ज्येष्ठ उद्योगपती डॉ. नीलकंठ कल्याणी यांचे निधन

भारतातील फोर्जिग उद्योगातील पायाभूत सुविधा उपलब्ध करून देण्यात अग्रेसर असलेल्या कल्याणी उद्योग समूहाचे संस्थापक आणि ज्येष्ठ उद्योगपती डॉ. नीलकंठ कल्याणी यांचे आज सायंकाळी साडेपाच वाजता वृद्धापकाळाने निधन झाले. ते ८७ वर्षांचे होते. त्यांच्या मागे पत्नी सुलोचना, बाबा व गौरीशंकर हे दोन मुलगे, कन्या सुगंधा हिरेमठ आणि नातवंडे असा परिवार आहे. त्यांच्यावर रविवारी (२५ ऑगस्ट) पुण्यात अंत्यसंस्कार करण्यात येणार आहेत.
नीलकंठ कल्याणी यांनी शेतीच्या व्यवसायातून उद्योगक्षेत्रात पदार्पण केले होते. त्यांचे आजोबा नारायणशेठ हे शेंगदाण्याचे मोठे व्यापारी होते, तर वडिलांचा हळदीचा व्यवसाय होता. किलरेस्करांनी महाराष्ट्रात सुरू केलेल्या औद्योगिक चळवळीशी नाते जोडत असताना, कल्याणी यांनी त्या विषयातील माहिती मिळवण्यास सुरुवात केली आणि जगातून आपल्याला कशी आणि कोठून मदत मिळू शकेल, याचा अभ्यास सुरू केला. केवळ वाणिज्य विषयातील पदवी हाताशी असताना आणि संबंधित विषयाचे कोणतेही ज्ञान नसताना, त्यांनी या क्षेत्रात उडी घ्यायचे ठरवले. कारण त्यांचा स्वत:च्या कर्तृत्वावर कमालीचा विश्वास होता.
पुण्यातील औद्योगिक क्षेत्रात नीलकंठ कल्याणी यांनी पाऊल ठेवायचे ठरवले, तेव्हा त्यांना शंतनुराव किलरेस्कर यांची खूप मदत झाली. स्वातंत्र्यचळवळीच्या वैचारिक मुशीत घडत असताना कल्याणी यांनी देशाला गरज असलेल्या क्षेत्रात उतरण्याचे ठरवले आणि लोखंडाच्या ओतकामासाठी (फोर्जिग) आवश्यक असणाऱ्या उद्योगात पाऊल ठेवण्याचे ठरवले. १९६१ मध्ये पुण्यात मुंढवा येथे भारत फोर्ज या उद्योगाची स्थापना केल्यानंतर अथक प्रयत्नांनी त्यांनी हा उद्योग नावारूपाला आणला. त्यानंतर काही वर्षांतच भारत फोर्ज हा उद्योग नावारूपाला आला आणि त्याने जगाच्या विविध भागात आपले बस्तान बसवण्यास सुरुवात केली.