नागपूर : भारतीय व्याघ्र संवर्धनवादी आणि इतिहास लेखक वाल्मिक थापर यांचे ७३ व्या वर्षी निधन झाले. वाल्मिक थापर यांनी राष्ट्रीय वन्यजीव मंडळासह अनेक उच्च सरकारी संस्थांमध्ये काम केले.जवळजवळ पाच दशकांहून अधिक काळ, थापर हे भारताच्या व्याघ्र संवर्धन प्रयत्नात सहभागी होते. वन्यजीव संवर्धनावर दोन डझनहून अधिक पुस्तकांचे लेखक वाल्मीक थापर यांनी अनेक ऐतिहासिक वन्यजीव माहितीपटांची निर्मिती केली आहे. ज्यात “लँड ऑफ द टायगर” (१९९७) यांचा समावेश आहे.
१९७६ मध्ये राजस्थानमधील रणथंभोर व्याघ्र प्रकल्पाचे तत्कालीन संचालक फतेह सिंग राठोड यांच्याशी झालेल्या भेटीनंतर त्यांचा संवर्धनाच्या क्षेत्रात प्रवेश झाला. स्पष्टवक्ते आणि अनेकदा विरोधाभासी, राठोड आणि थापर यांच्यामुळे चार दशकांहून अधिक काळ भारताच्या संवर्धन प्रयत्नांना आणि धोरणांना प्रेरणा मिळाली. त्यांच्या शेवटच्या दिवसांपर्यंत, थापर संवर्धन कार्यात सहभागी राहिले, विशेषतः सवाई माधोपूरमध्ये राठोड यांनी स्थापन केलेल्या टायगरवॉच या ना-नफा संस्थेच्या माध्यमातून. थापर यांनी राष्ट्रीय वन्यजीव मंडळासह सरकारच्या अनेक उच्चपदस्थ संस्थांमध्ये काम केले. राजस्थानमधील सरिस्का येथून वाघ गायब झाल्यानंतर सुधारणा सुचवण्यासाठी स्थापन केलेल्या टायगर टास्क फोर्सचे ते सदस्य देखील होते. १९८७ मध्ये, थापर यांनी रणथंभोर फाउंडेशनची स्थापना केली. थापर यांचा जन्म १९५२ मध्ये मुंबईत पत्रकार आणि राजकीय मासिक सेमिनारचे सह-संस्थापक रोमेश आणि राज थापर यांच्या घरी झाला. त्यांच्या पश्चात पत्नी संजना कपूर आणि मुलगा हमीर थापर असा परिवार आहे.
काँग्रेस नेते जयराम रमेश यांनी त्यांच्या निधनाचे मोठे नुकसान म्हटले आहे. काँग्रेस नेते जयराम रमेश यांनी “एक्स”वर लिहिले की, “विशेषतः आजची रणथंभोरची भेट ही त्यांच्या खोल वचनबद्धतेची आणि अथक उत्साहाची साक्ष देते. जैवविविधतेशी संबंधित विविध मुद्द्यांवर त्यांना असाधारण ज्ञान आहे आणि माझ्या मंत्रिमंडळाच्या कार्यकाळात, असा एकही दिवस गेला नाही जेव्हा आम्ही एकमेकांशी बोललो नाही आणि जवळजवळ नेहमीच मी त्यांच्याशी बोललो.”
