विश्लेषण: राष्ट्रपती निवडणूक २०२२: राष्ट्रपती २५ जुलैलाच का घेतात शपथ? काय आहे कारण?

२५ जुलैला राष्ट्रपती शपथ घेण्याची भारताची परंपरा
देशाच्या राष्ट्रपतींचा शपथविधी २५ जुलैला होण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. राष्ट्रपतींचा शपथविधी सोहळा यापूर्वीही अनेकदा याच तारखेला झाला आहे. राष्ट्रपती २५ जुलैलाच शपथ घेतात, ही परंपरा भारतात अनेक वर्षांपासून सुरू आहे.

राष्ट्रपती कोविंद यांनी २५ जुलै रोजी शपथ घेतली
विद्यमान राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांचा कार्यकाळ या वर्षी जुलैमध्ये संपत आहे. त्यांनीही २५ जुलै रोजी २०१७ साली राष्ट्रपती पदाची शपथ घेतली होती. याशिवाय माजी राष्ट्रपती प्रणव मुखर्जी आणि प्रतिभा पाटील यांनीही २५ जुलै रोजी राष्ट्रपती पदाची शपथ घेतली होती.

पाहा व्हिडीओ –

२५ जुलै रोजी ९ राष्ट्रपतींनी शपथ घेतली आहे
आतापर्यंत देशाच्या एकूण ९ राष्ट्रपतींनी २५ जुलै रोजी शपथ घेतली आहे. भारतात राष्ट्रपतींचा कार्यकाळ पाच वर्षांचा असतो. दर पाच वर्षांतून एकदा, लोकसभा, राज्यसभा आणि राज्य विधानसभांचे निवडून आलेले सदस्य राष्ट्रपतींची निवड करतात. अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीसाठी विशेष प्रकारची निवडणूक प्रक्रिया अवलंबली जाते. याला एकल हस्तांतरणीय मतदान प्रणाली म्हणतात. या अंतर्गत मतदार १, २, ३, ४ या क्रमाने त्याच्या आवडीनुसार उमेदवार निवडतो, परंतु कोणत्याही परिस्थितीत त्याचे एकच मत मोजले जाते.

राष्ट्रपती निवडणूक लढवण्यासाठी पात्रता
अध्यक्षपदाचा उमेदवार होण्यासाठी अनेक पात्रता असणे आवश्यक आहे. कलम ५८ अन्वये राष्ट्रपती पदासाठी निवडणूक लढवण्यासाठी उमेदवार हा भारताचा नागरिक असणे आवश्यक आहे. वयाची ३५ वर्षे पूर्ण केलेली असावी. लोकसभेचे सदस्य होण्यासाठी पात्र असणे आवश्यक आहे. उमेदवाराने भारत सरकार किंवा कोणत्याही राज्य सरकारच्या अंतर्गत कोणत्याही स्थानिक किंवा अन्य प्राधिकरणाच्या लाभाचे कोणतेही पद धारण केलेले नसावे.