मुंबई : ३० आठवड्यांच्या अकाली जन्मलेल्या १.३ किलोग्रॅम वजनाच्या आणि टाईप सी ट्रॅकिओ-इसोफॅजियल फिस्टुला या दुर्मीळ समस्येमुळे त्रस्त होते. यामुळे त्या बाळाला लाळ येणे, गुदमरणे, तसेच फुफ्फुसांचा संसर्ग होण्याचा धोका वाढला होता. त्याच्यावर मुंबईमधील रुग्णालयातील डॉक्टरांनी तातडीने शस्त्रक्रिया करून डॉक्टरांनी त्याचे प्राण वाचवले.
गुजरातमधील वापी येथे ३० आठवड्यांच्या अकाली जन्मलेल्या बाळाचे १.३ किलोग्रॅम वजन होते. त्याला टाईप सी ट्रॅकिओ-इसोफॅजियल फिस्टुला हा दुर्मीळ आजार झाल्याचे निष्पन्न झाले. त्यामुळे त्याच्या पालकांनी त्याला मुंबईतील एका रुग्णालयातील बालरोग तज्ज्ञ डॉ. फजल नबी यांच्याशी संपर्क साधला. आजाराची गंभीरता लक्षात घेता डाॅ. नबी स्वत: वापीला जाऊन त्यांनी बाळाला कृत्रिम श्वसनासह त्यांच्या देखरेखीखाली सुरक्षितपणे मुंबईत आणले. बाळाला तत्काळ बालरोग अतिदक्षता विभागात दाखल केले. त्याला जीवनरक्षक प्रणालीवर ठेवण्यात आले होते. इनोट्रोप्ससह हेमोडायनामिक स्टॅबिलायझेशन करण्यात आले आणि सेप्सिसवरील उपचार सुरू करण्यात आले. यानंतर बालशल्यचिकित्सक डॉ. नार्गिश बारसिवाला यांच्याशी सल्लामसलत करून बाळावर शस्त्रक्रिया करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. डॉ. बारसिवाला यांनी फिस्टुला लिगेशन आणि इसोफॅजियल अॅनास्टोमोसिससह वन-स्टेज करेक्टिव्ह शस्त्रक्रिया केली. त्यानंतर बाळाला पुन्हा अतिदक्षता विभागामध्ये हलवण्यात आले. शस्त्रक्रियेनंतरच्या काळात टीमला आतड्यांच्या हालचालींबाबत आणखी एका समस्याला सामोरे जावे लागले.
प्रीमॅच्युरिटी आणि कमी वजनामुळे आतड्यांची हालचाल व्यवस्थित होत नव्हती. बाळाला एनजी ट्यूबद्वारे दूध देण्यात आले आणि काही प्रमाणात टोटल पॅरेन्टेरल न्यूट्रिशन दिले गेले. त्याला गिळण्यासही अडचण होत होती. साधारणतः एक महिना एनजी ट्यूबद्वारे फीड देण्यात आले आणि नंतर फीडिंग गॅस्ट्रोस्टोमीचा निर्णय घेण्यात आला.
एका महिन्यानंतरही बाळाला गिळण्यास अडचण येत होती. ही अडचण दूर करण्यासाठी गॅस्ट्रोस्टोमी प्रक्रिया करण्यात आली. ही नाजूक प्रक्रिया गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजी सल्लागार डॉ. पंकज धवन यांनी केली. या प्रक्रियेमध्ये बालरोग अतिदक्षता विभागाचे प्रमुख डॉ. फजल नबी, डॉ. बारसिवाला आणि भूलतज्ज्ञ पथकाचे महत्त्वपूर्ण सहकार्य लाभले. हळूहळू बाळ स्वतः गिळू लागले आणि अखेरीस एनजी ट्यूब काढण्यात आली.
बाळाला रुग्णालयात आणले त्यावेळी त्याची परिस्थिती नाजूक होती. शस्त्रक्रियेनंतरच्या गुंतागुंतींच्या व्यवस्थापनापर्यंत, प्रत्येक पायरी काळजीपूर्वक नियोजित करावी लागली. इसोफॅजियल डायलटेशन हे विशेषतः आव्हानात्मक होते, पण आता बाळ स्वतः अन्न गिळत असून, ते घरी जाण्यास तयार असल्याचे बालरोग तज्ज्ञ डॉ. फजल नबी यांनी सांगितले.
१ किलोपेक्षा थोडे जास्त वजन असलेल्या अकाली बाळावर शस्त्रक्रिया करणे अत्यंत कठीण असते. ऊती अत्यंत नाजूक असतात, वाट पाहणे शक्य नसल्याने सिंगल-स्टेज करेक्टिव शस्त्रक्रिया करण्याचा निर्णय घेतला, भूलतज्ज्ञ डॉ. रजनी प्रजीश, डॉ. कोटवाला आणि शस्त्रक्रिया निवासी डॉक्टरांच्या सहाय्यामुळे हे शक्य झाल्याचे बालशल्यचिकित्सा डॉ. नार्गिश बारसिवाला यांनी सांगितले.
