किडनी खराब होणार नाही! शरीरातील सर्व घाण पडेल बाहेर; फक्त रोज ‘इतकं’ पाणी प्या, किडनी राहील मजबूत!

मूत्रपिंडांना पाणी का आवश्यक आहे?

आपल्या शरीरातील मूत्रपिंड हे दिसत नसले तरी सर्वात मेहनती अवयव आहेत. ते रक्तातील अपायकारक घटक बाहेर काढतात, शरीरातील पाण्याचं संतुलन राखतात आणि सोडियम-पोटॅशियमसारख्या खनिजांचं प्रमाण नियंत्रित ठेवतात. पुरेसं पाणी मिळालं तर मूत्रपिंड सक्षमपणे अपायकारक पदार्थ लघवीद्वारे बाहेर टाकतात.

• मूत्रपिंडात खडे तयार होण्याची शक्यता कमी करतात
• रक्तदाब सुरळीत ठेवतात
• शरीरातील चयापचय आणि विषारी घटकांचे संतुलन राखतात

राष्ट्रीय मूत्रपिंड संस्थे (National Kidney Foundation) च्या माहितीनुसार, पुरेसं पाणी रक्तातील घाण घटकांना मूत्राद्वारे बाहेर टाकण्यासाठी मदत करतं आणि रक्तवाहिन्या मोकळ्या ठेवतं, ज्यामुळे मूत्रपिंडांपर्यंत रक्त सहज पोहोचतं.

दररोज किती पाणी प्यावं?

तज्ज्ञ सांगतात, पुरुषांसाठी दररोज सुमारे ३.७ लिटर (सुमारे १५ कप) आणि महिलांसाठी २.७ लिटर (सुमारे ११ कप) पाणी पुरेसं असतं. ही मात्रा केवळ पिण्याच्या पाण्यापुरती नसून फळं, भाज्या, सूप आणि इतर पदार्थांतील पाण्याचाही समावेश करते.

तथापि, प्रत्येक व्यक्तीच्या गरजा वेगळ्या असतात. पाण्याचं प्रमाण खालील गोष्टींवर अवलंबून असतं:

• वय आणि लिंग
• शारीरिक हालचाल आणि व्यायाम
• हवामान (उष्ण आणि दमट प्रदेशात जास्त गरज)
• आरोग्यस्थिती (ताप, जुलाब, मूत्रपिंडाचे आजार इ.)
• आहार (जास्त मीठ, प्रथिनं किंवा तंतुमय पदार्थ असतील तर पाण्याची गरज वाढते)

वैज्ञानिक पुरावे काय सांगतात?

संशोधनानुसार, ज्या लोकांनी पाण्याचं प्रमाण वाढवलं, त्यांचं मूत्रपिंडाचं कार्य फारसं सुधारलं नाही. म्हणजेच पाणी जास्त प्यायल्याने आजार बरे होत नाहीत, पण ते आजार होण्यापासून संरक्षण देतं.

अति पाणी पिणंही धोकादायक!

जास्त पाणी पटकन प्यायल्यास रक्तातील सोडियमचे प्रमाण कमी होतं, ज्याला हायपोनेट्रेमिया म्हणतात. त्यामुळे डोके फिरणे, अशक्तपणा किंवा गंभीर आरोग्य समस्या निर्माण होऊ शकतात आणि ज्यांना आधीच मूत्रपिंडाचे आजार आहेत, त्यांनी डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय पाणी वाढवू नये.

शरीराचे संकेत ऐका!

• दिवसाला सरासरी २.५ ते ३.५ लिटर पाणी पिणं योग्य मानलं जातं
• लघवी फिकट पिवळी असावी; गडद रंग म्हणजे शरीरात पाण्याची कमतरता
• तहान लागल्यावरच पाणी पिणं योग्य, पण दीर्घकाळ तहान दाबू नका
• पाणी दिवसभर थोडं-थोडं प्या; एकदम जास्त पाणी टाळा
• काकडी, संत्रं, कलिंगड यांसारखी पाण्याने समृद्ध फळं-भाज्या खा

पाण्याचं सेवन म्हणजे केवळ तहान भागवणं नव्हे, तर शरीराचं संतुलन राखणं आहे. योग्य प्रमाणात पाणी प्यायलं तर मूत्रपिंड मजबूत राहतात, विषद्रव्यं नैसर्गिकरीत्या बाहेर टाकली जातात आणि शरीर कार्यक्षम राहतं.
पण लक्षात ठेवा, आरोग्याचं गुपित संतुलनात आहे, अतिरेकात नाही.