Page 15 of अद्वयबोध

ताटी उघडा’ म्हणून मुक्ताईंनी धरलेला हट्ट आणि ज्ञानदेवांचे हे कथन यांतील जैविक नाते इथे पूर्णपणे उलगडते.

समाजशिक्षकाची वृत्ती नेमकी त्या सागरासारखीच असते अथवा असावी, हे ज्ञानदेवांना सुचवायचे आहे.

हा धोका ओळखूनच- ‘‘नव्हें हें गुरुत्व मेघवृष्टि वाणी। ऐकावी कानीं संतजनी।’

समाजमन हे नाठाळ पोरासारखे असते. कोणतीही गोष्ट त्याला एकदा सांगून पटत नसते.

गती आणि दृष्टी यांच्या समन्वयातूनच अंकुरत असते प्रगती. गतीविना दृष्टी पांगळी ठरते, तर दृष्टीहीन गतीला धोका संभवतो भरकटण्याचा.

‘नाट’ या शीर्षकाखाली गाथेत समाविष्ट असणाऱ्या अभंगांच्या गुच्छात तुकोबांचा एक अपार गोड व मार्मिक अभंग सापडतो

समाजाचा मार्गदर्शक, समजा, समाजाबरोबरच चालत राहिला तर कोणाचीच प्रगती संभवणार नाही

हे सकळ लोकसंस्था। रक्षणीय सर्वथा। म्हणऊ नियां।’

अतिशय ढोबळपणे शब्द वापरण्याच्या सवयीमुळे असेल कदाचित, पण ‘अवधान’ हा विलक्षण अर्थगर्भ असा शब्द होय, हे वास्तव भिडतच नाही आपल्या…

कमालीची रसगर्भ अशी उदंड ग्रंथरचना प्रसवलेल्या श्रीधरस्वामींचा ‘वेदान्तसूर्य’ हा असाच एक असाधारण ग्रंथ

शब्द व अनुभव यांचे आतड्याचे नाते असते. कोणतीही साहित्यकृती ही तिच्या निर्मिकाच्या अनुभवाची अभिव्यक्ती असते.

मराठी कलासमीक्षकांच्या प्रांतात एके काळी ‘कलेसाठी कला’ आणि ‘जीवनासाठी कला’ असे दोन पक्ष होते.