मला उदरात घेऊन आई याच रस्त्यावरून जा-येईएका रम्य संध्याकाळी माझा जन्म झालामी कॅथॉलिक ख्रिश्चन याच रस्त्यावरून मला जवळच्या चर्चमध्ये नेलेमला नाव दिले..नंतर याच रस्त्यावरून योग्य वेळीमी शाळा-कॉलेजात गेलोमाझी विश्वविद्यालयाची पदवी पाहूनआईवडील आनंदात बुडून गेलेआता मला नोकरी लागली-भरपूर पगार, त्यामुळे सुखी जीवनआई म्हणाली, ‘बाळ.. आता मुलगी पाहा’मुलगी मी पाहिलीच होतीयाच रस्त्यावरून एके सकाळी चर्चला गेलोमाझं लग्न झालं, संध्याकाळी पत्नी आली कालचक्राप्रमाणे मला मुलं झालीत्याच रस्त्यावरून माझी मुलं शाळा-कॉलेजात गेलीनंतर नोकरीनिमित्त परदेशात स्थायिक झालीमी अजूनही याच रस्त्यावरून फिरत होतोआता निवृत्त झालो होतोमित्रांबरोबर फिरणे, मौजमजा चालू होतीमात्र घरी परतताच तोच रस्ता..काळ असाच वेगानं निघून गेलाज्या रस्त्यावर मी रॉबिनहूडसारखा चालत होतोत्याच रस्त्याची आता भीती वाटू लागली मी पडेन अशी धाकधूक..आता घरातच फिरू लागलो, नंतर तेही थांबलंशरीर साथ देईना आता घराच्या खिडकीतून त्याच रस्त्याकडे पाहतोज्या रस्त्यावर माझं आयुष्य गेलं, जो रस्ता माझा सोबती ज्या रस्त्याने माझा जन्म ते निवृत्ती असा प्रवास पाहिलातोच तो रस्ता.. पण आता भीती वाटतेआणि एक दिवस याच रस्त्यावरून मला खांद्यावर वा हातगाडीतून स्मशानाकडे नेणारमाझा प्रवास कुठून कुठे झाला?सवाल एवढाच.. जीवन असं असूनही माणूस प्रसिद्धी, पैसा, संपत्ती याच्या मागे का?अब्राहाम कालबाह्य़ भाकरीच्या अपेक्षेने तीसतत असते शोधातदोन पैशांच्याकळत्या वयापासूनचाहा तिचा नित्यक्रमचअसंख्य घुंगरांना एकवटूनती अहोरात्र आली लढतमाय, भाऊ, बहीण अशारक्तातल्या कित्येकांशीपायाच्या टाचंत कळ नाचतांनात्याहीपेक्षा नाचणं झाल्यावर..हल्ली ती जॉब अटेंड करतेमोबाइलवरतिचं झगडणं लँडलाइनच्याकाळापासूनमी फक्त करतो विचार तीच दु:ख का होत नाहीकालबाह्य़टेलिग्रामच्या पद्धतीसारखं!चाफेश्वर गांगवे मुलींची कविता पुरातन वडाच्या पारंब्यावर हिंदोळणाऱ्या मुलींनीनाकारलाय वटसावित्रीच्या पूजेचा मान यमाच्या रेडय़ाला ओलीस ठेवूननि जन्मोजन्मीच्या जोडीदारापेक्षा नव्याच पुरुषांच्या निवडीचा पर्यायशोधलाय, मुलींनी संगणकाच्या पटलावर मेल मॉडेल्सची साइट पाहताना, मुलींना नकोय आता काचा-पाण्याचा पारंपरिक खेळकिंवा अंगणातल्या तुळशीपाशी दिवेलागणीची प्रार्थना म्हणण्याचा प्रघातहीगुंतताहेत मुली आता निर्मला गर्ग नि तेजी ग्रोव्हरच्या बंडखोर शब्दांमध्ये दगडी उंबरठय़ाची मर्यादा फेमिनिस्ट चळवळींच्या अहंकारासह ओलांडण्यासाठी, मुलींनी पुरता ओळखलाय पितृसत्ताक कुटुंबव्यवस्थेचा दांभिकपणाम्हणून स्वीकारलाय त्यांनी सरोगेट मदर होऊन जगण्याचा स्वेच्छामार्गनि देहाची वल्कलं बेडरूममधल्या शय्येवर उतरविण्यापूर्वीचकेलाय मुलींनी पुरुषाच्या सेक्शुअल हिपोक्रसीचा पर्दाफाश बेमालूमपणे, मुलींना नकोय सीता-अहल्या-मंदोदरी-तारा-द्रौपदीचा पौराणिक वारसाअथवा मातृदेवतांच्या गावकुसाबाहेरच्या दगडी मंदिरातल्या लैंगिक पूजाविधीचा मानहीग्लोबलायझेशनच्या बदलत्या वर्तुळात फिरू लागल्याहेत मुली आताशामल्टिडायमेन्शनल सुपरवुमनच्या अस्तित्वाला फुटलेल्या पारंब्या दहादिशांना शोधत..!विनय पाटील ते दिवस असे होते. कंदिलाचा उजेडहळुवार काळजात उतरायचा,गरिबीतही घर श्रीमंत वाटायचंघरभर सोनेरी उजेड पसरायचा..प्रत्येकाचा चेहरा प्रत्येकाला आपलाच वाटायचा,जो तो एकमेकाचंसुख-दु:खाचं पुस्तक वाचायचा..आई काचेची काजळी पुसायचीहाताला व्हायची जखमते दिवस असे होते की,उजेडच व्हायचा मलम..चेहऱ्यांवर उगीच गैरसमज मांडणाराघराघरांत आता सीएफएलचा लखलखाटखंत याची की, रात्र सरल्यावरहीसंबंधांची होत नाही पहाट..नजीमखान आस ही धूसर संध्याकाळया झरोक्यातून अशी आत येते अन्माझ्या हातावरच्या सुप्त चांदण्याला रात्रीची आस लागते.ज्योती देसाई दु:खी माणसाचा चेहरा मी विचारले,‘‘कसा असतो दु:खी माणसाचा चेहरा..?’’ तो म्हणाला, कसाही.टँ हँ करून रडणाऱ्या अर्भकासारखा..पाळण्यावर फिरणारे खेळणे पाहून हसणाऱ्या तान्ह्य़ासारखा..पायरीवर बसून सवंगडय़ांचा खेळ पाहणाऱ्या मुलासारखा..किंवाशाळा सुटल्यावर एकटय़ानेच परतणाऱ्या शाळकरी पोरासारखा.. सायंप्रहरी खडकावर बसूनएकटय़ानेच समुद्र पाहणाऱ्यासारखा..स्मशानात चटचटत्या बापाच्या चितेकडे पाहून गतकाळात हरवून गेलेल्या त्याच्या पोरासारखा..धापा टाकत कामावरून पाळणाघरातील तान्ह्य़ाकडे किंवा कामावर जाणाऱ्या कुठल्याही माऊलीसारखा.. साध्या साध्या गोष्टीवरून खळखळून हसणाऱ्या माणसासारखा..रस्त्यावरून जाताना सालीवरून घसरून पडतानाही हसणाऱ्या माणसासारखा.. दु:खी माणसाचा चेहरा असतोअगदी कुठल्याही चेहऱ्यासारखाच.राजकुमार कवठेकर
