रोहिणी शहा
कर सहायक पदनिहाय पेपर ३ नोव्हेंबर रोजी होत आहे. या पेपरसाठी सराव प्रश्न या लेखामध्ये देण्यात येत आहेत.
* प्रश्न १) पुढीलपकी कोणत्या विषयावर राज्यपाल वटहुकूम काढू शकतात?
१) सातव्या परिशिष्टातील राज्य व समवर्ती सूचीमधील विषय
२) सातव्या परिशिष्टातील कोणत्याही सूचीमध्ये समाविष्ट नसलेले विषय.
३) राष्ट्रपतींच्या पूर्वपरवानगीची आवश्यकता असलेल्या विधेयकांचे विषय.
४) वरीलपैकी एकही नाही.
* प्रश्न २) पुढीलपकी चुकीचे विधाने ओळखा.
अ. मूलभूत अधिकारांवर व्यवहार्य निर्बंध घालता येतात तर मार्गदर्शक तत्त्वांवर असे र्निबध घालण्याची तरतूद नाही.
ब. मूलभूत अधिकार ही राज्याची नकारात्मक जबाबदारी आहे.
१) अ बरोबर ब चूक
२) ब बरोबर अ चूक
३) अ आणि ब दोन्ही चूक
४) अ आणि ब दोन्ही बरोबर
* प्रश्न ३) पुढीलपैकी कोणते/ती विधान/ने योग्य आहे/त?
अ. पहिली पंचवार्षकि योजना सन १९५५मध्ये सुरू झाली.
ब. भारतीय स्वातंत्र्याच्या पन्नासाव्या वर्षी नववी पंचवार्षिक योजना सुरू झाली.
पर्याय
१) अ आणि ब दोन्ही
२) केवळ अ ३) केवळ ब
४) अ आणि ब दोन्ही नाही
* प्रश्न ४) अकराव्या पंचवार्षकि योजनेमधील समावेशक विकासामध्ये पुढीलपकी कोणती बाब समाविष्ट नाही?
१) कृषी क्षेत्रामध्ये ४ टक्के वाढ करणे
२) रोजगाराच्या संधींमध्ये वाढ करणे
३) लिंग गुणोत्तर कमी करणे
४) भांडवली बाजाराचे सक्षमीकरण
* प्रश्न ५) वस्तू व सेवा करासंदर्भात खालील विधाने वाचा.
अ. वस्तू व सेवा करासंदर्भात असीम दासगुप्ता समिती नेमण्यात आली होती.
ब. वस्तू व सेवा कर हा जगात सर्वप्रथम ब्राझील देशात लावण्यात आला होता.
१) अ आणि ब दोन्ही बरोबर
२) फक्त अ बरोबर
३) फक्त ब बरोबर
४) अ आणि ब दोन्ही चूक
* प्रश्न ६) खालीलपकी कोणते/ती विधान/ने बरोबर आहे/त?
अ. देशीनामा पद्धतीमध्ये माहिती ही भारतीय भाषांमध्ये जतन केली जाते.
ब. लेखाकर्माची देशीनामा ही पद्धत दुहेरी नोंद पद्धतीवर आधारित आहे.
पर्याय
१) अ आणि ब दोन्ही
२) केवळ अ
३) केवळ ब
४) अ आणि ब दोन्ही नाही
* प्रश्न ७) खालीलपकी कोणते/ती विधान/ने बरोबर आहे/त?
अ. विक्रीहक्क हा भांडवली स्वरुपाचा हक्क आहे.
ब. ज्या स्वरूपात माल खरेदी केला जातो त्याच स्वरूपात त्याची विक्री केल्यास ती फेरविक्रीमध्ये समाविष्ट होत नाही.
पर्याय
१) अ आणि ब दोन्ही
२) केवळ अ
३) केवळ ब
४) अ आणि ब दोन्ही नाही
* प्रश्न ८) कांचन चौधरी यांच्याबाबत कोणते/ती विधान/ने बरोबर आहे/त?
अ. त्या देशातील पहिल्या महिला पोलिस संचालक होत्या.
ब. सन १९९७मध्ये त्यांना राष्ट्रपती पोलीस पदक देउन सन्मान करण्यात आला.
पर्याय
१) अ आणि ब दोन्ही
२) केवळ अ
३) केवळ ब
४) अ आणि ब दोन्ही नाही
उत्तरे व स्पष्टीकरणे
* प्र.क्र.१ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(१)
* प्र.क्र.२ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(४)
* प्र.क्र.३ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(३) पहिली पंचवार्षकि योजना सन १९५१ मध्ये सुरू झाली होती.
* प्र.क्र.४ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(४)
अकराव्या पंचवार्षकि योजनेची उद्दिष्टे
* योजनेच्या अंतापर्यंत जीडीपीमध्ये १० टक्के विकास दर साध्य करण्यासाठी वार्षकि वाढीचा सरासरी ९ टक्के विकास दर गाठावा.
* अधिक सर्वसमावेशक वाढ मिळविणे जेणेकरून विकासाचे फायदे सर्व घटकांपर्यंत पोहोचतील.
* शेतीत चार टक्क्यांची वाढ.
* सुशिक्षित बेरोजगारीचे प्रमाण ५ टक्क्यांपेक्षा कमी करणे.
* २००९पर्यंत सर्वासाठी विजेची व्यवस्था करणे.
* नोव्हेंबर २००७ पर्यंत देशातील सर्व खेडय़ांमध्ये टेलिफोन सेवांची व्यवस्था करणे.
* लिंग-गुणोत्तर किंवा पुरुष-महिला प्रमाण सुधारणे.
* सर्वाना मूलभूत भौतिक पायाभूत सुविधा तसेच आरोग्य आणि शिक्षण सेवेत प्रवेश सुनिश्चित करणे.
* २००९ पर्यंत १००० आणि त्यापेक्षा जास्त लोकसंख्या असलेल्या (डोंगराळ आणि आदिवासी भागात ५००) सर्व वस्तीसाठी बारमाही रस्ता जोडणी.
* ७० दशलक्ष नवीन कामाच्या संधी निर्माण करणे.
* ७ वष्रे किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाच्या व्यक्तींसाठी साक्षरता दर ८५ टक्क्यांपर्यंत वाढविणे.
* स्त्री-पुरुष साक्षरतेमधील फरक १० टक्क्यांपर्यंत खाली आणणे.
* बालमृत्यू दर २ पर्यंत कमी करणे आणि माता मृत्यू दर १००० थेट जन्मासाठी १ पर्यंत कमी करणे.
* एकूण प्रजनन दर कमी करणे
* २००९ पर्यंत सर्वाना पिण्याचे शुद्ध पाणी पुरविणे.
* प्र.क्र.५ – योग्य उत्तराचा पर्याय
क्र. (२) GST जगात सर्वप्रथम फ्रान्स या देशात लावण्यात आला होता. दि. १ जुल २०१७ रोजी वस्तू व सेवा कर देशभरामध्ये लागू करण्यात आला. असीम दासगुप्ता यांना भारताच्या जीएसटीचे आर्किटेक्ट म्हणून ओळखले जाते.
* प्र.क्र.६ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(२)
* प्र.क्र.७ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(४) विक्रीहक्क हा महसुली स्वरुपाचा हक्क आहे. ज्या स्वरूपात माल खरेदी केला जातो त्याच स्वरूपात त्याची विक्री केल्यास ती फेरविक्रीमध्ये समाविष्ट होतो.
* प्र.क्र.८ – योग्य उत्तराचा पर्याय क्र.(१)
कांचन चौधरी या किरण बेदी यांच्यानंतरच्या देशातील दुसऱ्या आयपीएस अधिकारी आहेत, तर पहिल्या महिला पोलीस महासंचालक होत्या. दूरदर्शनवरील उडान मालिका ही त्यांच्या जीवनावर आधारित होती.
लोकसत्ता आता टेलीग्रामवर आहे. आमचं चॅनेल (@Loksatta) जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा आणि ताज्या व महत्त्वाच्या बातम्या मिळवा.
First Published on November 2, 2019 12:11 am
