नवनीत कुतूहल

जीवाश्म इंधन मानवासाठी ऊर्जेचा एक अपरिहार्य स्रोत म्हणून वापरात आले. कोटय़वधी वर्षांपूर्वी सागराच्या तळाशी गाडल्या गेलेल्या सजीवांच्या मृत शरीरांच्या जीवाश्मांपासून…

सागरी दळणवळणामुळे प्रदूषणाला आणि पर्यावरणाच्या विघातक परिणामांना आमंत्रण देणारे ‘गिट्टी (बलास्ट) पाणी’ म्हणजे मोठय़ा जहाजांना स्थिर ठेवण्यासाठी जहाजामधील गिट्टी टाक्यांमध्ये…

मोती तयार होताना शिंपले कधी कधी पाण्याच्या बाहेर फेकले गेल्याने योग्य पोषणाअभावी मोत्यांच्या आकारावर विपरीत परिणाम होतो.

भारतीय कृषी अनुसंधान परिषदेची ‘केंद्रीय निमखाऱ्या पाण्यातील जलजीव संवर्धन संस्था (सेंट्रल इन्स्टिटय़ूट ऑफ ब्रॅकिशवॉटर अ‍ॅक्वाकल्चर) ही संस्था निमखाऱ्या पाण्यातील व्यापारी…

मासे, कोळंबी, खेकडे, शिंपले असे मानवी खाद्य व आर्थिक लाभ मिळवून देणाऱ्या जलचरांना जलाशयात विक्रीयोग्य होईपर्यंत देखरेखीखाली वाढवणे म्हणजे मत्स्यशेती.

सागर विज्ञानाचे महत्त्वाचे पैलू म्हणजे मासेमारी आणि मत्स्यशेती. मासेमारी या संज्ञेत गोडे, निमखारे व समुद्री पाण्यातील मासे व इतर जलचर…