scorecardresearch

About News

सर्वोच्च न्यायालय News

‘लोकसत्ता’च्या या सदरामध्ये तुम्हाला भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाशी संबंधित सर्व बातम्या वाचता येतील. भारताचे सर्वोच्च न्यायालय (Supreme Court) ही भारताची सर्वोच्च आणि स्वायत्त न्यायिक संस्था आहे. भारतीय राज्यघटनेने एकत्रित न्यायप्रणालीचा स्वीकार केला आहे. प्रामुख्याने विविध राज्यांतील उच्च न्यायालये आणि इतर न्यायालये, तसेच न्यायाधिकरणांच्या निकालांविरुद्ध भारतातील सर्वोच्च घटनात्मक न्यायालयात अपील करता येते. नागरिकांच्या मूलभूत हक्कांचे रक्षण करणे हे भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे काम आहे. तसेच विविध सरकारी प्राधिकरणे, केंद्र सरकार विरुद्ध विविध राज्यांची सरकारे किंवा एका राज्याच्या सरकार विरुद्ध देशातील अन्य राज्यांची सरकारे यांच्यातील वाद मिटवणे हेदेखील भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचेच काम आहे.


भारताच्या राष्ट्रपतींद्वारे राज्यघटनेच्या अंतर्गत विशेषतः संदर्भित केलेल्या प्रकरणांची सुनावणी एक सल्लागार म्हणून हे न्यायालय पार पाडते. सर्वोच्च न्यायालयाने घोषित केलेला कायदा भारतातील सर्व न्यायालयांसाठी आणि केंद्र व राज्य सरकारांना पालन करणे बंधनकारक असते. घटनेच्या कलम १४२ नुसार, सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशांची अंमलबजावणी करणे हे भारताच्या राष्ट्रपतींचे कर्तव्य आहे आणि न्यायाच्या हितासाठी आवश्यक वाटणारे कोणतेही आदेश पारित करण्याचे मूळ अधिकार या न्यायालयाला दिलेले आहेत. २८ जानेवारी १९५० पासून आधीच्या प्रिव्ही कौन्सिलच्या न्यायिक समितीची जागा सर्वोच्च न्यायालयाने घेतली आहे. भारतीय संविधानातील अनुच्छेद १२४ हे सर्वोच्च न्यायालयाची रचना व स्थापनेशी संबंधित आहे. अनुच्छेद १२४ नुसार मुख्य न्यायमूर्ती आणि अन्य न्यायाधीश मिळून भारताचे एक सर्वोच्च न्यायालय आहे. सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशांची नियुक्ती राष्ट्रपतींच्या सहीनिशी आणि मुद्रांकित अधिपत्राद्वारे करण्यात येते. त्यासाठी आवश्यकता वाटल्यास राष्ट्रपतींना ज्यांच्यासोबत विचारविनिमय करणे आवश्यक वाटेल, अशा न्यायाधीशांशी ते विचारविनिमय करू शकतात. सद्य:स्थितीत सर्वोच्च न्यायालयात एक मुख्य न्यायाधीश व ३३ इतर न्यायाधीश अशी एकूण ३४ सदस्यसंख्या आहे. २०१९ मध्ये केंद्र सरकारने सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशांची संख्या वाढवीत ३१ वरून ३४ केली.


महत्त्वाचे म्हणजे अगदी सुरुवातीला सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायधीशांची संख्या केवळ आठ एवढी निश्चित करण्यात आली होती. मात्र, गरजेनुसार संसदेद्वारे ही संख्या वाढवण्यात आली. भारतीय न्यायालयांतील महत्त्वाची प्रकरणे, सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय यांबाबत सर्व अपडेट्स तुम्हाला येथे वाचायला मिळतील.


Read More
The Supreme Court lifted the stay imposed by the Punjab Haryana High Court on the WFI elections of the Wrestling Federation of India
कुस्ती महासंघाच्या निवडणुकीचा मार्ग मोकळा! उच्च न्यायालयाने आणलेली बंदी सर्वोच्च न्यायालयाने उठवली; पुढील तारीख आज जाहीर होण्याची शक्यता

भारतीय कुस्ती महासंघाच्या (डब्लूएफआय) निवडणुकीवर पंजाब-हरियाणा उच्च न्यायालयाने आणलेली स्थगिती सर्वोच्च न्यायालयाने मंगळवारी उठवली.

palghar, marathi name boards, marathi name of shops,
पालघर : मराठी फलक लावण्यासाठी दोन दिवसांची मुभा, स्थानिक स्वराज्य संस्थेमार्फत जागृती करणार

स्थानिक स्वराज्य संस्थेच्या मदतीने जागृती करण्यात येणार असून त्यानंतर कारवाई करण्याचा इशारा दिला आहे.

Vyaktivedh The country first woman judge of the Supreme Court Fatima Beevi
व्यक्तिवेध: न्या. फातिमा बीवी

सर्वोच्च न्यायालयाच्या देशातील पहिल्या महिला न्यायमूर्ती फातिमा बीवी यांचे २३ नोव्हेंबर रोजी केरळमध्ये वयाच्या ९६व्या वर्षी निधन झाले.

Delhi High Court Observations Spouse's earning capacity maintenance expenses divorce
जोडीदाराची उत्पन्न क्षमता आणि देखभाल खर्च

देखभाल खर्च मंजूर करताना पत्नीच्या फक्त उत्पन्नाचा विचार करावा का पत्नीच्या उत्पन्न क्षमतेचासुद्धा विचार करावा, असा प्रश्न दिल्ली उच्च न्यायालयासमोर…

supreme court banwarilal purohit
“अवैध ठरवलेल्या विधेयकांवर निर्णय घ्या”, सुप्रीम कोर्टाचे पंजाबच्या राज्यपालांना निर्देश

सर्वोच्च न्ययालयाने पंजाबचे राज्यपाल बनवारीलाल पुरोहित यांना महत्त्वाचे निर्देश दिले आहेत.

Supreme Court comment on governors that it is wrong to keep bills pending
विधेयके प्रलंबित ठेवणे गैर! राज्यपालांबाबत सर्वोच्च न्यायालयाची टिप्पणी

विधिमंडळाने मंजूर केलेल्या विधेयकांवर स्वाक्षरी करायची नसेल तर राज्यपालांनी संबंधित विधेयके फेरविचारासाठी विधिमंडळाकडे पाठवावीत.

The hearing of the PMLA case is now before the second bench
‘पीएमएलए’ प्रकरणाची सुनावणी आता दुसऱ्या खंडपीठापुढे

आर्थिक गैरव्यवहार प्रतिबंधक कायद्यातील (पीएमएलए) तरतुदींच्या वैधतेबाबतच्या प्रकरणाची सुनावणी वेळेअभावी दुसऱ्या खंडपीठापुढे करण्यात येईल, असा निर्णय सर्वोच्च न्यायालयाने गुरुवारी दिला.

court reduced 30 percent compensation of accident victim family
उच्च न्यायालयात सुंदरेसन यांची नियुक्ती; सर्वोच्च न्यायालयाच्या ताशेऱ्यांनंतर केंद्राचा निर्णय

न्यायमूर्ती नियुक्तीबाबत होणाऱ्या विलंबाबद्दल सर्वोच्च न्यायालयाने केंद्र सरकारवर कठोर ताशेरे ओढल्यानंतर  ज्येष्ठ वकील सोमशेखर सुंदरेसन यांची गुरुवारी मुंबई उच्च न्यायालयाच्या…

Fathima Beevi
फातिमा बिवी! न्यायक्षेत्रात लिंगभेद छेदणारी, सर्वोच्च न्यायालयात पोहोचलेली आशिया खंडातील पहिली महिला न्यायाधीश

१९७४ मध्ये त्या जिल्हा सत्र न्यायाधीश या पदापर्यंत पोहोचल्या होत्या. १९८३ मध्ये केरळ उच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीश म्हणून त्यांची नियुक्ती झाली.…

Fathima Beevi, India's First Woman Supreme Court Judge
भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाच्या पहिल्या महिला न्यायमूर्ती फातिमा बिवी यांचं निधन

भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाच्या पहिल्या महिला न्यायमूर्ती होण्याचा मान फातिमा बिवी यांना मिळाला होता.

loksatta editorial on supreme court observation over rising student suicides in kota zws
अग्रलेख : कोट्याच्या कपाळी..

‘‘विद्यार्थी हे आत्महत्या शिकवणी वर्गामुळे करत नाहीत.  त्यांच्यावर अपेक्षांचे ओझे लादणारे पालक या आत्महत्यांच्या मुळाशी आहेत’’

loksatta explained tamil nadu governor r n ravi returns 10 bills to the state government
विश्लेषण : पुन्हा मंजूर केलेले विधेयक राज्यपालांना रोखता येते का? प्रीमियम स्टोरी

राज्यघटनेत विधेयकांना संमती देण्याकरिता कालमर्यादा निश्चित केलेली नसल्यानेच कायदेशीर पेच निर्माण झाला आहे.

ताज्या बातम्या

मराठी कथा ×