व्यायाम करताना ‘हेही’ लक्षात घ्या

‘हे’ आहेत बडिशेप खाण्याचे फायदे

फिटनेससाठी महत्त्वाचे दोन मूलभूत घटक म्हणजे व्यायाम आणि आहार होय. तंदुरुस्त होण्यासाठी फिटनेस प्रशिक्षणाबरोबरच पोषक आहार हा आधारस्तंभ आहे. कारण अन्न हे आपल्या शरीराचे इंधन आहे. त्यामुळे शारीरिक तंदुरुस्तीसाठी गुणवत्तायुक्त अन्नपदार्थ महत्त्वाचे ठरतात. म्हणूनच शक्य असल्यास सेंद्रिय पदार्थ खावे. तसेच ज्यामध्ये प्रथिने, कार्बोहायड्रेटस् आणि फॅट्स यांचा समतोल असेल असा आहार घ्यावा. आहाराच्या बाबतीत दोन गोष्टी कायम लक्षात ठेवल्या पाहिजेत. एक म्हणजे आहाराच्या वेळा स्थिर असाव्यात. कितीही कामे असली तरी वेळेवर आहार घ्यावा. आणि दुसरी गोष्ट म्हणजे दिवसातून शक्यतो ३ तासांच्या अंतराने ५ वेळा आहार घ्यावा. म्हणजेच ३ प्राथमिक आहारादरम्यान (नाष्टा, मध्यान्ह आहार, रात्रीचा आहार) २ मिनी आहारही घ्यावे. ज्यामुळे चयापचय प्रक्रिया (Metabolism Processe) सुधारते.

फिटनेसचा दुसरा मूलभूत घटक म्हणजे व्यायाम. शरीरातील स्नायूंची योग्य उभारणी होण्यासाठी व्यायाम अत्यंत महत्त्वाचा असतो. व्यायाम हा सर्वसमावेशक असावा म्हणजेच प्रत्येक स्नायूंना उपयुक्त असणारे व्यायामप्रकार करावेत. चालणे, पळणे, पोहणे, सायकल चालवणे यांसारखे व्यायाम सर्व स्नायूंसाठी फायदेशीर ठरतात. त्याचप्रमाणे Pull-ups, Chin-ups, Sit-ups, Push-ups यांसारखे व्यायाम स्नायूंना चांगल्या स्थितीत ठेवण्यास मदत करतात. या व्यतिरिक्त आपल्या आवडीनुसार कार्डिओ, जिम, योगा, इ. करावे. खेळांमुळेही शरीराचा चांगला व्यायाम होतो. त्यामुळे शक्य असेल तसे मैदानी खेळ खेळावे. परंतु, १ तासापेक्षा जास्त वेळ जर अतिप्रमाणात व्यायाम केला तर तो घातकही ठरु शकतो. त्यामुळे एखाद्या प्रशिक्षकाच्या मार्गदर्शनाखाली व्यायामाचे वेळापत्रक ठरवावे आणि त्याचे नियमित पालन करावे. व्यायाम आणि आराम यांचे प्रमाणही योग्य असले पाहिजे. व्यायामानंतर थंड पाण्याने अंघोळ केल्यास स्नायूंना आराम मिळतो आणि त्यांची उभारणी लवकर होण्यास मदत मिळते.

१, व्यायाम करताना ‘थकवा’ हा आपला सर्वात मोठा शत्रू असू शकतो. त्यामुळे त्याकडेही लक्ष दिले पाहिजे. बीटाचा रस हा थकवा कमी करण्यासाठी अत्यंत लाभदायक मानला जातो. तसेच, पुदिन्याचा समावेश जर आपण पेयांमध्ये केला तर त्यामुळे स्नायूंना आराम मिळतो आणि स्नायू व मेंदूला ऑक्सिजन पुरवठा जास्त होतो. चॉकलेट मिल्क हे पेयही व्यायामानंतर घेतल्यास विशेष लाभदायक असते.

२. कोणत्याही कामाआधी ध्येय निश्चित करणे गरजेचे असते तसेच फिटनेससाठीही ध्येय निश्चित करावे आणि संयमपूर्वक ते ध्येय गाठण्यासाठी प्रयत्न करावेत. फिटनेससाठी कोणताही शॉर्टकट उपयोगाचा नाही. तसेच प्रत्येक टप्प्यावर आपल्या स्वत:च्या प्रगतीचा आलेख पडताळून पाहावा आणि स्वत:ला ध्येयाच्या दिशेने न्यावे.

३. शरीर तंदुरुस्त असले म्हणजे आपण तंदुरुस्त झालं असे नाही तर त्यासाठी मानसिकरित्या तंदुरुस्त असणेही महत्त्वाचे आहे. मानसिकदृष्ट्या फिट होण्यासाठी ध्यान-धारणा करावी. सतत सकारात्मक विचार करावे. स्वत:शी संवाद साधून स्वत:च्या भावनांवर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न करावा. कारण आपण जर मानसिकदृष्ट्या फिट झालो तर शारिरीकदृष्ट्या फिट होण्यापासून आपल्याला कोणीच अडवू शकत नाही.

फ्रिजमध्ये ठेवलेली अंडी खाताय?

मनाली मगर-कदम, फिटनेसतज्ज्ञ