scorecardresearch

संदीप देशमुख

Agasti star, Canopus star viewing, Agasti darshan timing, celestial navigation India, Marathi astronomy, supergiant stars India, ancient star navigation,
काळाचे गणित : हाकारा ती जहाजं! प्रीमियम स्टोरी

किचकट ‘काळाचे गणित’ केवळ निरीक्षणशक्तीचा वापर करून सोडवणारी मानवी प्रतिभा या विश्वाइतकीच अफाट, अथांग आहे. ग्रह-ताऱ्यांचा वापर नौकानयनासाठी होतो हे…

how pope Gregory xiii implemented calendar reform in 1582 a scientific political masterstroke
काळाचे गणित : पोपशाहीतला लोकशाही प्रयोग प्रीमियम स्टोरी

निरंकुश, सार्वभौम सत्ताधीश म्हणून पोप ग्रेगरी – तेरावे यांनी कॅलेंडरमधल्या सुधारणा नुसत्या जाहीर केल्या असत्या तरी चाललं असतं. पण तसं…

All about the Julian Calendar
काळाचे गणित : ग्रेगरियन प्रबोधन प्रीमियम स्टोरी

कॅलेंडरची उपयुक्तता ही काही दिवस मोजण्याचं एक साधन एवढ्यापुरतीच मर्यादित नसते. अनेकदा त्याचा धर्माशी थेट संबंध असतो. जूलियन कॅलेंडर ख्रिास्तपूर्व…

marathi article on Indian traditional calendar maintains precise lunar solar balance
काळाचे गणित: चुकीचं पण दीर्घायुषी! प्रीमियम स्टोरी

जूलियन कॅलेंडर बनवताना वर्षाच्या लांबीचा उपलब्ध असलेला अधिक अचूक अंदाज का वापरला नाही? घडलेली चूक दुरुस्त करण्यासाठी एवढा प्रदीर्घ कालावधी…

Gregorian calendar, Julian calendar correction,
काळाचे गणित : ४०० वर्षांतले तीन दिवस प्रीमियम स्टोरी

आज सुरुवात थोडं पूर्वसूत्र सांगून करू. आपण सध्या वापरतो त्या कॅलेंडरला अनेक जण ‘इंग्लिश कॅलेंडर’, ‘ख्रिस्ती कॅलेंडर’ वगैरे नावांनी संबोधतात. पण…

February month kalache ganit
काळाचे गणित : बिच्चारा फेब्रुवारी! प्रीमियम स्टोरी

बारा महिन्यांमधला सर्वांत अन्यायग्रस्त महिना फेब्रुवारी. अपुऱ्या दिवसांचा, लीप वर्षात वेगळे दिवस असा प्रकार. पण हा अन्याय काहीच नाही असं…

calendar needs in trade and organization
काळाचे गणित : व्यवहार, व्यापार, व्यवस्था! प्रीमियम स्टोरी

लॅटिन ‘कॅलेंड’पासून इंग्रजी कॅलेंडर! आणि ‘कॅलेंड’ म्हणजे देण्याघेण्याचे सगळे व्यवहार ज्यात लिहून ठेवायचे अशी वही!

Science and Technology Julius Caesar Calendar Hours Days Periods
काळाचे गणित:  ११ मिनिटं १५ सेकंदं

‘वर्षाची लांबी किती’ याचं उत्तर अवघ्या सव्वाअकरा मिनिटांनी चुकलेलं असल्यामुळे जूलियन कॅलेंडर मोडीत काढावं लागलं. आणि वर्षाची लांबी जरी दिवस,…

understanding Julius Caesar calendar
काळाचे गणित : काले वर्षतु पर्जन्य प्रीमियम स्टोरी

वर्ष म्हणजे नेमकं काय? त्याची लांबी नेमकी किती? मागची हजारो वर्षं माणसाने यांची उत्तरं शोधली आणि ती अधिकाधिक अचूक केली.…

A year of 445 days loksatta article
काळाचे गणित : ४४५ दिवसांचं वर्ष प्रीमियम स्टोरी

जूलियस सीझरचं कॅलेंडर अमलात येण्यापूर्वीचं वर्ष ४४५ दिवसांचं होतं! हा अभूतपूर्व प्रकार केवळ महिन्यांचं आणि ऋतूंचं गणित नेमकं बसावं म्हणून…

differences in Julian and current calendar
काळाचे गणित : एक घाव, बारा तुकडे प्रीमियम स्टोरी

‘जूलियन कॅलेंडर’चा उल्लेख जोपर्यंत होतो आहे तोपर्यंत ‘जूलियस’ अजरामर आहे. एवढंच नाही. तर ‘जुलै’ महिना आहे तोवर जूलियस अजरामर आहे

Time Calendar Superstition and Science
काळाचे गणित: अंधश्रद्धा आणि विज्ञान

रोमन लोकांच्या अंधश्रद्धांना गोंजारणारं किचकट आणि क्लिष्ट रोमन कॅलेंडर काहीही शास्त्रीय आधार नसताना सुमारे ५०० वर्षं वापरात राहिलं. या अंधश्रद्धांच्या…

लोकसत्ता विशेष