फुटबॉल विश्वचषकातील सलामीच्या सामन्याला अनन्यसाधारण महत्त्व असते. पहिला सामना जिंकणाऱ्या संघाची बाद फेरी जवळपास निश्चित, असा आजवरचा इतिहास सांगतो. घरच्या मैदानावर घरच्या चाहत्यांसमोर खेळताना पाच वेळा विश्वचषक विजेत्या ब्राझीलने ही संधी दवडली असती, तर नवलच वाटले असते. पण ब्राझिलियन फुटबॉलमधील ‘गोल्डन बॉय’ समजल्या जाणाऱ्या नेयमारने दोन गोलांची बरसात करत ब्राझीलला क्रोएशियावर ३-१ असा विजय मिळवून दिला.मार्सेलोने अनवधानाने केलेल्या स्वयंगोलमुळे क्रोएशियाने ११व्या मिनिटालाच १-० अशी आघाडी घेतली होती. ब्राझीलचा हा विश्वचषक स्पर्धेच्या इतिहासातील पहिला स्वयंगोल ठरला. पण तमाम देशवासीयांचा आधारस्तंभ असलेल्या नेयमारची जादू काही क्षणांतच पाहायला मिळाली. २९व्या मिनिटाला बरोबरी साधणारा गोल केल्यानंतर ७१व्या मिनिटाला त्याने पेनल्टीवर गोल लगावला. सामना संपायला काही सेकंद शिल्लक असताना ऑस्करने तिसरा गोल लगावून ब्राझीलच्या विजयावर शिक्कामोर्तब केले.क्रोएशियाने सुरुवातीपासूनच आक्रमक खेळ करून ब्राझीलचा गोलरक्षक ज्युलियो सेसारवर दडपण आणले होते. सातव्या मिनिटालाच इव्हिका ऑलिचने मारलेला फटका सेसारने अडवला होता. पण ११व्या मिनिटाला त्याचेच फळ क्रोएशियाला मिळाले. डाव्या कॉर्नरवरून मारलेला फटका गोलजाळ्यासमोरून जात असताना पुढून धावत येणाऱ्या मार्सेलोचा पाय चेंडूला लागला. गोलरक्षक सेसार दुसऱ्या बाजूला असल्यामुळे चेंडू थेट गोलजाळ्यात विसावला. मार्सेलोच्या या स्वयंगोलने मात्र क्रोएशियाच्या आक्रमणाला धार मिळाली. २७व्या मिनिटाला लुका मॉड्रिकला हाताने पाडल्याप्रकरणी पंचांनी नेयमारला पिवळे कार्ड दाखवले. पण दोन मिनिटांनी नेयमारने सुरेख कामगिरी करत क्रोएशियाच्या ३-४ बचावपटूंना चकवले. अखेर डाव्या पायाने मारलेला फटका गोलबारला लागून गोलजाळ्यात गेला. या गोलनंतर मैदानावरील असंख्य चाहत्यांच्या आनंदाला उधाण आले. दुसऱ्या सत्रात क्रोएशियाने आक्रमणापेक्षा बचावावरच भर दिला, तरीही त्यांच्याकडून बचावात चुका होत गेल्या. ६९व्या मिनिटाला देजान लोवरेनने फ्रेडला गोलक्षेत्रात पाडल्याप्रकरणी जपानचे पंच युईची निशिमुरा यांनी ब्राझीलला पेनल्टी बहाल केली. त्याचा पुरेपूर फायदा उठवत नेयमारने दुसरा गोल झळकावला. नेयमारने धावताना आढेवेढे घेत मारलेला फटका क्रोएशियाचा गोलरक्षक प्लेटिकोसाच्या हाताला लागून गोलजाळ्यात गेला. २-१ अशा आघाडीच्या बळावर ब्राझील विजयी सलामी नोंदवणार, असे वाटत असतानाच ऑस्करने अखेरच्या क्षणी एका गोलची भर घातली. क्रोएशियाचे सर्व बचावपटू ब्राझीलच्या गोलक्षेत्रात असताना ऑस्करने चेंडूवर ताबा मिळवून समोर असलेल्या प्लाकिटिकला सहज चकवून हा गोल साकारला. हेही महत्त्वाचे* मार्सेलोच्या चुकीमुळे ब्राझीलचा विश्वचषकातील पहिला स्वयंगोल* विश्वचषकाच्या पदार्पणात दोन किंवा अधिक गोल करणारा नेयमार हा स्पेनच्या डेव्हिड व्हिला (१४ जून २००६) नंतरचा पहिला खेळाडू* विश्वचषकात नऊ वेळा सलामीचा सामना जिंकण्याची ब्राझीलची करामत* रोनाल्डिन्हो (२००२) नंतर विश्वचषकात पेनल्टीवर गोल करणारा नेयमार ब्राझीलचा पहिला खेळाडू* ब्राझीलसाठी गेल्या चार सामन्यांत नेयमारचे पाच गोल. माझ्यावर प्रचंड दडपण होते -मार्सेलोसाओ पावलो : विश्वचषकाचा सलामीचा सामना आणि त्यामध्ये पहिलाच स्वयंगोल झाल्यावर सारेच हबकले होते. यजमान ब्राझीलसारख्या संघाकडून एवढी मोठी घोडचूक झाल्यावर स्टेडियम सुने झाले होते, पण ब्राझीलने क्रोएशियावर विजय मिळवला आणि स्वयंगोल करणाऱ्या मार्सेलोचा जीव भांडय़ात पडला. ‘‘स्वयंगोल झाल्यावर माझ्यावर प्रचंड दडपण होते, पण मी स्वत:ला शांत ठेवले होते,’’ असे मार्सेलो म्हणाला.‘‘माझ्याकडून पहिल्यांदाच स्वयंगोल झालेला नसला तरी ही गोष्ट वाईटच आहे. जेव्हा स्वयंगोल झाला, तेव्हा मी प्रचंड दडपणाखाली होतो, पण मी स्वत:ला शांत ठेवले आणि त्यामुळेच पुढच्या खेळामध्ये माझ्याकडून चुका झाल्या नाहीत. सामन्याच्या सुरुवातीलाच काही मिनिटांमध्ये माझ्याकडून चूक झाली असली तरी त्यानंतर आम्ही त्यामधून बाहेर पडत विजय मिळवला, ही माझ्यासाठी समाधानकारक बाब आहे,’’ असे मार्सेलोने सांगितले. हे तर रेफरींचे कटकारस्थान -लोवरेनसाओ पावलो : १-१ अशा बरोबरीनंतर ब्राझीलला जपानचे रेफरी युईची निशिमुरा यांनी बहाल केलेल्या पेनल्टी-किकवर क्रोएशियाचा बचावपटू देजान लोवरेन व प्रशिक्षक निको कोव्हाक यांनी टीका केली आहे. ‘‘हे रेफरी पुन्हा विश्वचषकात दिसता कामा नयेत. ही चूक नव्हती तर कटकारस्थान होते. एका बलाढय़ प्रतिस्पध्र्याविरुद्ध आम्ही चांगला खेळ करत असताना हा वाईट निर्णय आमच्यासाठी निराशाजनक ठरला,’’ असे लोवरेनने सांगितले. ‘‘ही पेनल्टी होती, असे कुणीही सांगणार नाही. मी याबाबत फ्रेडला दोष देणार नाही. पण रेफरींच्या चुकीचा फटका आम्हाला बसला,’’ असे कोव्हाक म्हणाले. निशिमुरा यांच्यावर देशवासीयांकडूनच टीकाजपानचे रेफरी निशिमुरा यांनी पेनल्टी देऊन ब्राझीलला ‘मदत’ केल्यामुळे जपानवासीयांची मान शरमेने खाली झाली. जपानवासीयांनी सोशल मीडियावर निशिमुरा यांच्याविरोधात टीका केली. ‘‘जर ब्राझीलने विश्वचषक जिंकला, तर निशिमुरा हे ब्राझीलचे सर्वात मौल्यवान खेळाडू ठरतील,’’ असा टोला एका चाहत्याने हाणला. दुसरा चाहता म्हणाला, ‘‘ही पेनल्टी नव्हती. त्यामुळे क्रोएशियाबद्दल मला दु:ख वाटते.’’
