आजच्या काळात पिकांच्या वाढीसाठी अधिकाधिक रासायनिक खतांचा वापर केला जात आहे. ते पिके लवकर तयार करतात, परंतु माती, पर्यावरण आणि शरीराला हानी पोहोचवतात. रासायनिक खतांचा वापर टाळण्यासाठी सध्या सेंद्रिय शेतीची प्रथा सुरू झाली आहे. जगभरातील शास्त्रज्ञही रासायनिक खतांना पर्याय शोधत आहेत. याच क्रमाने फ्रान्समधील संशोधकांनी रासायनिक खताला नैसर्गिक पर्याय शोधून काढला आहे. या शोधामुळे प्रदूषण तर कमी होईलच, पण वाढत्या मानवी लोकसंख्येचे पोट भरण्यासही मदत होणार आहे. हा पर्याय म्हणजे मानवी मूत्र. संशोधक फॅबियन एस्क्युलियर म्हणाले, 'रासायनिक खते जे काही करतात ते मानवाचे मूत्रही करू शकते. नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियम हे वनस्पतींना वाढण्यासाठी आवश्यक पोषक असतात. जेव्हा आपण भाजीपाला खातो तेव्हा आपण ही रसायने देखील खातो. ते आपल्या शरीरातून लघवीद्वारे काढून टाकले जातात. लघवी वनस्पतींसाठी पोषक असू शकते, परंतु जेव्हा मानवी मूत्र नद्यांमध्ये सोडले जाते तेव्हा ते प्रदूषणाचे कारण बनतात. त्यांचा शेतात वापर करून प्रदूषणही कमी होईल. क्षुल्लक कारणावरून ‘या’ महिलेने ९० सेकंदांत रिक्षाचालकाला मारल्या १७ थप्पड; Viral Video पाहून तुम्हालाही येईल राग मात्र, लघवीद्वारे शेती करणे इतके सोपे नसल्याचे संशोधकांचे म्हणणे आहे. कारण आधी हे मूत्र गोळा करावे लागेल, त्यासाठी ड्राय टॉयलेटच्या बांधकामासह ते वेगळे करण्यासाठी यंत्रणा बसवावी लागेल. शौचालयापासून मूत्र वेगळे करण्याची पहिली चाचणी स्वीडनमध्ये १९९० मध्ये करण्यात आली. मग ती स्वित्झर्लंड आणि जर्मनीमध्येही वापरली गेली. आता हे प्रयोग अमेरिका, दक्षिण आफ्रिका, भारत आणि मेक्सिकोमध्येही केले जात आहेत. लघवी गोळा करण्यासाठी बार आणि रेस्टॉरंट ही सर्वोत्तम ठिकाणे आहेत. पॅरिसमध्ये २२१ रेस्टॉरंट चालवणाऱ्या फॅबियन गांडोसी यांनी आपल्या रेस्टॉरंटमध्ये ड्राय मॉडेल टॉयलेट बसवले आहेत जे मूत्र गोळा करतात. ते म्हणाले की, लोकांकडून चांगला प्रतिसाद मिळाला आहे. लोक हे पाहून हैराण झाले आहेत, परंतु पारंपरिक शौचालयाऐवजी ते नवीन व्यवस्था वापरू लागले आहेत. लघवीपासून तयार झालेले अन्न खाल्ले जाऊ शकते का? लघवीपासून तयार झालेले अन्न खाल्ले जाऊ शकते का? हा जनतेच्या मान्यतेशी संबंधित प्रश्न आहे. ज्या देशांत लघवीवर आधारित खतांची चाचणी घेण्यात आली आहे त्या देशांच्या दृष्टिकोनात फरक आहे. चीन, फ्रान्स आणि युगांडामध्ये स्वीकृती दर जास्त आहेत, परंतु पोर्तुगाल आणि जॉर्डनमध्ये कमी आहेत. सहसा, लघवी शरीरातील बहुतेक रोग आपल्यासोबत घेऊन जात नाही. त्यामुळे त्यावर प्रक्रिया करण्याची गरजही कमी आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेने देखील याला मान्यता दिली आहे. परंतु लघवी गोळा करणे आणि ती शेतात पोहचवणे ही अजूनही एक महागडी प्रक्रिया आहे.
