वाचाल तर वाचाल ही म्हण आपल्या सगळ्यांनाच माहीत आहे. वाचनाने होणारे फायदे, आजूबाजूची मिळणारी माहिती हे तर आपण जाणतोच, पण आपण आजकाल जसे व्हॅलेंटाइन्स डे, मदर्स डे, फादर्स डेसारखे दिवस साजरे करतो तसाच एक दिवस म्हणजे पुस्तक दिवस. २३ एप्रिलला येणाऱ्या या दिवसानिमित्ताने पुस्तक विक्रेत्यांकडून जाणून घेऊया सध्या जास्त मागणी असलेल्या पुस्तकांबद्दल व आपल्या सर्वाच्या मनातल्या शंकेबद्दल की आजची तरुण पिढी खरंच वाचते का?
मुंबईतील मोठय़ा पुस्तक विक्रेत्यांशी बोलले असता असे समजले की दरवर्षी वेगवेगळे उपक्रम राबविले जातात. साधारणत: शालेय मुलांच्या परीक्षा संपल्यावर म्हणजेच उन्हाळाच्या सुट्टीत बालझुंबड, बालजल्लोष, बालजत्रा यांसारखे उपक्रम राबविले जातात. यामध्ये लहान मुलांच्या पुस्तकांवर सवलत दिली जाते. काही पुस्तक विक्रेते २८ फेब्रुवारी जो मराठी भाषा दिन म्हणून साजरा केला जातो तेव्हासुद्धा मराठी पुस्तकांवर सवलत दिली जाते. काही पुस्तक विक्रेते वर्षांतून एकदा किंवा दोनदा आपल्या दुकानातील पुस्तकांचे प्रदर्शन भरवितात या वेळी पुस्तकांवर बरीच सवलत दिली जाते. अशा विविध उपक्रमांना उदंड प्रतिसाद लाभतो असे कळले. पुस्तक परीक्षणामुळे त्या त्या पुस्तकाची मागणी वाढते, असे त्यांनी सांगितले. तरुण पिढीची वाचनप्रियता कितपत आहे असे  विचारले असता आपल्या मनातील शंका दूर करत ते म्हणाले की, तरु ण पिढी वाचत नाही असे अजिबात नाही.
ऐतिहासिक पुस्तके जसे श्रीमान योगी, पानिपत, छावा, स्वामी यांसारख्या पुस्तकांना अजूनही चांगला प्रतिसाद लाभतो. अच्युत गोडबोले यांची मुसाफीर, बोर्डरूम, मनात, किमयागार ही पुस्तके विशेष लोकप्रिय आहेत. वैद्यक व्यवसायावर आधारित आणि दोन हात, वॉर्ड नं ५ याला चांगली मागणी आहे. चेतन भगत, सुधा मूर्ती, सेल्फ हेल्पची पुस्तके तसेच मेलुहा, नागाज आणि वायुपुत्र या पुस्तकांची तरुणांमध्ये विशेषत: चलती आहे.
साभार – जवाहर बुक डेपो, मॅजेस्टिक बुक डेपो.    

बेस्ट फाईव्ह
एकीकडे आपले करिअर तसेच बिझी शेडय़ुल सांभाळत वाचनाचा छंद जोपासणाऱ्या मित्र-मैत्रिणींकडून पुस्तक दिनानिमित्ताने त्यांना आवडलेल्या पुस्तकांविषयी जाणून घेऊया.

पानिपत, हृदयस्थ, ट्रेन टू पाकिस्तान, समीधा, नरेंद्र दाभोळकरांची सर्व पुस्तके ही पुस्तके मला विशेष आवडली आहेत. पानिपतमध्ये युद्धप्रसंग जसाच्या तसा डोळ्यासमोर उभा राहतो. हृदयस्थ या पुस्तकातून डॉक्टर व रुग्ण यांचे हृदयापर्यंत पोहोचलेले नाते जाणवते. भारत व पाकिस्तान यांच्या फाळणीच्या वेळी निर्वासितांची झालेली ससेहोलपट यांचे हृदयद्रावक वर्णन ट्रेन टू पाकिस्तान या पुस्तकातून वाचावयास मिळते. ध्येयाने पछाडलेल्या आपल्या साथीदाराला तितक्याच समर्थपणे तोंड देणाऱ्या, तसेच संकटांना न जुमानणाऱ्या साधनाताई आमटे यांचे व्यक्तित्वदर्शन समीधा या पुस्तकातून होते. आजच्या विज्ञान युगातही जादूटोणा, भानामती इत्यादी अंधश्रद्धांवर सडेतोड व परखडपणे आपली मते नरेंद्र दाभोळकर आपल्या सर्वच पुस्तकांतून मांडतात, तसेच त्यामागची कारणमीमांसाही सांगतात.
– अर्पिता जोशी

मराठीपेक्षा इंग्रजी पुस्तके वाचण्याकडे माझा जास्त कल आहे. खालीद हुसैनी यांची काईट रनर व थाऊजंड स्प्लेंडीड सन्स् ही मला आवडलेली पुस्तके. काईट रनरमध्ये वडील व मुलामधील नातेसंबंध चांगल्या तऱ्हेने रंगविले आहे. थाऊजंड स्प्लेंडीड सनस्च्या माध्यमातून मुस्लीम राष्ट्रात स्त्रियांची असलेली बिकट स्थिती चांगलीच कळली. चेतन भगतचे टू स्टेट्स या पुस्तकातून आपल्याच देशात असलेल्या नॉर्थ आणि साऊथमधील भिन्न संस्कृतींची ओळख होते, तसेच प्रेमाला कोणत्याही प्रकारचे बंधन नसते हे जाणवते. किरण बेदीचे आय डेअर वाचले असता एक कर्तृत्ववान व धडाडीची पोलीस ऑफिसर पाहायला मिळते. तसेच गुन्हेगारांनाही मन असते आणि शेवटी ती माणसे असतात हा विचार सतत डोक्यात ठेवून त्यांनी आपले कर्तव्य बजावले. रंग- रंगील्या दुनियेत कोणीही गॉडफादर नसताना आपले स्थान पक्के करणे तसे अवघडच. परंतु आपल्या कर्तृत्वाने आपले स्थान निश्चित करणारा शाहरुख खानचा संघर्ष किंग ऑफ बॉलीवूडमधून वाचायला मिळतो.
– धनश्री कुलकर्णी

मला इंग्लिश तसेच मराठी पुस्तके वाचायला आवडतात. मला आवडलेल्या पुस्तकात दा विंची, एंजल्स अ‍ॅण्ड डिमन्स् , विरधवल यांसारखी ट्विस्ट टर्न व रहस्यमय पुस्तके वाचायला आवडतात. माणसांच्या जगात वावरताना निरनिराळ्या स्वभावाच्या माणसांचे बारीकसारीक व अचूक वर्णन विनोदी शैलीत रेखाटलेल्या पु.लंच्या बटाटय़ाची चाळ व व्यक्ती आणि वल्ली यातून घडते. अशी विनोदी व हलकीफुलकी पुस्तके वाचायला आवडतात.  
– चिन्मय दामले.

‘ शारदा संगीत’ या पुस्तकामध्ये लेखकाने छोटय़ा मुलाचे भावविश्व उलगडून दाखविले आहे. या पुस्तकाची भाषादेखील गोड आहे. रारंगढांग काल्पनिक असूनही ते तसे वाटत नाही. ऑल टाइम फेव्हरेट व्यक्ती आणि वल्ली कितीही वेळा वाचले तरी त्यातील विनोद जुना होत नाही. वॉर्ड नं ५मध्ये वेगवेगळे रुग्ण जसे की राजकारणी, सेलिब्रिटीज, गुन्हेगारी जगतातील माणसांनासुद्धा तपासण्याची किंवा उपचाराची वेळ येते त्या वेळी डॉक्टरांना आलेले अनुभव रंजकतेने मांडले आहेत. लडाख- प्रवास अजून सुरू आहे या पुस्तकात निसर्गसौंदर्याचा आस्वाद घेता घेता नैसर्गिक आपत्तींना तोंड देणे तितकेच महत्त्वाचे आहे. या नैसर्गिक आपत्ती कधी आणि कशा स्वरूपात येतील हे समजत नसताना तेथील जनता मात्र ठामपणे उभी आहे.
– धनश्री घोलप
संकलन- ग्रीष्मा जोग-बेहेरे