The 7 largest reptiles in the world: सरपटणारे प्राणी हे पृथ्वीवरील सर्वांत प्राचीन आणि भयानक प्राण्यांपैकी एक आहेत. काही प्रजाती खरोखरच मोठ्या आकारात वाढतात. महाकाय साप आणि मगरींपासून ते प्रचंड सरडे आणि कासवांपर्यंतचे हे सरपटणारे प्राणी वर्चस्व गाजवतात. चला अशाच या सरपटणाऱ्या प्राण्यांविषयी जाणून घेऊ…
हे सरपटणारे प्राणी महत्त्वाचे का आहेत?
हे सरपटणारे प्राणी त्यांच्या परिसंस्थेत सर्वोत्तम भक्षक, सफाई कामगार किंवा परिसंस्थेचे अभियंते म्हणून महत्त्वाची भूमिका बजावतात. ते भक्ष्यांची संख्या नियंत्रित करतात, निरोगी अधिवास राखण्यास मदत करतात. बिया पसरवून वनस्पतींच्या वाढीलादेखील हातभार लावतात.
जगातील ७ सर्वांत मोठे सरपटणारे प्राणी
सर्वांत मोठा सरपटणारा प्राणी सरासरी माणसापेक्षा सुमारे सहा पट मोठा असतो.
खाऱ्या पाण्यातील मगर क्रोकोडायल पोरोसस – सर्वांत मोठा जिवंत सरपटणारा प्राणी
आकार : २३ फूट (७ मीटर) पर्यंत लांब आणि वजन : २,२०० पौंड (१,००० किलो) पेक्षा जास्त
निवासस्थान : आग्नेय आशिया, ऑस्ट्रेलिया आणि आजूबाजूचे प्रदेश
‘खारट’ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या खाऱ्या पाण्यातील मगर सर्वांत मोठ्या जिवंत सरपटणाऱ्या प्राण्यांपैकी एक आहे. हे शिकारी नद्या, खाऱ्या नद्या आणि किनारी पाण्यात लपून बसतात. तेथे त्यांच्या शक्तिशाली जबड्याने भक्ष्यावर हल्ला करण्याची वाट पाहतात. ते समुद्रातून खूप अंतरापर्यंत प्रवास करण्यास सक्षम असतात. काही सर्वांत मोठ्या ‘खारट’ प्राण्यांनी २,६०० पौंड (१,१८० किलो) पेक्षा जास्त वजन गाठले आहे.
२. नाईल मगर क्रोकोडायल निलोटिकस – आफ्रिकेतील महाकाय शिकारी
आकार : २० फूट (६ मीटर)पर्यंत लांब आणि वजन : १,६०० पौंड (७२५ किलो) पेक्षा जास्त
निवासस्थान : उप-सहारा आफ्रिका
नाईल मगर हा आफ्रिकेतील सर्वांत मोठा सरपटणारा प्राणी आहे आणि नद्या, तलाव आणि पाणथळ प्रदेशात तो सर्वाधिक प्रमाणात आढळतो. जगातील शक्तिशाली चाव्यांसाठी ओळखल्या जाणाऱ्या प्राण्यांच्या यादीत हा सर्वांत शक्तिशाली शिकारी आहे. हा शिकारी माशांपासून ते झेब्रा, म्हशींसारख्या मोठ्या सस्तन प्राण्यांपर्यंत सर्वांना मारण्याची ताकद ठेवतो.
३. हिरवा अॅनाकोंडा (युनेक्टेस म्युरिनस) – जगातील सर्वांत वजनदार साप
आकार : ३० फूट (९ मीटर)पर्यंत लांब आणि वजन : ५०० पौंड (२२७ किलो) पेक्षा जास्त वजनाचा.
निवासस्थान : दक्षिण अमेरिका (अमेझॉन रेनफॉरेस्ट, दलदल आणि नद्या)
हिरवा अॅनाकोंडा हा पृथ्वीवरील सर्वांत जड साप आहे, जो हरण, केमन व अगदी जग्वारसारख्या मोठ्या शिकाऱ्यांनाही गिळण्यास सक्षम आहे.
४. जाळीदार अजगर (मलायोपायथॉन रेटिक्युलेटस) – सर्वांत लांब साप
आकार : ३३ फूट (१० मीटर)पेक्षा जास्त लांब
निवासस्थान : आग्नेय आशिया
हिरवा अॅनाकोंडा वजनाने जड असला तरी जाळीदार अजगर जगातील सर्वांत लांब साप असल्याचा विक्रम करतो. हा शक्तिशाली साप ३३ फुटांपेक्षा जास्त वाढू शकतो, ज्यामुळे ते मोठ्या सस्तन प्राण्यांना मारण्यास सक्षम बनतात. बहुतेकदा ते घनदाट जंगले, दलदलीत आणि मानवी वस्तीजवळ देखील आढळतात. जाळीदार अजगराची सरासरी लांबी सरासरी माणसाच्या आकारापेक्षा सुमारे सहा पट असते.
५. लेदरबॅक सी टर्टल (डर्मोचेलिस कोरियासिया) – सर्वांत मोठे कासव
आकार : आठ फूट (२.४ मीटर)पर्यंत लांब आणि वजन : २००० पौंड (९०० किलो)पेक्षा जास्त.
निवासस्थान : उष्ण कटिबंधीय ते समशीतोष्ण पाण्यात जगभरातील महासागरांमध्ये.
लेदरबॅक सी टर्टल हे पृथ्वीवरील सर्वांत मोठे कासव आहे, ज्याचे कवच कठीण नसून, एक अद्वितीय चामड्याचे कवच आहे. हे प्राचीन नाविक समुद्र ओलांडून हजारो मैल प्रवास करतात. ते प्रामुख्याने जेलीफिश खातात. दुर्दैवाने प्लास्टिक प्रदूषण आणि हवामान बदल त्यांच्या अस्तित्वाला धोका निर्माण करतात.
६. कोमोडो ड्रॅगन (व्हॅरॅनस कोमोडोएन्सिस) – सर्वांत मोठा सरडा
आकार : १० फूट (३ मीटर)पर्यंत लांब आणि वजन : १५० पौंड (७० किलो) पेक्षा जास्त.
निवासस्थान : इंडोनेशिया (कोमोडो, रिंका, फ्लोरेस आणि जवळील बेटे).
कोमोडो ड्रॅगन हा सर्वांत मोठा जिवंत सरडा आणि एक भयानक शिकारी आहे. तो शिकार कमकुवत करण्यासाठी विषारी लाळ वापरून हरीण, पाण्यातील म्हशी आणि त्याहूनही लहान कोमोडो ड्रॅगनची शिकार करतो. हे सरपटणारे प्राणी अत्यंत बुद्धिमान आहेत.
७. अल्डाब्रा जायंट कासव (अल्डाब्राचेलिस गिगांटिया) – सर्वांत जड जमिनीवरील कासव
आकार : ४ फूट (१.२ मीटर)पर्यंत लांब. आणि वजन : ५५० पौंड (२५० किलो) पेक्षा जास्त.
निवासस्थान : अल्डाब्रा अॅटॉल (सेशेल्स)
अल्डाब्रा जायंट कासव हा सर्वांत जास्त काळ जगणाऱ्या सरपटणाऱ्या प्राण्यांपैकी एक आहे.