तत्त्व विवेक : प्रबोधनपर्व : हस्तक्षेपी तत्त्वज्ञान प्रीमियम स्टोरी
‘आळस आणि भ्याडपणा ही मनुष्याच्या परायत्ततेची प्रमुख कारणं… म्हणून बहुतेक माणसं स्वबुद्धी न वापरता ‘बाल्यावस्थेत’ असतात’ हे ‘प्रबोधना’तून केलं गेलेलं…
तत्व- विवेक: व्यक्तिवाद की बाजारवाद? प्रीमियम स्टोरी
राज्यसंस्थेनं माघार घेण्याचा आग्रह कोण धरतं : स्वत: राज्यसंस्था की, प्रबुद्ध नागरी समाज की, इतरच शक्ती? यावरून ‘उदारमतवादा’च्या प्रवाहांतला फरक…
तत्त्व-विवेक: होमो इक्वालिसचा शोध प्रीमियम स्टोरी
‘हिंसेच्या मार्गानं इतरांवर विचार लादणं अनैतिक’ हा व्यक्तिवाद आणि उदारमतवादालाही पायाभूत ठरणारा निष्कर्ष जॉन लॉकच्या ज्ञानशास्त्रातून निघतो…
तत्व-विवेक : होमो क्लासिकुस प्रीमियम स्टोरी
‘अभिजात युग’ आणि ‘अभिजात साहित्य’ यांतला फरक १७ व्या शतकापासून पुढल्या दोनअडीचशे वर्षांत स्पष्ट होत गेला…
तत्त्व-विवेक : ‘लिव्हायथन’! प्रीमियम स्टोरी
मानवाची नैसर्गिक प्रवृत्ती पाशवीच, हे ओळखून हॉब्जनं धर्माऐवजी ‘सामाजिक करार’ हा सत्तेचा आधार असल्याचं केलेलं प्रतिपादन आधुनिक राज्यशास्त्राकडे नेणारं ठरलं…
तर्क-विवेक: ‘रिपब्लिक ऑफ लेटर्स’ प्रीमियम स्टोरी
देकार्तनं दिलेली (कार्टेशियन) वैचारिक साधनं पुढे भांडवलवाद/ वसाहतवादानं हत्यारांसारखी वापरली. बुद्धिवादी मानवाचं समतामय जग राहिलं दूरच!
तत्त्व-विवेक : कार्टेशियन क्रांती! प्रीमियम स्टोरी
स्वभान असलेला स्वायत्त विवेकी ज्ञाता आणि कर्ता मानव हे आधुनिकतेचं एकक आहे, हे देकार्तनं मांडलं म्हणून तो ‘आधुनिकतेच्या प्रकल्पा’चाही जनक!
तत्त्व-विवेक : अधांतरी ‘मानवतावादा’चं बारोक वळण… प्रीमियम स्टोरी
भूतकाळ मार्गदर्शक म्हणून निरुपयोगी नि भविष्य अनिश्चित वाटतं तेव्हा अस्तित्वात असणं यातच आश्चर्य, आनंद आणि नशा वाटते; हाच काळ ‘बारोक’…
तत्त्व-विवेक : धर्मापेक्षा पॅरिस महत्त्वाचं! प्रीमियम स्टोरी
जनतेसाठी प्रोटेस्टंट अनुयायित्व सोडणाऱ्या, पण राजा झाल्यावर लोकांना ‘उपासनास्वातंत्र्य’ बहाल करून ‘धर्मनिरपेक्षते’चा पाया रोवणाऱ्या हेन्री द नाव्हारचं पुढं काय झालं?
तत्व-विवेक: राब्लेचा निखळ मानवतावाद प्रीमियम स्टोरी
लुथरनं धर्मसत्तेची मध्यस्थी नाकारून ‘व्यक्तीच्या सदसद्विवेकबुद्धी’ला आधार मानलं; तर राब्लेनं लोकांच्या भाषेला, ज्ञानोत्सवासह इंद्रियोत्सवाला, हसण्यालाही महत्त्व दिलं…
तत्व-विवेक : मोनालिसा: फ्रेंच रनेसॉन्सची साक्षीदार प्रीमियम स्टोरी
इटलीतल्या रनेसान्समुळे प्रभावित झालेल्या फ्रेंच आक्रमणकर्ता फ्रॉन्स्वॉ पहिला यानंही मग, प्राचीन वारशात नवता शोधण्याचा प्रयत्न केला… पण तो स्वभाषेचा मान…
तत्व-विवेक: चिकित्सा : आधुनिकतेची पूर्वअट प्रीमियम स्टोरी
मार्टिन लुथरचं तत्त्व ‘व्हायरल’ होण्यासाठी त्या वेळी केवळ ‘प्रादेशिक भाषा’ म्हणून अस्तित्व असलेल्या जर्मन भाषेचा पुरेपूर उपयोग झाला. मग लुथरनंही…
