Empty Stomach Walk vs Post-Meal Walk: चालणे हे बहुतेकदा व्यायामाच्या सर्वात सोप्या पण प्रभावी प्रकारांपैकी एक मानले जाते. वजन नियंत्रित करण्यासाठी, चयापचय वाढविण्यासाठी किंवा एकूणच आरोग्याच्या कल्याणासाठी, दररोज चालणे आश्चर्यकारक परिणाम करू शकते. पण चालण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ कधी आहे, रिकाम्या पोटी की जेवणानंतर? तज्ज्ञांच्या मते, दोन्ही पद्धतींचे त्यांचे वेगळे फायदे आहेत .
रिकाम्या पोटी चालण्याचे उदाहरण
धर्मशिला नारायण सुपरस्पेशालिटी हॉस्पिटलमधील इंटरनल मेडिसिनचे वरिष्ठ सल्लागार डॉ. गौरव जैन स्पष्ट करतात की,”वजन कमी करण्याच्या प्रवासात असलेले लोक बहुतेकदा रिकाम्या पोटी सकाळी चालणे पसंत करतात. “तुमच्या शरीराला काही काळ अन्न मिळाले नसल्याने, ते उर्जेसाठी साठवलेल्या फॅट्सचा वापर करते, जे वजन कमी करण्याचे ध्येय ठेवणाऱ्यांसाठी प्रभावी आहे. सकाळी लवकर चालणे चयापचय गतिमान करण्यास, सतर्कता वाढविण्यास आणि पुढील दिवसासाठी मानसिक स्पष्टता वाढविण्यास मदत करू शकते.”
ग्लेनेगल्स हॉस्पिटल परळ मुंबई येथील इंटरनल मेडिसिनच्या वरिष्ठ सल्लागार डॉ. मंजुषा अग्रवाल सांगतात की, “रिकाम्या पोटी चालणे, विशेषतः सकाळी, चयापचय वाढवते आणि साठवलेली फॅटस् जाळण्यास मदत करते. काही किलो वजन कमी करू इच्छिणाऱ्यांसाठी हे विशेषतः उपयुक्त आहे.”
पण, दोन्ही तज्ज्ञ सावध करतात की,”उपाशी पोटी चालणे प्रत्येकासाठी योग्य नाही.”
रक्तातील साखर कमी असणे, मधुमेह किंवा ज्यांना अन्नाशिवाय अशक्तपणा जाणवतो त्यानी हे टाळावे. त्यांच्यासाठी रिकाम्या पोटी चालणे प्रत्येकासाठी आदर्श नाही. “ज्यांना चक्कर येण्याची शक्यता असते किंवा रक्तातील साखर कमी असते त्यांनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे.” असे डॉ. जैन म्हणतात.
जेवल्यानंतर चालण्याचे फायदे (The Benefits of Post-Meal Walking)
पचन आणि रक्तातील साखर नियंत्रणावर लक्ष केंद्रित करणाऱ्यांसाठी, जेवणानंतर थोडेसे चालणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते. डॉ. जैन सांगतात की,”जेवणानंतर चालणे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यास आणि पचन सुधारण्यास मदत करू शकते. “जेवणानंतर पहिले २० मिनिटे चालणे अधिक प्रभावी आहे, कारण ते तुमच्या शरीराची लय बदलते,” ते स्पष्ट करतात. “१०-१५ मिनिटे चालणे पोटफुगी रोखू शकते आणि जेवणानंतर रक्तातील साखरेच्या वाढीचा धोका कमी करू शकते, जे मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी विशेषतः फायदेशीर आहे.”
डॉ. अग्रवाल सहमत आहेत की, “जेवणानंतर, विशेषतः दुपारच्या जेवणानंतर किंवा रात्रीच्या जेवणानंतर, थोडे चालणे, पचनक्रियेला मदत करते आणि रक्तातील साखरेच्या वाढीवर नियंत्रण ठेवते. मधुमेह किंवा पचनाच्या समस्या असलेल्या लोकांसाठी हे उपयुक्त असल्याचे मानले जाते.” पण, ती खाल्यानंतर लगेचच तीव्र व्यायाम करण्याविरूद्ध इशारा देते, ज्यामुळे अस्वस्थता किंवा पेटके येऊ शकतात.
तुम्ही कोणता पर्याय निवडावा? (Which One Should You Choose?)
रिकाम्या पोटी चालणे किंवा जेवणानंतर चालणे यातील निवड तुमच्या वैयक्तिक आरोग्य ध्येयांवर आणि तुमच्या शरीराच्या प्रतिसादावर अवलंबून असते. जर तुम्ही फॅट्स वापर उर्जेसाठी करण्याचा आणि चयापचय वाढवण्याचे हे लक्ष्य करत साध्य करत असाल, तर नाश्त्यापूर्वी सकाळी चालणे आदर्श असू शकते. दुसरीकडे, जर पचन किंवा रक्तातील साखरेचे नियंत्रण तुमचे प्राधान्य असेल, तर जेवणानंतर चालणे तुमच्यासाठी चांगले ठरू शकते.
डॉ. जैन म्हणतात, “जर तुम्ही वजन कमी करण्याचा प्रवास करण्याचा विचार करत असाल, तर तुम्ही रिकाम्या पोटी चालायला जावे. आणि जर तुम्हाला तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करायची असेल आणि पचन सुधारायचे असेल, तर जेवणानंतर चालणे श्रेयस्कर आहे.”
थोडक्यात, प्रत्येकजण स्वतःसाठी. सोयीनुसार आणि आरोग्य स्थितीनुसार निर्णय घेऊ शकतो. मुख्य म्हणजे तुमच्या शरीराचे ऐका. पण स्वतःलात त्रास देऊ नका.
