पोटात गॅसची समस्या निर्माण होणे ही जगातील सर्वात सामान्य समस्या आहे. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, वयाच्या ४० व्या वर्षानंतर गॅस्ट्रिकचा त्रास सुरू होतो. जळजळ, सूज किंवा पोटाचे आजार या सर्व प्रकारच्या जठरासंबंधी समस्या आहेत. पचन प्रक्रियेत गॅस तयार होणे हे आवश्यक असते, जी अनेक प्रकारे तयार होते.
पण जेव्हा गॅस शरीरातून बाहेर पडू शकत नाही आणि अॅसिड पोटाच्या अस्तराच्या संपर्कात येते तेव्हा खूप त्रास होतो. विशेषतः गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल रोग जन्माला येतात. ज्यामुळे तुमच्या पोटात सेनियाक डिसीज किंवा इरिटेबल बोवेल सिंड्रोममध्ये गॅसची समस्या वाढते.
पोटात गॅस होण्याची कारणे
गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजिस्ट, एचसीएमसीटी मणिपाल हॉस्पिटल, द्वारका येथील डॉ. कुणाल दास, यांच्या मते, गॅस्ट्रिक समस्यांची अनेक कारणे आहेत आणि ती प्रत्येक व्यक्तीला वेगवेगळ्या पद्धतीने होत असतात. काही लोकांना अयोग्य खाण्यापिणाच्या सवयींमुळे गॅस वाढतो, तर काहींना ही समस्या तणाव, चिंता किंवा औषधांमुळे उद्भवते. जठरासंबंधी समस्यांची काही मुख्य कारणे अशी असू शकतात.
आपल्या आहारात असे काही पदार्थ आहेत, ज्यामुळे पोटात गॅसची निर्मिती होते. कार्बोनेटेड शीतपेये किंवा गोड पदार्थ खाल्ल्याने शरीरातील आतड्यांमध्ये गॅस तयार होतो. तर काहीवेळा अनेक लोकं फास्ट फूड खाताना ते पदार्थ जास्त न चावता हवा गिळतात, जी पोटात पोहोचते. त्यामुळे पोट फुगणे, गॅस होणे अशी समस्या निर्माण होतात.
ज्या लोकांना किडनी स्टोन आहे त्यांना गॅस्ट्रिकच्या समस्येला सामोरे जावे लागते. या दरम्यान खूप वेदना आणि उलट्या होतात. तसेच बद्धकोष्ठता, आतड्यांसंबंधी रोग आणि बॅक्टेरियाची वाढ यासारख्या विशिष्ट वैद्यकीय समस्यांमुळे काही लोकांना गॅस बाहेर काढणे कठीण जाते.
गॅस होण्याची लक्षणे काय आहेत?
ओटीपोटात सूज
वारंवार ओटीपोटात दुखणे
उलट्या होणे
भूक न लागणे
अल्सर
अपचन होणे.
छातीत जळजळ होणे.
पोट खराब झाल्यामुळे मळमळ होणे.
गॅसच्या समस्यांवर नियंत्रण कसे ठेवावे?
सध्या अनेक कारणांमुळे जठराची समस्या वाढली आहे, पण या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आपली खाण्यापिण्याची आवड आणि जीवनशैली महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते. डॉक्टर कुणाल यांनी सांगितलेल्या या सवयी तुमच्या दैनंदिन जीवनशैलीत समाविष्ट करून गॅसच्या समस्या कमी करता येऊ शकतात.
दैनंदिन आहारात फायबर युक्त अन्न अधिक खा. यामध्ये संपूर्ण धान्य, फळे, हिरव्या पालेभाज्या यांचा समावेश होतो.
ठरलेल्या वेळी अन्न खा. अनेक प्रकरणांमध्ये, जेवणाच्या वेळी अन्न न खाल्ल्याने, अधिक गॅस तयार होऊ लागतो.
भरपूर पाणी प्या तसेच रोजचा आहार वेळेवर घ्या, लिंबाचा रस घ्या.
अन्न चांगलं चावून खा. ठराविक वेळेनंतर थोडे थोडे जेवण घेत राहा.
लो-कार्ब, तळलेले आणि फॅटी पदार्थ खाऊ नका.
ताण व्यवस्थापन आणि पुरेशी झोप घेतल्याने गॅस्ट्रिक समस्या दूर होतात.
मद्यपान आणि धूम्रपान करू नका.
अतिसारविरोधी औषधांचा अति प्रमाणात वापर केल्याने कालांतराने आतड्यांसंबंधी स्नायू कमकुवत होऊ शकतात. त्यामुळे ही औषधे वापरू नका आणि डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच ही औषधे घ्या.
कॅफीनयुक्त पेय कमी प्रमाणात सेवन करा
थंड दूध, ताक किंवा पुदिन्याचा रस प्या. याशिवाय सफरचंद सायडर व्हिनेगर पाण्यात मिसळा आणि रोजच्या आहारात लवंगाचा समावेश करा. तसेच, एक चमचा बडीशेप, गरम पाणी किंवा आल्याचा चहा याच्या सेवनाने तुमचे पोट फुगणे कमी करू शकते, जे गॅस निर्मितीचे मुख्य कारण आहे.