भावनांवर नियंत्रण कसं राखाल?

* कधी कधी आपल्या भावनांवर ताबा मिळवणं कठीण होऊन बसतं. भावनांचं प्रकटीकरण कधी योग्य ठरतं, तर कधी धोकादायक.
* रागाच्या भरात आपण इतरांना दुखावण्याची शक्यता अधिक असते. नोकरी- व्यवसायाच्या ठिकाणी यामुळे तुमच्या नोकरीवरही गदा येऊ शकते.
* सामान्यत: कुठल्याही निर्णयाला भावना आणि सारासार विचार या बाबी महत्त्वाच्या ठरतात. मात्र रागाच्या भरात आपण आपली ताíकक क्षमताच हरवून बसतो.
* महान तत्त्ववेत्ता अरिस्टॉटल याने म्हटलंय, संतापणं ही सोपी गोष्ट आहे. मात्र योग्य वेळी, योग्य प्रमाणात, योग्य कारणासाठी, योग्य पद्धतीनं आणि योग्य व्यक्तींवर संतापणं ही बाब सोपी नाही.
* आपल्या भावनाच आपली स्वप्नं आणि आपल्या महत्त्वाकांक्षा निश्चित करत असतात. आपल्या व्यावसायिक आणि सामाजिक जीवनात भावनांक ही यशाची गुरुकिल्ली आहे.
* आपण भावनिकदृष्टय़ा सक्षम असलो तर भावनांचं नियंत्रण आपल्या हाती असतं.
* आपलं हित-अहित लक्षात घेऊन त्यानुसार, आपल्या भावना प्रकट करताना योग्य वेळ, योग्य जागा निश्चित करणं, योग्य प्रमाणात भावना योग्य प्रकारे व्यक्त करणं हे आपल्या हातात असतं.
* कॉर्पोरेट वर्तुळात आपण जसजसे प्रगती साधतो आणि वरच्या पदावर पोहोचतो, तसे अधिकाधिक व्यक्तींशी आपला संपर्क येतो. आपल्या सहकाऱ्यांकडून उत्तम काम करून घेण्यासाठी आधी स्वत:चा भावनांक उत्तम असावा लागतो. आपला भावनांक वाढवण्यासाठी सर्वप्रथम एखाद्या परिस्थितीला आपण स्वत: आणि इतर व्यक्ती कशा सामोऱ्या जातात, याचे निरीक्षण अथवा आत्मपरीक्षण करायला हवे.
* संताप, दु:ख, चीड यांना सामोरं जायला शिका.
* घडणाऱ्या घटना तसेच इतर व्यक्तींनी कसं वागावं, यावर तुमचे नियंत्रण नसते, हे वास्तव स्वीकारा. अशा प्रसंगांना कसं सामोरं जायचं, हे तुमच्यावर असतं.
* एखाद्याशी तुम्ही असहमत असलात तरी त्याचा आणि त्याच्या मताचा आदर करा.

भावनांवर नियंत्रण कसं राखाल?
’प्रतिक्रिया व्यक्त करण्यापूर्वी काही क्षण थांबा. त्यामुळे तुमच्या मेंदूला ताíकक क्षमतेला चालना मिळते.
’विचार करा- तुमच्या कल्पना आणि पर्याय यांचा पुनर्वचिार करा. इतरांचं मत घ्या.
’कृती करा- सर्वोत्तम पर्यायाचा स्वीकार करा. अंत:प्रेरणेवर विश्वास ठेवा आणि मार्गक्रमण करा.