चॅप्लिनच्या वाटेने स्वत:चा मार्ग गवसलेला कलावंत

लहानपणी चार्ली चॅप्लिन यांचा चित्रपट पाहून रिचर्ड अ‍ॅटनबरो प्रभावित झाले. या माध्यमाची ताकद त्या वयातही त्यांना जाणवली आणि जे करायचं ते याच पडद्यावर, हा निर्णयही मनाने घेतला. चॅप्लिनच्या वाटेने निघालेल्या रिचर्ड यांना अभिनेता, लेखक, दिग्दर्शक, निर्माता म्हणून स्वत:चा मार्ग गवसला आणि त्यातून भारतीयांनाही ‘गांधीं’चं पुन्हा दर्शन झालें!
‘द माऊसट्रॅप’ या नाटकात त्यांनी वयाच्या बाराव्या वर्षी भूमिका केली व वयाच्या अठराव्या वर्षी व्यावसायिक रंगभूमीवर ते आले.  १९४२मध्ये ‘इन वीच वुई सव्‍‌र्ह’ या चित्रपटातील अभिनयाद्वारे त्यांनी चित्रपट सृष्टीत पदार्पण केले. १९४५ मध्ये त्यांचा अभिनेत्री शीला सिम यांच्याशी विवाह झाला. नंतर ते चित्रपट निर्मितीत उतरले व त्यांनी १९५० च्या सुमारास ‘बीव्हर फिल्म’ ही कंपनी स्थापन केली. ‘द लीग ऑफ जेंटलमन’ (१९५९) हा निर्माता म्हणून त्यांचा पहिला चित्रपट. त्यानंतर ‘द अँग्री सायलन्स’(१९६०) व ‘व्हीसल डाऊन द विंड’(१९६१) हे चित्रपट त्यांनी तयार केले. त्यांनी एकूण १३ चित्रपटांची निर्मिती केली व ७८ चित्रपटांत भूमिका केल्या. २००७ मध्ये त्यांनी दिग्दर्शक व निर्माते म्हणून ‘क्लोजिंग द रिंग’ हा शेवटचा चित्रपट केला, त्यात शिर्ले मॅकलेन, ख्रिस्तोफर प्लमर व पीट पोस्टलेवेट यांच्या भूमिका होत्या.
 अखेरचे दिवस..
लंडनच्या नॉर्थवूड उपनगरात ‘डेनव्हिल हॉल’ ही भव्य वास्तू आहे. सत्तरी पार केलेल्या कलावंतांना इथे अल्प किंवा प्रदीर्घ कालावधीसाठी राहण्याची सोय आहे. इथे त्यांना आवडेल असे वातावरण, वैद्यकीय सुविधा यांचा लाभ होतो. विशेष म्हणजे सर अ‍ॅटनबरो आणि त्यांच्या पत्नी यांनी या वास्तूसाठी निधी उभारला होता. याच वास्तूत शीला २०१२पासून राहू लागल्या आणि प्रकृती ढासळत गेल्यावर २०१३मध्ये मालमत्ता विकून सर रिचर्ड अ‍ॅटनबरोही त्यांच्यासोबत येथेच राहू लागले. सहा वर्षांंपूर्वी जिन्यावरून पडल्याने ते व्हीलचेअरवर होते. त्यानंतर ते कोमात गेले पण नंतर त्यातून बाहेर आले.