विश्लेषण : उत्तर आणि दक्षिण कोरियामध्ये नेमकं का आहे शत्रुत्व आणि कशामुळे झाले होते विभक्त?

दोन्ही देशांमधील संबंध मागील ७५ वर्षांत कधीच सामान्य राहिले नाहीत. नेहमीच दोन्ही देशांमध्ये कटुता वाढलेली आहे. असे नक्कीच म्हणता येईल की उत्तर कोरियाने आपल्या शेजारील देशाविरोधात नेहमीच त्याला भडकवण्याच्या कुरापतीला सुरुवात केली. सध्या उत्तर कोरियाच्या नाराजीचे कारण होते दक्षिण कोरिया आणि अमेरिका यांच्या सुरू असलेला युद्धाभ्यास. जो साधारणपणे वर्षभरात दोन्ही देशांमध्ये होतच असतो.

सध्या सुरू असलेल्या दक्षिण कोरिया-अमेरिका लष्करी सरावाचा उत्तर कोरियाने निषेध केला. दोन्ही देशांना याची भयंकर किंमत मोजावी लागू शकते, असे सांगून उत्तर कोरियाने अण्वस्त्रांचा वापर करण्याची धमकी दिली होती. मात्र, अमेरिकेने उत्तर कोरियाबद्दल शत्रुत्वाची भावना नसून, उत्तर कोरियाच्या आण्विक महत्त्वाकांक्षा रोखण्यासाठी आपण मित्रराष्ट्रांसह काम करत असल्याचे स्पष्ट केले आहे.

अखेर काय कारण आहे की कोरियाच्या फाळणीनंतर वेगळे झालेल्या या दोन देशांचे एकमेकांशी पटत नाही. ते नेमकं कारणही काय होतं की ज्यामुळे अखंड कोरिया दोन देशात विभागल्या गेला आणि त्यानंतर दोन्ही देशांमधील परिस्थिती एकदम वेगळी आहे. दोन्ही देशांची सीमा जगातील सर्वात भयानक सीमा मानली जाते. जाणून घेऊयात याबाबतची माहिती.

अमेरिकेने दक्षिण कोरियाच्या विकासात मोठी भूमिका बजावली –

कोरियावर १९१० पासून तोपर्यंत जपानची सत्ता राहिली जोपर्यंत ऑगस्ट १९४५ मध्ये दुसऱ्या महायुद्धात जपानने आत्मसमर्पण करत शस्त्र खाली ठेवले नाही. दुसऱ्या महायुद्धाच्या अगोदर जपानचे आशियाच्या बऱ्याच मोठ्या भागावर नियंत्रण होते. यामध्ये चीन, व्हिएतनाम, कोरियापासून ताइवानचा समावेश होता. यानंतर दुसऱ्या महायुद्धात जेव्हा जपानने मित्र देशांसमोर शस्त्र टाकण्याची घोषणा केली, त्यानंतर तत्काळ सोव्हिएत संघाच्या सैन्याने कोरियाच्या उत्तर भागावर ताबा मिळवला. तर दक्षिण भागावर अमेरिकेने ताबा मिळवला. मग उत्तर आणि दक्षिण कोरियामध्ये साम्यवाद व लोकशाहीवरून संघर्ष सुरू झाला. आता उत्तर कोरिया रशिया आणि चीनचा प्रभाव असणारा साम्यवादी देश नक्कीच आहे, मात्र तिथे नेहमीच एका कुटुंबाची सत्ता कायम आहे. तर दक्षिण कोरिया लोकशाही देश आहे. अमेरिका त्याचा सर्वा मोठा मित्र देश आहे. अमेरिकेने दक्षिण कोरियाच्या विकासात मोठी भूमिका बजावली आहे. सद्यस्थितीस दक्षिण कोरिया बराच संपन्न देश आहे, तर उत्तर कोरिया किम परिवाराच्या सत्ताकाळात जगापासून वेगळाच पडत गेला आहे.

जेव्हा दुसरे महायुद्ध संपले तेव्हा कोरियाच्या उत्तर भागात सोव्हिएत फौजा जमल्या होत्या आणि तिथे साम्यवादाशी जुडलेल्या लोकांना हवा देत होत्या. सोव्हिएत संघाच्या तत्कालीन शासकाना वाटत होते की सोव्हिएत सीमेशी निगडीत कोरियाचा हा भाग त्यांच्या प्रभावात रहावा. त्यामुळे अशी परिस्थिती निर्माण झाली की कोरियात उत्तर भागात सोव्हिएत संघाच्या फौजा राहिल्या. तर अमेरिकेला वाटत होतं की संपूर्ण कोरियामध्ये पुन्हा निवडणूक व्हावी आणि सरकार तयार व्हावे, परंतु सोव्हिएत संघ याच्याविरोधात होता.

यामुळे अमेरिकेने संयुक्त राष्ट्राच्या माध्यमातून कोरियाला एक राष्ट्र बनवण्यासाठी १३ मे १९४८ रोजी निवडणूक घेतली. यामध्ये उत्तरी भागाने निवडणुकीत भाग घेतला नाही. तर दक्षिण भागात निवडणुकीनंतर रिपब्लिक ऑफ कोरिया(दक्षिण कोरिया) बनवण्याची घोषणा करण्यात आली.

उत्तर कोरियाने याला सरकार मानन्यास नकार दिला. सप्टेंबर १९४८ मध्ये या भागात सोव्हिएत संघाच्या नेतृत्वात सर्वोच्च लोकसभेच्या निवडणुका झाल्या. निवडणूक होताच उत्तर कोरियाने एक स्वतंत्र देश म्हणून डेमोक्रेटिक रिपब्लिक पीपल्स ऑफ कोरया(उत्तर कोरिया) बनवण्याची सप्टेंबर १९४८ मध्ये घोषणा केली होती. तेव्हापासून उत्तर कोरियामध्ये किम इल-सुंग आणि त्यांच्या परिवाराचे अधिपत्य आहे. जग त्यांच्या शासनाला हुकुमशाही म्हणून पाहते.