भारतातील ॲपलच्या कारखान्यातून शेकडो चिनी कर्मचाऱ्यांची गच्छंती; भारत-चीन वादाचा iPhone निर्मितीला फटका?

ब्लुमबर्गने दिलेल्या बातमीनुसार, दक्षिण भारतातील फॉक्सकॉनच्या कारखान्यातून जवळपास ३०० कुशल चिनी कर्मचाऱ्यांना मागच्या दोन महिन्यात चीनमध्ये परतण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. सध्या भारतातील कारखान्यात तैवानी कर्मचारीच कार्यरत आहेत. दरम्यान फॉक्सकॉन आणि ॲपलने मात्र यावर अधिकृत प्रतिक्रिया दिलेली नाही.

फॉक्सकॉनचा तैवानी तंत्रज्ञानावर असणार भर

ब्लुमबर्गच्या माहितीनुसार, चिनी कर्मचारी मायदेशी परतल्यामुळे उत्पादनाचा वेग आणि भारतीय कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्याची प्रक्रिया मंदावणार आहे. मात्र चीनकडून तंत्रज्ञान आणि तंत्रज्ञ बाहेरच्या देशात जाऊ नये, असा प्रयत्न होत आहे. काही महिन्यांपूर्वी चीनच्या सरकारने याबद्दल प्रयत्न केले होते. यामुळे मुळची तैवानची कंपनी असलेल्या फॉक्सकॉनने तैवानी तंत्रज्ञान आणि तैवानी अभियंते आणि तंत्रज्ञ यांना भारतात आणण्याचा प्रयत्न सुरू केला आहे. तसेच भारताली कर्मचाऱ्यांना तैवानी कर्मचारी यापुढे प्रशिक्षण देणार आहेत.

चीनकडून कुशल मनुष्यबळ बाहेर जाऊ देण्यास विरोध

ब्लुमबर्गने दिलेल्या माहितीनुसार, चीनचे सरकार यंत्रणांवर दबाव निर्माण करून तंत्रज्ञान आणि कुशल मनुष्यबळ देशाबाहेर जाऊ देण्यास विरोध करत आहे. अमेरिका आणि चीन यांच्यात सुरू असलेल्या छुप्या व्यापार युद्धाचा हा परिणाम असून चीनला आपली उत्पादन क्षमता बाहेरील देशात जाऊ द्यायची नाही, असे सांगितले जात आहे.

एकाबाजूला भारत आणि चीन यांच्यात सीमावाद सुरू आहे. तसेच ॲपलने चीनमधील उत्पादन टप्प्याटप्प्याने भारतात हलविण्यास सुरुवात केली. चीनमधील अनेक अभियंते आणि तंत्रज्ञ भारतातील कारखान्यात काम करण्यासाठी आले होते. हे अभियंते आयफोनची निर्मिती करण्यासह भारतीय कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षणही देत होते. अनेक वर्षांपासून चीनमध्ये होत असलेले उत्पादन भारतात जात असल्यामुळे चीनचा जळफळाट सुरू असल्याचे सांगितले जाते.

फॉक्सकॉनमार्फत अजूनही चीनमध्ये मोठ्या प्रमाणात आयफोनची निर्मिती केली जात आहे. मात्र मागच्या चार वर्षात भारतातही हळूहळू उत्पादन वाढीवर भर देण्यात आला. २०२४ साली ॲपलने भारतात १० अब्ज डॉलर्सची आयफोन निर्मिती केली, असे सांगितले होते. यापैकी ७ अब्ज डॉलर्सचे आयफोन अमेरिकेसह इतर देशांत निर्यात करण्यात आले. आयफोनचे एकूण २० टक्के उत्पादन सध्या भारतात होत आहे.