लिव्हर कॅन्सरची सुरुवातीला दिसतात ‘ही’ मोठी लक्षणे; ‘या’ लोकांना जास्त धोका, आरशात दिसणारे त्वचेवरील असे बदल वेळीच ओळखा, नाहीतर…

सर्वसाधारण लक्षणे

यकृत कर्करोगाची सामान्य लक्षणं म्हणजे पोटाच्या उजव्या बाजूला वरच्या भागात सतत वेदना किंवा जडपणा जाणवणे. त्यासोबत अचानक वजन कमी होणे, भूक न लागणे, सतत थकवा जाणवणे ही लक्षणं दिसू शकतात. काही रुग्णांना कावीळ होते, ज्यामध्ये डोळे आणि त्वचा पिवळी दिसू लागते. पोट फुगणे, लघवीचा रंग गडद असणे शौचाचा रंग पांढरा असणे ही लक्षणं यकृताची कार्यक्षमता प्रभावित झाल्याचे संकेत आहेत.

धोक्यात कोण?

काही लोकांना यकृताचा कर्करोग होण्याचा धोका जास्त असतो. दीर्घकाळ अत्यधिक मद्यपान करणारे, हेपॅटायटिस बी किंवा सीचा संसर्ग असलेले लोक, सिरॉसिसने ग्रस्त, जाड लोक, टाईप २ डायबेटीज असलेले आणि कुटुंबात यकृताचा कर्करोगाचा इतिहास असलेले लोक यांचा धोका जास्त असतो. त्याशिवाय अॅफलाटॉक्सिनसारख्या विषारी रासायनिक पदार्थांच्या संपर्कात आलेल्या लोकांना धोका वाढतो.

कसे टाळाल?

हा आजार टाळण्यासाठी काही उपाय करणे अत्यावश्यक आहे. हेपॅटायटिस बीविरुद्ध लसीकरण करणे, संक्रमित रक्त किंवा सुयांपासून दूर राहणे यांद्वारे हेपॅटायटिस सीपासून बचाव करता येतो. मद्यपान मर्यादित किंवा टाळावे. जडत्व नियंत्रित करावे, संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्यावा. मोठ्या प्रमाणात धोका असलेल्या लोकांनी दरवर्षी किंवा सहा महिन्यांमध्ये एकदा यकृताची तपासणी करावी, ज्यात लिव्हर फंक्शन टेस्ट आणि अल्ट्रासाऊंडचा समावेश असतो.

डॉ. मनीप सिंग, को-फाउंडर आणि शस्त्रक्रिया विशेषज्ञ, आर्ट ऑफ हीलिंग कॅन्सर सेंटर म्हणतात, “यकृताचा कर्करोग सुरुवातीच्या टप्प्यात ओळखला गेला, तर पूर्णपणे प्रतिबंध किंवा नियंत्रित केला जाऊ शकतो. लक्षणांकडे दुर्लक्ष करणे आणि नियमित तपासणी न करणे, भविष्यातील गंभीर समस्या आणखी वाढवते.”

यकृताचा कर्करोग ही धीम्या प्रगतीची रोग प्रक्रिया आहे; पण योग्य वेळेत खबरदारी घेतल्यास आपण त्यावर मात करू शकतो. लक्षणांची जागरूकता, नियमित तपासणी व आरोग्यदायी जीवनशैली याद्वारे आपल्याला संरक्षण करता येईल.