आर्थिक सेवा वंचितांपर्यंत पोहोचविण्यास बँकांनी प्रयत्न करावे

शहरी सुविधा ग्रामीण भागाला पुरविण्याच्या महत्त्वाकांक्षी मशिंदेनचे आपण पाहिलेले स्वप्न आकारात येत असून, त्याअंतर्गत एक  महत्त्चाचा घटक  म्हणजेच बँकांनी आपल्या आर्थिक सेवा वंचितांपर्यंत पोहोचविण्यासाठी सदैव प्रयत्नशील राहिले पाहिजे, असे प्रतिपादन माजी राष्ट्रपती डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांनी केले.
सातारा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेच्या आर्थिक  सेवा प्रकल्पाचा प्रारंभ डॉ. कलाम यांच्या हस्ते बँकेच्या सभागृहात करण्यात आला. केंद्रीय कृषिमंत्री शरद पवार हे कार्यक्रमाचे अध्यक्ष होते. या कार्यक्रमास पालकमंत्री शशिकांत शिंदेदे, महाराष्ट्र राज्य नियोजन मंडळाचे कार्याध्यक्ष रामराजे नाईक िनबाळकर, बँकेचे अध्यक्ष माजी खासदार लक्ष्मणराव पाटील, बँकेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी दिलीपकुमार धरू व्यासपीठावर उपस्थित होते.
वंचित जनतेला सावकारी पाशातून मुक्त करण्यासाठी त्यांचे आर्थिक समावेशन करण्याची गरज आहे, असे सांगून डॉ. कलाम म्हणाले, त्यासाठी आर्थिक विकासाचे पडसाद सामाजिक विकासामध्ये दिसून येण्याची गरज आहे. नावीन्यपूर्ण बँकिंग कल्पनांचा अवलंब करून शाश्वत ग्रामीण विकास साधण्याची आज गरज आहे. त्यासाठी बँकांनी डेबिट कार्ड सुविधेसोबतच सूक्ष्म कर्ज सुविधा पुरविल्या पाहिजेत.  बँकांनी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून बँकिंग क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण सुधारणा केल्या पाहिजेत. वंचितांपर्यंत आपल्या सेवा पोहोचविण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा चांगला उपयोग होऊ शकतो. देशात ७० कोटी लोक हे सहा लाख खेडय़ांमध्ये राहात आहेत. त्यांना बँकिंग सुविधा पुरविण्यासाठी हे तंत्रज्ञान सुलभ आणि त्या त्या भाषेत उपलब्ध करून देणे गरजेचे आहे. लघुउद्योग, स्वयंसहायता गट, महिला बचतगट यांना बँकांनी जोडणी दिल्यास आर्थिक विकासाला चालना मिळण्याबरोबरच स्थानिक उत्पादनांना जागतिक बाजार उघडला जाईल, असेही डॉ. कलाम म्हणाले.
ग्रामीण बँकिंग आणि सुरक्षित ई-प्रशासन ही भविष्यातील मोठी गरज असल्याचे सांगून डॉ. कलाम म्हणाले, भारताचा अंतराळ कार्यक्रम (इस्रो), डीआरडीओने हाती घेतलेला अग्नी क्षेपणास्त्र कार्यक्रम आणि ग्रामीण भागाला शहरी सुविधा उपलब्ध करून देण्याचा महत्त्वाकांक्षी कार्यक्रम ‘प्रोव्हायडिंग अर्बन अमेनिटीज इन रूरल एरिया’ (प्युरा) या कार्यक्रमांचे स्वप्न आपण पाहिले होते व ते आकारास येतानाही दिसत आहे. प्युरा कार्यक्रमांतर्गत देशातील खेडय़ांची भौतिक जोडणी ज्यामध्ये गावांची गावांशी, मोठय़ा शहरांशी चांगल्या रस्त्याद्वारे जोडणी, गरज असेल तेथे रेल्वेसेवा, चांगल्या शाळा, महाविद्यालये, रुग्णालये अशा पायाभूत सुविधा ग्रामीण भागाला पुरविण्यात आल्या पाहिजेत.  कृषी, फलोत्पादन, अन्नप्रक्रिया आदी क्षेत्रांत अद्ययावत तंत्रज्ञान गावोगावी उपलब्ध करून दिल्यास चांगल्या प्रकारची इलेक्ट्रॉनिक जोडणी गावांना उपलब्ध होईल. याशिवाय उत्पादनातील वाढ, आरोग्यविषयक जागृती, गुणवत्तेविषयक जागृती, पारदर्शकता या बाबींद्वारे ज्ञानाची जोडणी गावांना मिळवून देण्यासाठी प्रयत्न होणे आवश्यक आहे. या तिन्ही जोडण्या मिळाल्यास आपोआपच खेडय़ांचे अर्थकारण स्वयंपूर्ण होऊन तेथे आर्थिक सामिलीकरण शक्य होईल, असेही डॉ. कलाम म्हणाले.
सातारा जिल्हा बँकेने आर्थिक सेवा प्रकल्प कार्यान्वित करून या दशिंदेेने महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलल्याबाबत डॉ. कलाम यांनी आनंद व्यक्त केला. सातारा जिल्हा बँकेने मोठय़ा प्रमाणात पीककर्ज, महिला बचतगटांना कमीत कमी व्याजाने अर्थसाहाय्य, लघुउद्योगांना अर्थसाहाय्य आदी अनेक बाबतींत महत्त्वपूर्ण निर्णय घेऊन बँकिंग सेवा सर्वसामान्यांपर्यंत पोहोचवली असून, त्यामुळे देशात ही बँक नावारूपाला आली आहे, असे गौरवोद्गार केंद्रीय कृषिमंत्री शरद पवार यांनी काढले.
रामराजे नाईक निंबाळकर यांनी कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक  केले. आभार पालकमंत्री शशिकांत शिंदेयांनी मानले.
बँकेच्या आर्थिक सेवा प्रकल्पांतर्गत कार्डचे वाटप डॉ. कलाम यांच्या हस्ते प्रातिनिधिक स्वरूपात जावली तालुक्यात गोतेघर येथील नंदा रांजणे आणि पाटण तालुक्यातील मरळोशीचे तुषार देशमुख यांना करण्यात आले.
कार्यक्रमास जिल्हा परिषद अध्यक्ष अरुणादेवी पिसाळ, आमदार श्रीमंत छत्रपती शिवेंद्रराजे भोसले, विलास पाटील, दीपक चव्हाण, मकरंद पाटील, माजी आमदार सदाशिव पोळ उपस्थित होते.