भारतीय घरांमध्ये चपाती हा एक महत्त्वाचा पदार्थ आहे आणि आपल्यापैकी अनेकांसाठी त्याशिवाय एकही दिवस कल्पना करणे कठीण आहे. डाळ असो वा भाजी, हा एक आरामदायी पदार्थ आहे जो आपले जेवण पूर्ण करतो. पारंपरिकपणे चपाती ही संपूर्ण गव्हाच्या पिठापासून बनवली जाते, परंतु बरेच लोक लोकप्रिय होत असलेला असाच एक पर्याय म्हणजे नाचणीच्या भाकरीचं सेवन करत आहेत. एक पौष्टिक पर्याय जो अविश्वसनीय आरोग्य फायदे देतो. वजन व्यवस्थापनापासून ते हाडांच्या आरोग्यापर्यंत, तुमच्या दैनंदिन आहारात नाचणीच्या भाकरीचा समावेश करण्याचे फायदे जाणून घेऊयात..
नाचणीमध्ये फायबर, प्रथिने आणि व्हिटॅमिन बी, कॅल्शियम, लोह आणि मॅग्नेशियमसारखी जीवनसत्त्वे आणि खनिजे भरपूर प्रमाणात असतात. नाचणी गरम आहे की थंड? आयुर्वेदानुसार, रागीला थंड अन्न मानले जाते. ते शरीराला आतून थंड करण्यास मदत करते, ज्यामुळे उन्हाळ्याच्या महिन्यांत ते सेवन करणे उत्तम होते.
नाचणीचे फायदे
दररोज नाचणीची भाकरी खाण्याचे पाच आरोग्यदायी फायदे
१. वजन व्यवस्थापनात मदत करते – अतिरिक्त वजन कमी करण्यासाठी प्रयत्न करत असाल तर नाचणीची भाकरी तुमच्या दैनंदिन आहारात एक उत्तम भर असू शकते. फायबर आणि प्रथिन्यांनी समृद्ध असलेली नाचणीची भाकरी पोटभरेपणाची भावना वाढवते, त्यामुळे जास्त प्रमाणात खाणे टाळते आणि तुमच्या वजन कमी करण्याच्या प्रवासाला मदत करते. शिवाय, नाचणीमध्ये कॅल्शियम आणि अँटीऑक्सिडंट्सदेखील भरपूर असतात, ज्यामुळे ते आणखी निरोगी बनते.
२. रक्तातील साखरेची पातळी व्यवस्थापित करण्यास मदत करते – नाचणीची भाकरी रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यास मदत करू शकते, कारण त्याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी आहे. बंगळुरूस्थित पोषणतदज्ज्ञ डॉ. अंजू सूद यांच्या मते, तुमच्या सकाळच्या जेवणात किंवा दुपारच्या जेवणात नाचणीचा समावेश केल्याने तुमची प्रणाली नियंत्रणात राहू शकते. मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी किंवा स्थिर ऊर्जा पातळी राखू इच्छिणाऱ्यांसाठी हे विशेषतः फायदेशीर आहे.
३. हाडांच्या आरोग्याला चालना देते – नाचणीमध्ये कॅल्शियमचे प्रमाण जास्त असल्याने ते हाडांच्या आरोग्यासाठी एक उत्तम पर्याय बनते. राष्ट्रीय आरोग्य संस्था (NIH) मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, रजोनिवृत्तीपूर्व महिलांमध्ये नाचणीचे सेवन केल्याने कॅल्शियमचे प्रमाण वाढते, ज्यामुळे ऑस्टियोपोरोसिस आणि फ्रॅक्चरचा धोका कमी होतो. जर तुम्ही नियमित चपातीऐवजी नाचणीच्या भाकरीचे सेवन केले तर ते तुमच्या हाडांच्या आरोग्याला दीर्घकाळ फायदेशीर ठरू शकते.
४. केसांच्या वाढीसाठी चांगले – नाचणी केसांच्या वाढीसाठी फायदेशीर आहे, कारण त्यात भरपूर पौष्टिकता असते. त्यात अमिनो अॅसिड, कॅल्शियम आणि लोह असते, जे टाळूला पोषण देते आणि निरोगी केसांच्या वाढीला चालना देते. जर्नल ऑफ कॉस्मेटिक्स, डर्मेटोलॉजिकल सायन्सेस अँड अॅप्लिकेशन्समधील एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, बाजरीच्या अर्काने उंदरांमध्ये केसांची वाढ होण्यास चालना दिली, ज्यामुळे मानवांसाठी त्याचे संभाव्य फायदे सूचित होतात.
५. हृदयरोगाचा धोका कमी होतो – तुम्हाला माहीत आहे का, नाचणी हृदयरोगाचा धोका कमी करण्यासदेखील मदत करू शकते? हो, हे खरे आहे. नाचणीमध्ये भरपूर प्रमाणात फायबर आणि अँटीऑक्सिडंट्स असल्याने ते कोलेस्ट्रॉलची पातळी कमी करण्यास मदत करू शकते. NIH च्या एका अभ्यासात असे म्हटले आहे की, हे रक्ताच्या गुठळ्या तयार होण्यास प्रतिबंध करू शकते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकचा धोका कमी होतो.
सावधानतेचा इशारा :
जास्त प्रमाणात रागी खाण्याचे दुष्परिणाम
नाचणी आपल्या आरोग्यासाठी उत्तम असली तरी जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने अनेक दुष्परिणाम होऊ शकतात. त्यात फायबरचे प्रमाण जास्त असल्याने, ते जास्त प्रमाणात खाल्ल्याने पोटफुगी, गॅस आणि बद्धकोष्ठता यांसारख्या पचन समस्या उद्भवू शकतात. इतकेच नाही तर नाचणीमध्ये ???ऑक्सॅलेट्स आणि गॉइट्रोजेन संयुगे???(वाचकांना समजेल असे अर्थ अपेक्षित आहेत) असल्याने, मूत्रपिंडातील दगडांचा धोका वाढू शकतो आणि तुमच्या थायरॉईडच्या कार्यात व्यत्यय येऊ शकतो.
नाचणीची भाकरी – चांगल्या आरोग्यासाठी एक साधा उपाय
तुमच्या दैनंदिन आहारात नाचणीच्या भाकरीचा समावेश केल्याने तुमच्या एकूण आरोग्यावर लक्षणीय परिणाम होऊ शकतो, म्हणून आजच नियमित चपातीसोबत नाचणीच्या भाकरीचाही विचार करा.
