कुलवंतसिंग कोहली

माझे पापाजी रावळिपडीहून मुंबईला आले. मुंबईहून परत पिंडीला गेले. परत एकदा मुंबईला आले.

खरं म्हणजे आमच्या खानदानात सुक्या मेव्याचा व्यापार होता. त्यातून भरपूर कमाई होत असे.

आमची गेल्या साठ वर्षांची दोस्ती; पण या वाढदिवसाच्या निमित्ताने मी त्याला कितीतरी वर्षांनी भेटलो.

हरीभाईची आणि माझी पहिली भेट झाली ती आमचे फॅमिली फ्रेंड बी. आर. चोप्रासाहेबांकडे! आमचा ‘पाकिजा’ रिलीज झाला होता.

१९६६ साल असावं ते. आमच्या एका मित्राच्या घरी त्याच्या आमंत्रणावरून आम्ही दोन-तीन कुटुंबंच जमलो होतो.

तिथल्या समुद्रकिनाऱ्यावर फक्त एकांत हवा असणारी जोडपी येत असत किंवा एकांत जरुरीचा असणारी सृजनशील मंडळी येत असत.

आपल्या मर्यादांची जाणीव असणारा कलावंत आहे तो. आपल्या मर्यादा हेच आपलं सामर्थ्य आहे, हेही त्याला निश्चित ठाऊक आहे.

‘‘हे आमच्या ‘मदर इंडिया’चे हिरो.’’ मी त्यांना खाली वाकून व पायाला हात लावून नमस्कार केला.

१९६९ च्या सुमारास माझा एक हिरेव्यापारी मित्र- धीरूभाई शहा माझ्याकडे आला.

केदारजी कोणातही मिसळत नसत. आपण बरं, आपलं काम बरं असा त्यांचा स्वभाव. पण माझ्या पापाजींचे ते खास मित्र होते.

दादर स्थानकाच्या पश्चिम भागातला कबुतरखाना असतो. दादरच्या चाळी असतात, जुनी पाटीलवाडी असते आणि सिद्धिविनायकाचं मंदिर असतं.

‘‘कुलवंत, एक लक्षात ठेव. कधीही स्वत:ला छोटा मानू नकोस. छोटी स्वप्ने पाहू नकोस. छोटा विचार करू नकोस.