एका वर्षांच्या खंडानंतर विक्रीस आलेल्या राष्ट्रीय औष्णिक विद्युत महामंडळ अर्थात एनटीपीसीच्या करमुक्त रोख्यांची बुधवारपासून खुली विक्री सुरू होत आहे. चालू आर्थिक वर्षांत विक्रीला येणाऱ्या विविध सात सार्वजनिक उपक्रमांच्या एकूण ४०,००० कोटी रुपयांच्या करमुक्त रोख्यांपैकी ही पहिली १००० कोटी रुपयांची रोखे विक्री आहे. काही आठवडय़ांपूर्वी खासगी स्वरूपातील ३०० कोटींच्या रोखे विक्रीला अभूतपूर्व प्रतिसादानंतर, एनटीपीसीच्या उर्वरित ७०० कोटींच्या खुल्या विक्रीला बुधवारपासून प्रारंभ करीत आहे. किरकोळ व्यक्तिगत गुंतवणूकदरांना दहा वर्षांसाठी व्याजाचा दर ७.३६ टक्के, १५ वर्षांसाठी ७.५३ टक्के व २० वर्षांसाठी ७.६२ टक्के मिळणार आहे. १० लाखांहून कमी रकमेच्या रोख्यांसाठी अर्ज करणारे गुंतवणूकदार किरकोळ गुंतवणूकदार समजण्यात येणार असून एकूण विक्रीच्या ४० टक्के रोखे म्हणजे २८० कोटींचे रोखे किरकोळ गुंतवणूकदारांसाठी राखीव असून २० टक्के म्हणजे १७५ कोटी उच्च धनसंपदा वर्गासाठी राखीव असून उर्वरित हिस्सा संस्थात्मक गुंतवणूकदारांसाठी खुला राहील. करमुक्त रोख्यांच्या व्याजाचा दर हा सरकारी रोख्यांच्या दराशी निगडित असल्याने व भविष्यात व्याजदरात रिझव्र्ह बँकेकडून कपात अपेक्षित असल्याने यानंतरची अन्य सरकारी कंपन्याच्या करमुक्त रोख्यांवर कमी व्याज मिळेल. शिवाय एनटीपीसी ही महारत्न कंपनी असून या रोख्यांची पत ‘एएए’ ही सर्वोच्च असल्याने आमच्या रोखे व समभाग दोन्हीचा गुंतवणुकीत सहभाग असलेल्या पीएमएस ग्राहकांच्या वतीने आम्ही मागणी नोंदवणार असल्याचे पीएमएस सेवा देत असलेल्या म्युच्युअल फंडाच्या प्रमुखांनी ‘लोकसत्ता’ला सांगितले. किरकोळ ग्राहकांसाठी ही विक्री २३ ते ३० सप्टेंबरदरम्यान खुली आहे. प्रथम अर्ज करणाऱ्यास प्रथम वाटप या तत्त्वावर ही रोखे विक्री सुरू राहील. हे रोखे फक्त डिमॅट स्वरूपात उपलब्ध होणार असून मुंबई शेअर बाजाराच्या-‘बीएसई’च्या रोखे मंचावर सूचिबद्धतेसह त्यांचे नियमित व्यवहार होणार असल्याने ही गुंतवणूक रोकडसुलभ व तरल ठरते. करमुक्त लाभ महत्त्वाचा! ‘सध्या एक ते तीन वर्षांसाठी राष्ट्रीयीकृत बँकांच्या मुदत ठेवींचे दर ७.७५ ते ८ टक्क्यांदरम्यान आहेत. मात्र मुदत ठेवींवरील व्याज करपात्र असल्याने प्राप्तिकराच्या ३० टक्केकरकक्षेत असलेल्यांसाठी करपश्चात परताव्याचा दर प्रत्यक्षात ५.४ टक्के ते ५.५ टक्के पडतो. परंतु हीच रक्कम करमुक्त रोख्यांत गुंतविली असता परताव्याचा दर (करमुक्त लाभ गृहीत धरून) १०.३६ टक्के ते १०.६२ टक्के पडतो,’ असे कर सल्लागार व सनदी लेखापाल प्रवीण देशपांडे यांनी ‘लोकसत्ता’ला सांगितले. ‘जे करदाते ३० टक्के करकक्षेत आहेत, त्यांनी पीपीएफनंतर या गुंतवणूक साधनांचा विचार केल्यास त्यांची कर कार्यक्षमता वाढू शकेल,’ असेही देशपांडे यांनी नमूद केले. यंदा ४०,००० कोटींचे रोखे व्याज करमुक्त असलेले रोखे विकून भांडवली बाजारातून निधी उभारण्याची परवानगी केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळ केवळ सरकारी कंपन्यांना देते. त्या त्या वर्षांच्या अर्थसंकल्पातून या करमुक्त रोख्यांची तरतूद अर्थसंकल्पात केली जाते. जुल महिन्यात अर्थसंकल्पातील तरतुदींनुसार केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळाने राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (एनएचएआय)ला २४,००० कोटी रु., भारतीय रेल्वे वित्त महामंडळ (आयआरएफसी)ला ६,००० कोटी, हडको ५,००० कोटी, इरेडा २,००० कोटी तर एनटीपीसीसह, पीएफसी व आरईसीला प्रत्येकी १००० कोटी रुपये असे एकूण सात सार्वजनिक उपक्रमांना ४० हजार कोटींची करमुक्त रोखे विक्रीची परवानगी दिली आहे. रुपया १५ पैशांनी रोडावला मुंबई: भांडवली बाजारात अस्वस्थता नोंदली जात असतानाच चलन बाजारात डॉलरच्या तुलनेत रुपयाने व्यवहारात ६६ पासून फारकत घेत गुंतवणूकदारांच्या चिंतेत भर घातली. मंगळवारी दिवसअखेर रुपया सोमवारच्या तुलनेत १५ पैशांनी रोडावत ६५.८८ पर्यंत खाली आला. सत्राची सावध सुरुवात करणारा रुपया लगेचच ६५.५५ या दिवसाच्या वरच्या टप्प्यावर पोहोचला. मात्र सत्रअखेर त्याने सोमवारच्या तुलनेत ०.२४ टक्क्यांची घसरण राखली.
