डोळे बघूनच ओळखू शकता तुम्हाला झालाय ब्रेन ट्यूमर; मेंदूत गाठ असल्याची ‘ही’ ४ भयंकर लक्षणं, अजिबात दुर्लक्ष करु नका

पोट, मूत्रपिंड, यकृत आणि मेंदू अशा शरीराच्या विविध भागांमध्ये ट्यूमर होऊ शकतात. मेंदूतील ट्यूमर ही मेंदूभोवती पेशी जमा झाल्यामुळे होणारी एक स्थिती आहे. मेंदूमध्ये सुरू होणाऱ्या ट्यूमरना प्राथमिक ब्रेन ट्यूमर म्हणतात. जेव्हा शरीराच्या इतर भागातून ट्यूमर मेंदूत पसरतात तेव्हा त्यांना दुय्यम ब्रेन ट्यूमर म्हणतात.

दोन प्रकारचे ब्रेन ट्यूमर

आपल्या मेंदूमध्ये दोन प्रकारचे ब्रेन ट्यूमर विकसित होऊ शकतात: एक म्हणजे हळूहळू वाढणारे आणि पसरत नसलेले, आणि या प्रकारच्या ट्यूमरमध्ये कर्करोगाच्या पेशी नसतात.दुसऱ्या प्रकारचा ट्यूमर कर्करोगाचा असतो, जो वेगाने पसरतो आणि निरोगी पेशी आणि अवयवांना हानी पोहोचवतो. या प्रकारच्या कर्करोगावर उपचार करणे कठीण आहे, म्हणून लक्षणे ओळखणे आणि त्यावर त्वरित उपचार करणे महत्वाचे आहे.जेव्हा तुम्ही या आजाराची लक्षणे ओळखता तेव्हाच ब्रेन ट्यूमरचा आजार ओळखणे शक्य आहे.

गुरुग्राम येथील मणिपाल हॉस्पिटलमधील न्यूरो सर्जरी विभागाचे प्रमुख डॉ. पुनीत कांत अरोरा म्हणाले की, जेव्हा मेंदूच्या पेशींच्या डीएनएमध्ये बदल होतो तेव्हा त्या अनियंत्रितपणे वाढू लागतात आणि ट्यूमरचे रूप धारण करतात.ब्रेन ट्यूमरचे नेमके कारण माहित नाही. या आजाराची काही लक्षणे शरीरात दिसून येतात, परंतु जर लवकर निदान झाले तर हा आजार रोखता येतो.

ब्रेन ट्यूमरची लक्षणे कोणती? कोणत्या लोकांना या आजाराचा धोका जास्त?

• ब्रेन ट्यूमरचा धोका कोणाला जास्त असतो?
• ज्यांच्या कुटुंबात ब्रेन ट्यूमरचा इतिहास आहे त्यांना जास्त धोका असतो. काही आजार पिढ्यानपिढ्या संक्रमित होतात आणि ब्रेन ट्यूमर हा त्यापैकी एक आहे.
• रेडिएशनच्या संपर्कात येणाऱ्या लोकांना या आजाराचा धोका जास्त असतो.
• वयानुसार या आजाराचा धोकाही वाढतो. ४० ते ५० वयोगटातील लोकांना ब्रेन ट्यूमरचा धोका जास्त असतो.
• तथापि, मुलांमध्येही ब्रेन ट्यूमर आढळतात.
• रंग, इंधन आणि काही द्रव पदार्थांसारखी काही रसायने देखील ब्रेन ट्यूमरचा धोका वाढवतात.

ब्रेन ट्यूमरची लक्षणे कोणती?

• विशेषतः सकाळी सतत डोकेदुखी
• उलट्या
• ब्रेन ट्यूमरची लक्षणे ट्यूमरच्या आकारावर आणि स्थानावर अवलंबून असतात.
• जर मेंदूचा ट्यूमर मेंदूच्या पुढच्या भागात असेल तर त्यामुळे व्यक्तिमत्त्वात बदल होऊ शकतात आणि स्मरणशक्ती कमी होऊ शकते.
• ब्रेन ट्यूमरमुळे हार्मोनल असंतुलन
• ऐकू न येणे आणि दृष्टी कमी होणे ही देखील ब्रेन ट्यूमरची लक्षणे आहेत.

कधी अचानक एकच वस्तू डबल दिसू लागते का? एखादा चेहरा हलताना अस्पष्टपणे दुहेरी दिसतो का? ही ‘दुहेरी प्रतिमा’ म्हणजेच डबल व्हिजन हे डोळ्यांच्या स्नायूंवर परिणाम झाल्याचं लक्षण असू शकतं. मेंदूमध्ये वाढणारा दाब डोळ्यांपर्यंत जाणाऱ्या नियंत्रण नसांवर परिणाम करतो. यामुळे दोन्ही डोळ्यांचे समन्वय बिघडतात आणि एकाच वस्तूचे दोन प्रतिबिंब दिसू लागतात. मेंदूतील काही ठिकाणी जर गाठ तयार होत असेल, तर त्या ठिकाणाहून जाणाऱ्या डोळ्यांशी संबंधित नसांवर ती गाठ दाब आणते. यामुळे डोळ्यांच्या हालचालींमध्ये अडथळा निर्माण होतो.

जर तुम्हाला ही लक्षणे जाणवली तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

ब्रेन ट्यूमरपासून बचाव

ब्रेन ट्यूमर रोखण्याचा कोणताही खात्रीशीर मार्ग नाही, परंतु काही खबरदारी घेऊन आपण धोका कमी करू शकतो. अनावश्यक एक्स-रे किंवा सीटी स्कॅन टाळा आणि शक्य तितके रेडिएशनच्या संपर्कात येणे टाळा.रसायनांच्या संपर्कात येणे टाळा. निरोगी जीवनशैली ठेवा आणि निरोगी आहार घ्या. नियमित व्यायाम करा आणि निरोगी आहार घ्या.जर ट्यूमरची लक्षणे ओळखली गेली आणि त्यावर लवकर उपचार केले गेले तर मोठ्या समस्या टाळता येतात.