Gujarat Election Blog : ५६ इंचाची छाती आणि ‘त्या’ ५६ जागा

गुजरात विधानसभेत एकूण १८२ जागा आहेत. त्यामुळे सत्तेसाठी भाजप किंवा काँग्रेस यांना ९२ जागा जिंकणे आवश्यक ठरणार आहे. गेल्या चार निवडणुकांमध्ये काँग्रेस हा आकडा गाठू शकलेला नाही. तर याच चार निवडणुकांमध्ये भाजपने शंभरी ओलांडून निवडणुकीत लक्षवेधी यश मिळवले आहे. यावेळी १५० जागा जिंकू, असा विश्वास भाजपचे राष्ट्रीय अध्यक्ष आणि गुजरातचेच सुपूत्र अमित शहा यांनी दाखवला असला, तरी परिस्थिती भाजपला इतकी अनुकूल आहे, असे वाटत नाही. त्यामुळेच जाहीर सभांमध्ये भाजपचे नेते सहजपणे गुजरातमध्ये सत्ता संपादन करण्याबद्दल काहीही बोलत असले, तरी खासगीमध्ये ते तसे बोलत नाहीत. कारण त्यांनाही जमिनीवरचं वास्तव काय, याची माहिती आहे. त्यामुळे खासगीमध्ये पोकळ बाता करणे ते जाणीवपूर्वक टाळतात आणि सत्ता काबीज करण्यासाठी ९२ चा आकडा कसा गाठता येईल, याची वेगळी मांडणी करतात. गुजरातमधील गेल्या तीन निवडणुकांमध्ये ५६ जागा अशा आहेत की तिथं भाजपच्या उमेदवाराचा कधीच पराभव झालेला नाही. या जागांवर पक्षाने दिलेले उमेदवार तेथील मतदारांनी निवडून दिले आहेत. या सर्व जागा शहरी भागातील म्हणजेच अहमदाबाद, सुरत, वडोदरा, राजकोट, जामनगर, भावनगर या भागांतल्या आहेत. या जागांवर भाजपने यंदाही जास्त लक्ष केंद्रित केले आहे. जेणे करून या सर्व जागा भाजपला जिंकता याव्यात आणि ९२ जागांमधील एक मोठा आकडा भाजपच्या पारड्यात पडावा. ५६ जागांवर जर भाजपला यश मिळालेच, तर त्यांना सत्ता मिळवण्यासाठी अन्य ठिकाणच्या ३६ जागांची गरज पडणार आहे. म्हणजे १२६ जागांपैकी ३६ जागांवर पक्षाला विजय मिळवावा लागणार आहे. भाजपच्या नेत्यांना हे तितकेसे अवघड काम आहे, असे वाटत नाही. त्यामुळेच गुजरातचा पुढचा मुख्यमंत्री भाजपचाच होणार, असे ते छातीठोकपणे सांगतात. त्याचवेळी ते काँग्रेसला १८२ जागांमधून ९२ जागा जिंकायच्या आहेत, याकडेही बोट दाखवत ते तितकेसे शक्य नाही, असे स्पष्टपणे न बोलता केवळ हावभावांवरून सांगतात.

एकीकडे गुजरातमध्ये नुकत्याच झालेल्या जिल्हा परिषदेच्या निवडणुकांमध्ये ३१ पैकी २३ जागांवर काँग्रेसला यश मिळाले होते. पटेल आंदोलन, सौराष्ट्र आणि कच्छमधील सिंचनाचे प्रश्न आणि शेतकऱ्यांच्या हमीभावाचे प्रश्न योग्य पद्धतीने न हाताळल्यामुळे भाजपला या ठिकाणी फटका बसला. या ठिकाणी एक गोष्ट लक्षात घेतली पाहिजे की नरेंद्र मोदी गुजरातमध्ये मुख्यमंत्री असताना एकदाही भाजपला स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये इतक्या मोठ्या पराभवाला सामोरे जावे लागले नव्हते.

दुसरीकडे नगरपालिका आणि नगर परिषदांमधील ५६ पैकी ४२ ठिकाणी भाजपला विजय मिळाला होता. याचाच अर्थ शहरी भागांमध्ये आजही भाजपचाच वरचष्मा आहे. तर ग्रामीण भागाचे प्रश्न योग्य पद्धतीने न हाताळल्यामुळे त्यांनी भाजपला नाकारून काँग्रेसला मत दिले.

गुजरातमधील शहरी आणि ग्रामीण भागातील या स्थितीमध्ये खूप मोठा बदल झाला आहे, असे इथे फिरल्यानंतर जाणवत नाही. त्यामुळेच ९२ जागांचा आकडा कोणता पक्ष गाठणार, गुजराती जनता नरेंद्र मोदींकडे बघून त्यांच्यावर विश्वास ठेवून पुन्हा भाजपच्या पारड्यात मत टाकणार का, त्या ५६ जागा यावेळीही राखण्यात भाजप यशस्वी ठरणार का, ग्रामीण भागातील जनता राहुल गांधींवर विश्वास ठेवून काँग्रेसला मतदान करणार का, असे प्रश्न उपस्थित होताहेत आणि त्याची उत्तरे तूर्ततरी कोणालाच माहिती नाही. त्यासाठी आणखी थोडी वाट बघावी लागेल…

– विश्वनाथ गरुड
wishwanath.garud@loksatta.com