व्हायरलची साथ: शुभमंगल ‘सावधान’..

मोठय़ा शहरातला लग्नकार्याचा पॉश हॉल. तीस-चाळीस गाडय़ा म्हणजे एसयूव्ही पार्किंग स्लॉटमध्ये विसावलेल्या. हॉलमध्ये विहरणारी एसीची गार झुळूक. प्यायला पॅकेज्ड मिनरल वॉटरचे कंटेनर स्ट्रॉसकट. उत्तमोत्तम दर्जाचे कपडे आणि चकचकीत दागिने मिरवणाऱ्यांची रेलचेल. आपापले टॅब किंवा आईवडिलांचे स्मार्टफोन्स घेऊन बागडणारी बच्चे कंपनी. ‘आपल्या वेळी असं नव्हतं हो’ या सदराअंतर्गत अस्वस्थ वर्तमान आणि साशंक भवितव्याबाबत चर्चा करणारी ज्येष्ठ मंडळी. पीएम ते सीएम आणि एकूणच र्सवकष भारत, महाराष्ट्र यांवर चर्चा करणारा मध्यमवयीन कंपू. लेटेस्ट फॅशन आणि अ‍ॅक्सेसरीज कॅरी करणारी आणि किमान १९ सेल्फी व १६९ फोटो काढणारी यो गँग. हायफंडू म्युझिक सिस्टमवर सनईचे मंजूळ स्वर कानी पडत आहेत. दूरवरच्या कोपऱ्यातून तासाभरात समोर येऊ घातलेल्या खमंग पदार्थाचा दरवळ नाकाला मोहात पाडतोय. हे सगळं ज्यांच्यासाठी असतं ते वधू-वर लाइफटाइम मोमेंटसाठी रेडी आहेत. तुम्ही कोणा एका बाजूचे असणार. समजा वधु-वरांपैकी एक यंत्र असेल तर. काय अगोचरपणा हा असं वाटेल तुम्हाला. पण मायबाप वाचक तुमची थट्टा- असं होणे नाही. म्हणजे यंत्रवधू किंवा यंत्रवर असं म्हटलं ते थोडं काळाच्या पुढचं आहे. पण कसं आहे काळाच्या मागे राहून इतिहास खरवडण्यापेक्षा एक पाऊल पुढे फायद्याचं नाही का?
यंत्रलग्नाचा काय मॅटर लगेच सांगतो. सकाळी आपण डोळे किलकिले करतो- दात घासण्याच्याही आधी स्मार्टफोनमधला डेटापॅक ऑन करतो आणि सकाळ शुभ किंवा अशुभ करणारे मेसेज चाळू लागतो. घरातून कचेरीला निघताना आठवणीने स्मार्टफोन खिशात टाकतो. ट्रेन किंवा बसमध्ये स्थिरस्थावर होण्याचा अवकाश-व्हॉट्सअ‍ॅपी लागतो, मेल चेक करतो, बातम्या वाचतो, गाणी ऐकतो, पिक्चर पाहतो. काम, माहिती अपडेट आणि टाइमपास असं त्रिसूत्री काम होतं. आणि हो वाढदिवसाकरता स्माइलींचा भडिमार आणि दु:खद बातमीकरता आरआयपी हे जोडधंदा असल्यासारखं होऊन जातं. तासाभरात फोन पिंगला नाही तर माणसं अस्वस्थ होऊन नेटवर्क चेक करतात. एरव्ही दिसल्यावर चेहऱ्यावर स्मितहास्याची लकेरही न उमटणारी मुखदुर्बळ माणसं एखाद्या ग्रुपवर बदाबदा ‘टेक्स्ट’तात. आपल्या जगण्याला स्मार्टफोनने पार व्यापून टाकलं आहे. आवडो अथवा न आवडो, पटो वा न पटो- एखाद्या अवयवाप्रमाणे स्मार्टफोन अविभाज्य झालाय आपल्यासाठी, तिसऱ्या जगातली अर्थात विकसनशील देशातली माणसं असूनही. कुटुंबातली माणसांची आपल्या आयुष्यात जी भूमिका असते ती स्मार्टफोन करत असल्याने अमेरिकेतल्या लास व्हेगासमधल्या आरोन चेरव्हेनेक या व्यक्तीने थेट आपल्या फोनशी लग्न केलं. ‘गॅझेट्स आणि हरवलेल्या मानवी संवेदना’ अशा इंटलेक्च्युअल परिसंवादासाठी विषय मिळाला ना! मुद्दा तो नाही. कॅस्परस्काय लॅबने हे लग्न चित्रित केलं आणि युटय़ूबवर तो व्हिडीओ अपलोडही केला. त्यावेळी चेरव्हेनेक म्हणतो, स्मार्टफोनशी आपण केवळ शारीरिक नव्हे तर मानसिकही जोडले गेलो आहोत. जिवंत हाडामांसाचा माणूस आपल्याला आधार देतो, शांत करतो, सेवा पुरवतो. हेच सगळं स्मार्टफोन करतोय. रिलेशनशिपच्या व्याख्येत मी गुंतणार नाही. पण स्मार्टफोनशी माझी रिलेशनशिप घट्ट आणि जुनी आहे. म्हणूनच मी त्याच्याशी लग्न करतोय. असं म्हणून चेरव्हेनेक अंगठी म्हणून स्मार्टफोनला बोटात अडकवतो. उपस्थित समविचारी मित्रमंडळी टाळ्या वाजवतात. आता या लग्नाला अमेरिकेतही कायदेशीर मान्यता नाही. फोन बंद पडला, हँग झाला, गहाळ झाला तर काय असे चौकस प्रश्न तुम्हाला पडले असतील. आम्हाला यानिमित्ताने दंतकथा मॅन रजनीकांत आणि ऐश्वर्याजींचा रोबो नावाचा चित्रपट आठवला. त्यामध्ये शास्त्रज्ञ रजनी एक रोबो तयार करतो. प्रोग्रॅमिंगनुसार वागणाऱ्या रोबोला भावभावना नसतात. पण काही दिवसांतच तो साना अर्थात ऐश्वर्याजींच्या प्रेमात पडतो. माणुसकी विसरून माणसं विकृत होत आहेत आणि त्याच वेळी निर्जीव यंत्र भावनोत्कट होऊन प्रेमात पडत आहेत हा परिवर्तनाचा लंबक पचनी पडण्यास अंमळ कठीणच. लोकं आकाशात लग्न करतात, लोकं अंडरवॉटर लग्न करतात. आतापर्यंत ठिकाणांत विचित्रता आली होती. पण आता माणसाने माणसालाच वजा करायचं म्हटल्यावर अजब वाटणारच. लास व्हेगासचा आपल्याशी काय संबंध असं म्हणून झटकू नका मॅटर. मॅकडीपासून फेडेड जीन्सपर्यंत त्यांचे सगळे फॅड, ट्रेन्ड्स, फॅशन आपण अंगीकारले आहेत. टेक्नोलग्नाचा विचार रुजल्यास आश्चर्य वाटायला नको. म्हणून पुढच्या वेळी लग्नाला गेल्यावर ‘शुभमंगल सावधान’ कानी आलं की मंडळी कोण आहेत नीट टिपून घ्या. अनोख्या लग्नाचे साक्षीदार व्हायचात तुम्ही!