मधुमेही रुग्णांसाठी सुक्या मेव्याचे सेवन फायदेशीर ठरते. सुक्या मेव्यामध्ये आरोग्यदायी चरबी आणि शरीरासाठी आवश्यक चरबी असते जी शरीराला ऊर्जा देते आणि पोषक तत्वांची कमतरता पूर्ण करते. अनेकदा असे दिसून आले आहे की,”मधुमेही रुग्ण सुक्या मेव्यातील मखाना हा एक सुपर फूड मानतात आणि ते भरपूर प्रमाणात खातात. भूक नियंत्रित करण्यासाठी, मखानाने भरलेले वाटी खा. पण तुम्हाला माहिती आहे की मखाना हा अर्थातच एक सुपरफूड आहे, परंतु तो मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी नाही.
मधुमेह आणि वजन कमी करणारे तज्ज्ञ डॉ. संजीव अग्रवाल सांगतात की, मधुमेहाचे रुग्णांसाठी ते सुपरफूड मानले जात नाहीत. मखानाचे मर्यादित सेवन केले तरच रक्तातील साखर नियंत्रित ठेवता येते. मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी, कार्बोहायड्रेट्सचे जास्त सेवन रक्तातील साखरेची पातळी वेगाने वाढवते. मखानामध्ये कार्बोहायड्रेट्सचे प्रमाण मध्यम असते जे रक्तातील साखरेची पातळी वाढवू शकते. तज्ज्ञ सांगतात की,हे समजून घ्यावे की मखाना हा मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी सुपर फूड नाही.
मधुमेहींसाठी मखाना हा सुपरफूड का नाही?
मखानामध्ये सुमारे ७६ ग्रॅम कार्बोहायड्रेट्स आणि १४-१६ ग्रॅम फायबर असते. म्हणजेच, त्यात सुमारे ६० ग्रॅम निव्वळ कार्बोहायड्रेट्स असतात जे खूप जास्त असते आणि रक्तातील साखरेची पातळी लवकर वाढवू शकते. मखाना कॅल्शियम, मॅग्नेशियम आणि फॉस्फरस सारख्या घटकांनी समृद्ध आहे. पण, मधुमेहींसाठी असे चांगले पर्याय उपलब्ध आहेत जे साखरेची पातळी न वाढवता या सर्व पोषक तत्वांच्या गरजा पूर्ण करू शकतात.
जर तुम्हाला मधुमेह, प्री-डायबिटीजचा त्रास असेल आणि तुम्ही रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवू इच्छित असाल तर मर्यादित प्रमाणात मखाना खा. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की मखाना हे निरोगी लोकांसाठी एक सुपरफूड असू शकते. मधुमेह आणि इतर आजारांनीग्रस्त असलेल्या लोकांनी त्यांच्या डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार मखाना खावा.
मखान्यातील पोषक घटक
कॅलरीज- ३५०–३७० किलोकॅलरी
कार्बोहायड्रेट्स- ७६ ग्रॅम
फायबर- १४–१६ ग्रॅम
प्रथिने- ९–१० ग्रॅम
चरबी- ०.५–१ ग्रॅम
कॅल्शियम- ६०–१०० मिग्रॅ
मॅग्नेशियम- ५०–६० मिग्रॅ
फॉस्फरस- २००–२५० मिग्रॅ
पोटॅशियम- ३५०–४०० मिग्रॅ
लोह- १.५–२ मिग्रॅ
सोडियम- खूप कमी
ग्लायसेमिक इंडेक्स- कमी असतो
स्टार्च-६०-६२%
तज्ज्ञांनी सांगितले की, “मखान्यामध्ये असलेले स्टार्च रक्तातील साखरेची पातळी वेगाने वाढवते. १०० ग्रॅम मखान्यात फक्त ७-९ ग्रॅम प्रथिने असतात जी खूपच कमी असतात. मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी प्रथिनेयुक्त अन्न सेवन करणे उपयुक्त आहे. मधुमेहाचे रुग्ण जर मखाना सेवन करतात तर त्यांचे ट्रायग्लिसराइड वाढू शकते. या अन्नात १०० ग्रॅममध्ये ६० ते ६३ मिलीग्राम कॅल्शियम असते जे खूप कमी असते.
दुधातून तुम्हाला जास्त कॅल्शियम मिळू शकते. १०० ग्रॅम मखान्यात फक्त ५०-६० मिलीग्राम मॅग्नेशियम असते जे इतके कमी असते की आपली दैनंदिन मॅग्नेशियमची गरज पूर्ण होणार नाही आणि त्यामुळे साखर वेगाने वाढेल. तज्ज्ञांनी सांगितले की, १०० ग्रॅम मखाना खाल्ल्याने मधुमेहाच्या रुग्णांना अधिक पोषक तत्त्वे मिळतील, त्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढेल. मखाना हा मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी सुपरफूड नाही.
