Impact Player Rule : आयपीएलमधल्या रॉयल चॅलेंजर्स बंगळुरू आणि गुजरात टायटन्स लढतीच्या निमित्ताने इम्पॅक्ट प्लेयरचा नियम चर्चेत आला आहे. गुजरातने अंतिम अकरात केवळ दोनच विदेशी खेळाडूंचा समावेश केला आहे. जोस बटलर आणि रशीद खान हे अनुभवी खेळाडू अंतिम अकराचा भाग आहेत. गुजरातने नाणेफेक जिंकून गोलंदाजीचा निर्णय घेतला आहे. गुजरातच्या इम्पॅक्ट प्लेयरच्या यादीत शेरफन रुदरफोर्ड आणि ग्लेन फिलीप्स यांचा समावेश आहे. तुम्हाला असं वाटू शकतं की हे दोघेही फलंदाजीच्या वेळी गुजरात संघाचा भाग होऊ शकतात. इम्पॅक्ट प्लेयरच्या नियमानुसार एका खेळाडूला अंतिम अकरात खेळण्याची संधी मिळू शकते. गुजरातने दोन विदेशी खेळाडूंना संधी दिली आहे. रुदरफोर्ड आणि फिलीप्स या दोघांना घेतल्यास १३ सदस्यीय संघ होईल. हे नियमानुसार नाही. यामुळे अंतिम अकरात दोनच विदेशी खेळाडू असतानाही गुजरातचा संघ रुदरफोर्ड आणि फिलीप्स यांच्यापैकी एकालाच संघात खेळवू शकतं.
‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ नियम काय आहे?
सामना सुरू असताना प्लेइंग-११ मधून एखाद्या खेळाडूला बाहेर करून त्याच्या जागी नवीन खेळाडूचा समावेश करणे म्हणजेच ‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ होय. यासाठी दोन्ही संघांच्या कर्णधारांना नाणेफेक सुरू असताना प्लेइंग-११ शिवाय अन्य ४-४ खेळाडूंची नावे घोषित करावी लागतील. यांपैकी एखाद्या खेळाडूला बदलता येईल.
सामन्यात या नियमाचा वापर कधी करता येतो?
प्रत्येक इनिंगमध्ये १४ व्या षटकाआधी संघ व्यवस्थापन या ‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ नियमाचा वापर करू शकते. एखाद्या षटकात खेळाडू दुखापतग्रस्त होतो किंवा खेळाडू बाद होतो, त्या वेळी ‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ नियमाचा वापर करून खेळाडू बदलता येईल.
पाऊस आला किंवा सामन्यातील षटके कमी असल्यास, काय होईल?
जर एखादा सामना पावसाच्या कारणामुळे १०-१० षटकांचा खेळवण्यात आला, तर या नियमाचा वापर करता येणार नाही. ‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ नियमचा वापर करण्यासाठी सामना १० षटाकांपेक्षा जास्त खेळवण्याची आवश्यकता असेल.
‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ नियमाचा वापर कसा करू शकता?
संघाचा कर्णधार, प्रशिक्षक, संघ व्यवस्थापक किंवा फोर्थ अंपायरच्या माध्यमातून इम्पॅक्ट प्लेयर नियमाचा वापर करण्याची सूचना फिल्ड अंपायरला देऊ शकता. त्यानंतर फिल्ड अंपायर दोन्ही हात वर करून क्रॉस बनवेल आणि मूठ करून इशारा देईल. तेव्हा या नियमाचा वापर झाल्याचं स्पष्ट होईल.
सामना सुरू असताना बाहेर गेलेल्या खेळाडूचं काय?
आयपीएलच्या नियमानुसार, प्लेइंग-११ मध्ये फक्त चार विदेशी खेळाडू खेळवले जाऊ शकतात. जर एखाद्या संघात आधीपासूनच प्लेइंग-११ मध्ये चार विदेशी खेळाडू असतील, तर पाचव्या विदेशी खेळाडूचा समावेश करता येणार नाही. जर यामध्ये तीन विदेशी खेळाडूंचा समावेश असेल, तर चौथा विदेशी खेळाडू इम्पॅक्ट प्लेयर म्हणून खेळवला जाऊ शकतो.
‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ किती षटके टाकू शकतो?
इम्पॅक्ट प्लेयर प्लेइंग-११ मध्ये सामील झाल्यावर नियमानुसार चार षटकांची गोलंदाजी करू शकतो. हा इम्पॅक्ट प्लेयर ज्या खेळाडूच्या जागेवर आला आहे, त्याने जरी चार षटके पूर्ण केली असली, तरीही तो खेळाडू चार षटके टाकू शकतो. ????जर इम्पॅक्ट प्लेयरला सामना मध्यावधीत आल्यावर षटक टाकायला दिलं, तर तो खेळाडू ते षटक पूर्ण करू शकत नाही.???? त्याला नवीन षटक टाकावं लागेल.
याआधी ‘इम्पॅक्ट प्लेयर’ नियमाचा वापर केला होता?
बीसीसीआयने हा नियम ट्रायलसाठी आयपीएलच्या आधी घरेलू टी-२० टूर्नामेंटमध्ये सय्यद मुश्ताक अली ट्रॉफीत लागू केला होता. तेव्हा सर्वात आधी दिल्लीच्या संघाने या नियमाचा वापर केला होता. मणिपूरच्या जागेवर ऋतिक शौकीनला बदलून आणण्यात आलं होतं. तेव्हा ऋतिक पहिला इम्पॅक्ट प्लेयर बनला होता.
