नवनीत
कुतूहल : सोन्याच्या पेनाचं इरिडिअम ‘निब’!
इरिडिअम हा धातू प्लॅटिनमच्या कुटुंबातला असला तरी तो प्लॅटिनमपेक्षा जास्त घनता असलेला आहे.
जे आले ते रमले.. : मायकेल रेमंड (१)
मायकेल पुद्दुचेरी सोडून ब्रिटिशांना आपले शत्रू समजणाऱ्या म्हैसूरच्या हैदरअलीकडे लष्करात दाखल झाला.
कुतूहल – सर्वाधिक घनता असलेला धातू
ऑस्मिअमच्या अनेक विशिष्ट गुणधर्मामुळे त्याचे बऱ्याच क्षेत्रांत अनेकविध उपयोग आहेत.
जे आले ते रमले.. : वेरियर एल्विन- एक महान भारतीय (2)
वेरियरनी आदिवासींच्या जीवनावर एकूण ३६ पुस्तके लिहिली. त्यापैकी ‘द फिशर गर्ल अँड क्रब’ हे विख्यात आहे.
कुतूहल : जेट इंजिनातील धातू
प्लॅटिनमबरोबर ऱ्हेनिअम उत्प्रेरक म्हणून शिसेरहित पेट्रोल बनविण्याकरिता मोठय़ा प्रमाणात वापरलं जातं.
जे आले ते रमले.. : विल्यम जोन्स आणि एशियाटिक सोसायटी (२)
ईस्ट इंडिया कंपनीच्या अनेक अधिकाऱ्यांना भारतीय भाषा संस्कृती, कला, इतर वैविध्यांनी प्रभावित केले होते.
जे आले ते रमले.. : सर विल्यम जोन्स (१)
कायद्याचा अभ्यास करून ते वकिलीची परीक्षा पास झाले. वकिली करतानाच त्यांनी कायद्यावर अनेक पुस्तके लिहिली.
कुतूहल : पोलादाचं व्हिटॅमिन
आज टंग्स्टनच्या जागतिक उत्पन्नापैकी ८० टक्के भाग उच्च दर्जाच्या पोलादासाठी वापरला जातो.
जे आले ते रमले.. : त्राणकोरचा दर्यासारंग डी लॅनॉय (२)
१७४१ च्या अखेरीस कोलाशेल येथे युद्धाला तोंड फुटले. सुरुवातीला सरशी डच कंपनीच्या फौजेचीच होती.
कुतूहल : भक्षक लांडगा आणि जड दगड
पूर्वी खनिजापासून कथिल वेगळं करताना कधीकधी कथिल अपेक्षेपेक्षा एकदम कमी प्रमाणात मिळे.
जे आले ते रमले..: लँबटनचे कष्टसाध्य सर्वेक्षण (२)
विल्यमने या कामासाठी प्रथम इंग्लंडहून थिओडोलाइट हे अत्याधुनिक अर्धा टन वजनाचे यंत्र मागवले.
कुतूहल : टँटॅलम आरोपण
टँटॅलमच्या या गुणधर्मामुळे कमीत कमी आकारात भरपूर शक्ती साठवता येते, त्यामुळे याचे महत्त्व वाढले आहे,
जे आले ते रमले.. : लेफ्टनंट कर्नल विल्यम लँबटन (१)
इंग्लंडमधील नॉर्थ यॉर्कशायर या परगण्यात १७५३ मध्ये जन्मलेला विल्यम लँबटन हा एका शेतकऱ्याचा मुलगा.
कुतूहल : टँटॅलम
तहान लागली म्हणून खाली वाकला तर पाण्याची पातळी कमी-कमी होत जायची म्हणजे पाणी मिळणं अशक्य.
जे आले ते रमले.. : जॉन चाइल्डचा राजेशाही थाट (३)
सर जॉन चाइल्ड हा सुरत येथील कंपनीच्या वखारीचा प्रेसिडेंट म्हणून १६८२ ते १६९० या काळात होता.
कुतूहल – जॉर्ज हेवसी
जॉर्ज हेवसी यांचा जन्म एक ऑगस्ट १८८५; बुडापेस्ट येथील एका प्रतिष्ठित घराण्यातला.
जे आले ते रमले.. : सुरतच्या वखारीचा अध्यक्ष जॉन चाइल्ड (२)
१६८२ मध्ये जॉनची सुरतच्या वखारीचा प्रेसिडेंट म्हणून नियुक्ती झाली.
कुतूहल – हॉल्मिअमचे गुणधर्म व उपयोग
मायक्रोवेव्हमधील लेझर, वैद्यकीय आणि दंतवैद्यकीय लेझर, तसेच प्रकाशतंतूमध्येही हॉल्मिअमचा वापर होतो.
जे आले ते रमले.. : पेशावरचा करदार पाओलो एवीटेबिल (२)
महाराजांनी त्याला १८२९ मध्ये वझिराबादचा गव्हर्नर नेमून त्या परगण्याची सर्व सूत्रे त्याच्याकडे सोपवली.
कुतूहल – हॉल्मिअम : निरागस मूलद्रव्य
आपल्या कुटुबांतील सदस्यांप्रमाणेच हॉल्मिअम हे मूलदव्य निसर्गात मुक्त स्थितीत आढळत नाही.
जे आले ते रमले.. – पाओलो एवीटेबील (१)
महाराजांनी या जवळपास शंभर परकीयांना त्यांची क्षमता पाहून निरनिराळ्या विभागांत नेमले.
कुतूहल : डिस्प्रोझिअम
अर्बीअम ऑक्साइडच्या विश्लेषणासाठी तीस वेळा केलेल्या प्रयोगाच्या प्रयत्नांतून डिस्प्रोझिअमचा शोध लागला.
जे आले ते रमले.. : पुराणवस्तू संशोधक क्लाऊड कोर्ट
महाराजांनी खूश होऊन क्लाऊडला जनरल या पदावर बढती दिली.
