महामानवाचा जीवनपट !

भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची जयंती आज भारतात व संबंध देशात अतिशय उत्साहाने साजरी करण्यात येते. बाबासाहेबांच्या जयंतीनिमित्त या महामानवाच्या जीवनपटावर एक नजर –

१४ एप्रिल , १८९१ – महू, मध्यप्रदेश येथे सेनिक छावणीत जन्म.

१९०७ – डॉ. आंबेडकरांनी मॅट्रिकची परीक्षा पास केली.

१९०७ – रमाबाई वलंगकर यांच्यासोबत विवाह.

१९१० – इन्टरमीडिएट परीक्षा उत्तीर्ण.

१९१२ – बी.ए.परीक्षा उत्तीर्ण.

१९१२- पुत्र यशवंतराव यांचा जन्म.

२ फेब्रुवारी, १९१३ – वडील सुभेदार रामजी यांचे निधन.

१ जून, १९१३ – सयाजीराव गायकवाड यांनी विदेशातील अध्ययनासाठी शिष्यवृत्ती बहाल केली.

१९१३ – उच्च शिक्षणाकरिता न्यूयॉर्क(अमेरिका) येथे रवाना.

१९१५ – अॅन्शंट इंडियन कॉमर्स या प्रबंधावर एम.ए.ची उपाधी बहाल.

जून १९१६ – नॅशनल डिविडंड ऑफ इंडिया ए हिस्टॉरिक अॅंड अनालिटिकल स्टडी प्रबंध कोलंबिया विद्यापीठाद्वारे स्वीकृत.

१९१६ – कास्ट इन इंडिया, देअर मेकेनिझम जेनेसिस अॅंड डेव्हलपमेंट या निबंधाचे वाचन.

१९१६ – पीएच.डी. पदावी बहाल.

११ नोव्हेंबर १९१८ – सिडेनहॅम कॉलेजमध्ये अर्थशास्त्राचे प्रोफेसर म्हणून नियुक्ती.

३१ जाने. १९२० – राजर्षी शाहू यांच्या साहाय्याने मूकनायक पाक्षिकाचा पहिला अंक प्रकाशित.

१ मार्च १९२० – माणगाव ( कोल्हापूर) येथे बहिष्कृत परिषदेचे अध्यक्षपद.

१ मे १९२० -अखिल भारतीय बहिष्कृत परिषद, नागपूर

 १९२२ – बॅरीस्टर परीक्षा पास

१९२३ – डॉक्टर ऑफ सायन्सची पदवी बहाल.

२० जुलै १९२४ – बहिष्कृत हितकारिणी सभाची स्थापना, मुंबई

जुलै, १९२६ – राजरत्न या मुलाचे निधन

१९ मार्च १९२७- कुलाबा जिल्हा बहिष्कृत परिषद , महाड

३ एप्रिल १९२७ – बहिष्कृत भारत पाक्षिकाचे प्रकाशन

१९२७ – मुंबई विधिमंडळात सदस्य म्हणून निवड.

४ सप्टेंबर १९२७ – समाज समता संघची स्थापना.

१२ नोव्हेंबर १९२७ – डॉ. आंबेडकरांचे ज्येष्ठ बंधू बाळाराम आंबेडकर यांचे निधन.

१३ नोव्हेंबर १९२७ – अमरावती येथे अंबादेवी मंदिर सत्याग्रह.

२५ डिसेंबर १९२७ – महाडचा सत्याग्रह आणि मनुस्मृती दहन

जून, १९२८ – मुंबई येथे सरकारी विधी महाविद्यालयात प्राध्यापक.

२९ जून, १९२८ – समता पाक्षिकाचा आरंभ

२३ ऑक्टो.१९२८ – सायमन कमिशनपुढे साक्ष

१९२९ -अस्पृश्यांसाठी ३३ टक्के आरक्षण ठेवण्याबाबत मुंबई विधिमंडळात भाषण.

३ मार्च १९३० – काळाराम मंदिर, नाशिक सत्याग्रह प्रारंभ

२ ऑक्टो. १९३० – लंडन येथे गोलमेज परिषदेसाठी मुंबई येथून रवाना.

नोव्हेंबर.१९३० -गोलमेज परिषदेत अस्पृश्यांची बाजू ठामपणे मांडली.

२४ नोव्हेंबर १९३० – जनता या साप्ताहितकाचा आरंभ.

१४ ऑगस्ट १९३१ -मणीभवन मुंबई येथे गांधीजींसोबत पहिली भेट.

८ ऑक्टो. १९३१ – अल्पसंख्याकांच्या प्रश्नाबात गांधीजींच्या धोरणाला गोलमेज परिषदेत विरोध.

२६ नोव्हेंबर १९३१ – गांधी – आंबेडकर-पंचम जॉर्ज यांची भेट.

२५ सप्टेंबर १९३२ – पुणे करारावर स्वाक्षरी.

२७ मे १९३५ – पत्नी रमाबाई यांचे निधन

२ जून १९३५ – मुंबई , विधी महाविद्यालयाच्या प्राचार्यपदावर नियुक्ती

१३ ऑक्टोबर १९३५ – येवला, ‘ हिंदू म्हणून जन्माला आलो , पण हिंदू म्हणून मरणार नाही’. डॉ. आंबेडकरांची धर्मांतराची घोषणा.

मे, १९३६ – जातिप्रथेचे उन्मूलन भाषण प्रकाशित.

३१ मे, १९३६ -‘मुक्ती कोन पथे’ विख्यात भाषण, मुंबई

१५ ऑगस्ट , १९३६ – स्वतंत्र मजूर पक्षाची स्थापना.

१७ फेब्रुवारी १९३७ – मुंबई असेंब्ली निवडणूक , डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर विजयी.

१७ सप्टेंबर १९३७ – कोकणातील खोती नष्ट करण्यासाठी मुंबई विधिमंडळात बिल मांडले.

४ जाने १९३८ – पंढरपूर, मातंग परिषदेतर्फे मानपत्र अर्पण

१२-१३ फेब्रु.१९३८ – मनमाड येथे अस्पृश्य रेल्वे कामगार परिषद.

मे १९३८ – मुंबई विधी महाविद्यालयाच्या प्राचार्यपदाचा राजीनामा.

सप्टेंबर १९३८ – औद्योगिक कलहाचे विधेयक मुंबई विधिमंडळात मांडले.

७ नोव्हेंबर १९३८ – स्वतंत्र मजूर पक्षातर्फे सत्याग्रह.

जानेवारी, १९३९ – महाड, शेतकरी परिषदेचे अध्यक्षपद-कॉंग्रेसच्या शेतकरीविरोधी धोरणावर टीका.

२२ जून १९४० – मुंबई, सुभाषचंद्र बोस यांच्यासोबत भेट.

१९४० – थॉट्स ऑन पाकिस्तान ग्रंथाचे प्रकाशन.

एप्रिल १९४२ – अखिल भारतीय शेड्यूल कास्ट फेडरेशनची स्थापना.

१९ जुलै १९४२ – भारतीय दलित वर्ग परिषद, नागपूर येथे हजर.

१९४२ – मजूर मंत्री म्हणून निवड.

१९ जाने १९४३ – पुणे विख्यात भाषण रानडे, गांधी आणि जिन्ना.

जून , १९४५ – कॉंग्रेस आणि गांधींनी अस्पृश्यांप्रती काय केले? ग्रंथ फ्रकाशित

२० जून १९४६ – मुंबई येथे सिद्धार्थ महाविद्यालयाची स्थापना

१९४६ – शूद्र पूर्वी कोण होते ? हा ग्रंथ प्रकाशित.

१७ डिसेंबर १९४६ – भारताला कोणतीही शक्ती एकात्मक होण्यापासून परावृत्त करु शकत नाही. संविधान सभेत भाषण.

ऑगस्ट १९४७ – भारताचे पहिले कायदे मंत्री म्हणून मंत्रीमंडळात समावेश.

२९ ऑगस्ट १९४७  – संविधान मसुदा समितीच्या अध्यक्षपदावर निवड.

१५ एप्रिल १९४८  – डॉ. शारदा कबीर यांच्यासोबत विवाह.

ऑक्टो – १९४८ – दि अनटचेबल्स ग्रंथ प्रकाशित .

सप्टेंबर , १९४८ – सरसंघचालक माधवराव गोळवलकर यांच्यासोबत भेट.

४ नोव्हें. १९४८ – घटनेचा मसुदा घटना समितीसमोर ठेवला.

२५ नोव्हेंबर १९४९ – घटना समितीत देशभक्तीने ओथंबलेले समारोपीय भाषण.

२६ नोव्हेंबर १९४९ – घटना समितीने घटना स्वीकार केली.

मे, १९५० – बुद्ध आणि त्यांच्या धम्माचे भवितव्य लेख महाबोधी संस्थेच्या मासिकात प्रसिद्ध.

२५ मे, १९५० – कोलंबोत विश्व बौद्ध परिषदेला उपस्थित.

१९ जून १९५० – औरंगाबाद येथे मिलिंद महाविद्यालय स्थापन

मे, १९५१ -लोकप्रतिनिधित्व विधेयक लोकसभेपुढे मांडले.

सप्टें. १९५१ – हिंदू स्त्रियांची उन्नती आणि अवनती हा लेख महाबोधी मासिकामध्ये प्रकाशित.

२७ सप्टे. १९५१ – हिंदू कोड बिल व मागासवर्गीयांच्या आरक्षणाबाबत मंत्रिपरिषदेचा राजीनामा.

जानेवारी , १९५२ – प्रथम सार्वत्रिक निवडणुकीमध्ये पराभव

मार्च , १९५२ – राज्यसभेसाठी निवड.

५ जून १९५२ – कोलंबिया विद्यापीठातर्फे डॉक्टर ऑफ लॉज ही पदवी अर्पण.

१२ जाने. १९५३ – हैद्राबाद, उस्मानिया विद्यापीठातर्फे डॉक्टर ऑफ लिटरेचर ही पदवी अर्पण.

३० जाने. १९५४ – महात्मा फुले बोलपट चित्रपटाच्या मुहूर्त समारंभास उपस्थित.

मे, १९५४ – भंडारा पोटनिवडणुकीमध्ये पराभव.

३ ऑक्टो. १९५४ – आकाशवाणीवर ‘माझे वैयक्तिक तत्त्वज्ञान’ भाषण.

२८ ऑक्टो १९५४ – माझे आयुष्य तीन गुरुंनी आणि तीन उपास्य दैवतांनी घडले.

डिसेंबर , १९५४ – रंगून , तिस-या जागतिक बौद्ध परिषदेला उपस्थित.

४ मे , १९५५ – भारतीय बौद्ध महासभा स्थापित.

४ फेब्रु. १९५६ – मुंबई ही महाराष्ट्राची आहे, अशी ताकीद भारत सरकारला दिली.

२४ मे १९५६ -नरेपार्क येथे, ऑक्टोबर महिन्यात मी बौद्धधर्माची दीक्षा घेईल अशी घोषणा केली.

१४ ऑक्टो. १९५६ – नागपूर येथे पूज्य भंते महास्थवीर चंद्रमणी यांच्या हस्ते पत्नीसोबत धम्मदीक्षा घेतली व नंतर आपल्या ५ लाख अस्पृश्य बंधूंना बौद्ध धम्माची दीक्षा दिली.

१५ ऑक्टो १९५६ – बौद्ध धम्म का स्वीकारला या विषयी सकाळी अभूतपूर्व भाषण व नागपूर म्युनिसिपालिटीतर्फे संध्याकाळी मानपत्र अर्पण.

१६ ऑक्टो १९५६ – चंद्रपूर येथे २ लाख अस्पृश्य बंधूंना धम्मदीक्षा दिली.

२० नोव्हे. १९५६ – काठमांडू , नेपाळ येथे जागतिक बौद्ध परिषदेत बुद्ध आणि कार्लमार्क्स हे अभूतपूर्व भाषण दिले.

६ डिसेंबर – १९५६ – दिल्ली येथे त्यांच्या निवासस्थानी महापरिनिर्वाण.

७ डिसेंबर १९५६ – मुंबई येथे दादर चौपाटीच्या किना-यावर १० लाख लोकांच्या साक्षीने बौद्ध पद्धतीनुसार अंतिम संस्कार.

(लोकराज्यच्या एप्रिलच्या अंकातून साभार)