सोन्याचे दर

सोन्याचा दर म्हणजेच मापनानुसात सोन्याची प्रति युनिट किंमत होय. सामान्यत: प्रतिग्रॅम किंवा किलोग्रॅम या युनिट्सचा वापर सोन्याचा दर ठरवताना केला जातो. पुरवठा-मागणी, जागतिक आर्थिक परिस्थिती, भू-राजकीय घटना आणि चलनातील चढउतार यांसह अनेक घटकांद्वारे सोन्याचा दर निर्धारित केला जातो.

सोने हा पृथ्वीवरील अत्यंत मौल्यवान धातूंपैकी एक आहे. याचा वापर नाणी, दागिने तसेच गुंतवणकीचे साधन म्हणून शतकानुशतके केला जात आहे. आर्थिक अनिश्चितता, राजकीय अस्थिरता आणि चलनवाढीच्या काळात गुंतवणूकदार सोन्याच्या पर्यायाकडे वळतात. कठीण काळामध्ये सोन्याचा वापर केला जातो.

यूएस डॉलर, युरो, ब्रिटिश पाउंड आणि जपानी येन यांच्यासह विविध चलनांमध्ये सोन्याची किंमत निश्चित केली जाते. लंडन बुलियन मार्केट असोसिएशनद्वारे (LBMA) निश्चित करण्यात आलेला दर हा सोन्याच्या किमतीसाठी सर्वाधिक वापरला जाणारा बेंचमार्क आहे. दिवसातून दोन वेळा हा दर निर्धारित केला जात असतो.

एलबीएएद्वारे ठरवलेली सोन्याची किंमत ही जागतिक बाजारपेठेतील बॅंकांच्या समूहाच्या ट्रेडिंगवर अवलंबून असते. ही किंमत सोन्याच्या जागतिक बाजारपेठेद्वारे बेंचमार्क म्हणून वापरली जाते. याव्यतिरि्कत COMEX गोल्ड फ्यूचर्स कॉन्ट्रॅक्ट आणि शांघाय गोल्ड एक्सचेंज गोल्ड यांचा वापर देखील सोन्याच्या दराचा बेंचमार्क म्हणून केला जातो.

सोन्याच्या दरामध्ये अल्प कालावधीमध्ये बदल होऊ शकतो. काही वेळेस एकाच दिवसात सोन्याच्या किंमतीमध्ये मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार पाहायला मिळतो. यामागे अनेक घटक कारणीभूत असतात.
१. दागिने उत्पादक, गुंतवणूकदार आणि केंद्रीय बँकांकडून होणारी मागणी.
२. महागाई, व्याज दर आणि चलन विनिमय दरांसह जागतिक आर्थिक परिस्थितीतील बदल.
३. युद्ध, नैसर्गिक आपत्ती तसेच देशांचे व्यापारसंबंधित वाद.
४. खाण उत्पादन, सोन्याच्या पुरवठ्यासह त्याचा पुनर्वापर आणि सेंट्रल बॅंक सेल्स.

सोन्याची किंमत सामान्यत: Troy ounces मध्ये नोंद केली जाते. या यूनिटचे मूल्य ३१.१ ग्रॅम इतके असते. ५ मे २०२३ पर्यंत सोन्याची किंमत USD 1,750 प्रति Troy ounces इतकी होती. सोन्याची किंमत वेगाने बदलू शकते हे समजून घ्यायले हवे. गुंतवणूक म्हणून सोन्याचा पर्याय निवडताना गुंतवणूकदारांनी सर्व घटकांचा काळजीपूर्ण विचार करणे आवश्यक आहे

सोन्याचा दर किती आहे?
सोन्याचा दर म्हणजे सोन्याच्या वजनाच्या प्रति युनिट किंमत. सोन्याचा दर Gram, Troy ounces किंवा Kilogram यानुसार स्थानिक चलनाद्वारे निश्चित केले जातो. सोन्याची किंमत ही बाजारातील सोन्याची मागणी-पुरवठा, जगभरातील विविध आर्थिक आणि भू-राजकीय घटना यांवर अवलंबून असते.

सोन्याचा दर कसा ठरवला जातो?
सोन्याची मागणी आणि त्याचा पुरवठा याचे प्रमाण, जागतिक आर्थिक परिस्थिती, भू-राजकीय घटना आणि स्थानिक चलन अशा अनेक घटकांनुसार सोन्याची किंमत ठरवली जाते. याव्यतिरिक्त, सोन्याच्या दरावर सरकारी धोरणे, महागाई दर आणि व्याजदर यांचाही प्रभाव पडतो.

सोन्याच्या दरात चढ-उतार का होतात?
सोन्याची मागणी आणि पुरवठा याच्या प्रमाणावर विविध गोष्टींचा प्रभाव पडत असतो. याशिवाय जगातील आर्थिक, राजकिय घडामोडींमुळेही सोन्याच्या दरात चढ-उतार पाहायला मिळतात. उदा. शेअर मार्केटमधील अनिश्चितता आणि राजकीय अस्थिरता यांमुळे सोन्याची मागणी वाढते. परिणामी त्याच्या दरामध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ होते. पुन्हा त्याची मागणी कमी झाल्यास किंवा पुरवठा वाढल्याने सोन्याच्या किमतीत घट होऊ शकते.

वेगवेगळ्या देशांतील सोन्याच्या दरात फरक आहे का?
होय. चलन विनिमय दर, कर, कर्तव्ये आणि इतर नियामक घटकांमधील फरकांमुळे सोन्याचा दर देशानुसार बदलू शकतो.

सोन्याचा दर किती वेळा बदलतो?
बाजारातील चढ-उतार, मागणी-पुरवठ्यामधील बदल यांमुळे सोन्याचा दर प्रत्येक दिवशी बदत असतो. प्रचलित बाजार परिस्थितीनुसार सोन्याच्या किमतींमध्ये चढ उतार होऊ शकतात.

सोन्याचा दर सर्व प्रकारच्या सोन्यासाठी समान आहे का?
नाही. शुद्धता आणि सोन्याच्या प्रकारानुसार सोन्याचा दर बदलू शकतो. उदाहरणार्थ, उच्च शुद्धता असल्याने २४-कॅरेट सोन्याची किंमत ही २२-कॅरेट सोन्यापेक्षा जास्त असू शकते.

मी सोन्याच्या दरावर अपडेट कसे राहू शकतो?

तुम्ही आर्थिक बातम्यांच्या वेबसाइट्ससारख्या ऑनलाइन स्रोत तपासून किंवा प्रतिष्ठित सोने विक्रेत्याशी सल्लामसलत करून सोन्याच्या दराविषयी अपडेट्स मिळवू शकता. याव्यतिरिक्त, आर्थिक घडामोडींबाबत अपडेट देणारी साइट सबस्क्राइब करुन ईमेल किंवा एसएमएसद्वारे सोन्याच्या दरावरील ताजी माहिती प्राप्त करु शकता.

Read More