लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेस पहिल्यांदाच लोकसभेच्या ४०० पेक्षा कमी जागांवर निवडणूक लढवत आहे. खरं तर ते ३२८ जागांवर निवडणूक लढवत आहेत, जी २०१९ मध्ये लढलेल्या संख्येपेक्षा ९३ जागांनी कमी आहे. आघाडीची अनिवार्यता हे एक महत्त्वाचे कारण आहे. पक्षाने २०१९ मध्ये लढवलेल्या तब्बल १०१ जागा इंडिया आघाडीतील भागीदार पक्षांना दिल्या आहेत. काँग्रेस फक्त कर्नाटक आणि ओडिशामध्येच जास्त जागा लढवत आहे. मिझोराममध्ये ते यावेळी एकमेव जागा लढवत आहे, इतर ठिकाणी त्यांनी अपक्षांना पाठिंबा दिला होता. कर्नाटकात पक्ष २०१९ मधील २१ च्या तुलनेत यंदा सर्व २८ जागा लढवत आहे. त्याचा तत्कालीन मित्र JD(S) ने उर्वरित जागा लढवल्या होत्या. ओडिशात २०१९ मध्ये १८ च्या तुलनेत २० जागा लढवत आहे. पक्षाने ३३० जागांवर निवडणूक लढवली असती, परंतु सूरतमधील उमेदवाराचे नामांकन नाकारल्यामुळे आणि इंदूरमध्ये उमेदवार मागे घेतल्याने ही संख्या कमी झाली. २००४ च्या लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेसने ४१७ जागा लढवल्या होत्या, ज्या त्या वेळच्या सर्वात कमी होत्या. २००९ मध्ये ४४०, २०१४ मध्ये ४६४ आणि २०१९ मध्ये ४२१ जागा लढवल्या होत्या. पक्ष देशभरातील १२ राज्यांमध्ये २०१९ च्या तुलनेत कमी जागा लढवत आहे. प्रमुख राज्यांचा विचार करता त्यांनी आपल्या मित्रपक्षांना जागा दिल्या आहेत. सर्वात मोठी तडजोड उत्तर प्रदेशमध्ये काँग्रेसने केली आहे, जिथे काँग्रेसची साडेतीन दशकांहून अधिक काळ ताकद होती. २०१९ मध्ये उत्तर प्रदेशात पक्षाचा कोणताही मोठा मित्रपक्ष नव्हता. भाजपा आणि SP-BSP युतीच्या विरोधात पक्षाने राज्यातील ८० पैकी ६७ जागा लढवल्या, पण फक्त एकच जिंकू शकले. यावेळी काँग्रेस समाजवादी पक्षाबरोबर आघाडी करून केवळ १७ जागांवर लढत आहे. दुसरी सर्वात मोठी तडजोड पश्चिम बंगालमध्ये करण्यात आली आहे, जिथे पक्षाने २०१९ मध्ये ४२ पैकी ४० जागा लढवल्या होत्या आणि फक्त दोन जिंकल्या. पक्षाने डाव्या पक्षांशी सामंजस्य करार केला आहे आणि केवळ १४ जागांवरच रोखले आहे. महाराष्ट्रातील परिस्थिती अधिक गुंतागुंतीची आहे. २०१९ ची निवडणूक काँग्रेसने राष्ट्रवादीबरोबर आघाडी करून लढवली होती. मात्र शिवसेना (उद्धव ठाकरे गट) प्रवेशाने जागावाटप तीन बाजूंनी व्हावे लागले. त्यामुळे गेल्या वेळी २५ जागांवर निवडणूक लढवणारी काँग्रेस आज १७ जागांवर रिंगणात आहे. हेही वाचाः महायुतीकडून चंद्रकांत खैरे यांना ‘मुस्लिमस्नेही’ ठरविण्याचा प्रयत्न ; एमआयएमकडून त्यांची टर नऊ राज्यांमध्ये आघाडीतील प्रबळ खेळाडू असूनही काँग्रेसने इंडिया आघाडीच्या भागीदारांना एक किंवा दोन जागा दिल्या आहेत. दिल्लीत आपचे वर्चस्व आहे. काँग्रेसने गेल्या वेळी सातही जागा लढवल्या होत्या, फक्त तीन जागांवर निवडणुकीच्या रिंगणात आहेत. ईशान्य दिल्ली, उत्तर पश्चिम दिल्ली आणि चांदनी चौकमधील AAP बरोबरच्या युतीमुळे पक्षाला हरियाणा (कुरुक्षेत्र) मध्ये एक आणि गुजरातमध्ये (भावनगर आणि भरूच) दोन जागा मिळाल्या. आंध्र प्रदेशात सीपीएम आणि सीपीआयला दोन जागा (अरकू आणि गुंटूर) दिल्या आहेत. आसाममध्ये दिब्रुगड ही एक जागा स्थानिक पक्ष आसाम राष्ट्रीय परिषदेला देण्यात आली. हेही वाचा: पंकजा मुंडे यांना ‘माधव’चे बळ मध्य प्रदेशात पक्षाने खजुराहोची जागा समाजवादी पक्षाला दिली, परंतु नंतरच्या उमेदवाराचे नामांकन नाकारण्यात आले, त्यानंतर काँग्रेस आणि सपा आता ऑल इंडिया फॉरवर्ड ब्लॉकच्या उमेदवाराला पाठिंबा देत आहेत, जो इंडिया आघाडीचा सदस्य आहे. राजस्थानमध्ये पक्षाने मित्र पक्षांना तीन जागा दिल्यात. काँग्रेसने बांसवाड्यासाठी आपला उमेदवार जाहीर केला, पण शेवटच्या क्षणी बीएपीशी युती करण्याचा निर्णय घेतला. त्यात बापचे राजकुमार रोट यांना पाठिंबा देण्यात आला, तर काँग्रेसचे अरविंद डामोर आधीच उमेदवारी दाखल केली होती, त्यांनी माघार घेण्यास नकार दिला आणि अधिकृतपणे काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून रिंगणात राहिले. त्रिपुरामध्ये त्यांनी त्रिपुरा पूर्व जागा सीपीएमला दिली आहे. जम्मू आणि काश्मीरमध्ये काँग्रेसने २०१९ मध्ये पाच जागा लढवल्या होत्या. यावेळी ती लडाखच्या जागेसह तीन मतदारसंघात रिंगणात आहेत.
