Liver Damage Symptoms: लिव्हर आपल्या शरीराचा एक महत्त्वाचा अवयव आहे जो ५०० पेक्षा जास्त आवश्यक कामे करतो. तो रक्त शुद्ध करतो आणि पित्त तयार करतो. हेपेटायटिस, सिरोसिस किंवा फॅटी लिव्हर यांसारख्या आजारांमुळे लिव्हरची कार्यक्षमता कमी होते.
लिव्हरमध्ये काही त्रास झाल्यास त्याचे लक्षण शरीरात दिसू लागतात. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे लिव्हरच्या खराबीची काही लक्षणे पायांमध्येही दिसतात. वी ट्रिट फिट पोडियाट्री (We Treat Feet Podiatry) या संस्थेतील डॉक्टरांच्या मते, अनेक रुग्णांमध्ये पायांवर लिव्हरच्या आजाराची चिन्हे दिसून आली आहेत.
डॉ. एरिक बर्ग यांच्या मते, लिव्हर खराब झाल्यास सतत थकवा जाणवणे, भूक कमी होणे, मळमळ किंवा उलटी होणे, झोप न लागणे, शरीरात कमजोरी आणि आळस येणे तसेच वजन झपाट्याने कमी होणे अशी लक्षणे दिसतात. पण लिव्हर खराब झाल्याची काही लक्षणे पायांमध्येही दिसतात. चला जाणून घेऊया की लिव्हरमध्ये समस्या झाल्यास पायांमध्ये कोणती लक्षणे दिसतात.
पाय आणि पायाच्या टाचांमध्ये सूज येणे (Peripheral Edema)
लिव्हर नीट काम न केल्यास शरीरात अतिरिक्त द्रव आणि विषारी पदार्थ जमा होतात, ज्यामुळे पाय आणि टाचांमध्ये सूज येते. सिरोसिसमध्ये पोर्टल हायपरटेंशनमुळे रक्तवाहिन्यांमधून द्रव बाहेर येतो. ही सूज सहसा मऊ असते आणि दाब दिल्यास १-२ मिनिटे त्यावर डेंट राहतो.
सतत खाज सुटणे
जर टाच आणि पायाच्या तळव्यात खूप खाज सुटत असेल, तर हे लिव्हरच्या समस्येचे लक्षण असू शकते. प्राथमिक पित्त सिरोसिस (प्रायमरी बिलियरी सिरोसिस), प्रायमरी स्क्लेरोसिंग कॉलेंजिटिस किंवा हिपॅटायटीस C मध्ये बायलच्या नलिकेत अडथळा येतो, ज्यामुळे शरीरात पित्त जमा होऊ शकतं, ज्यामुळे खाज सुटू शकते.
सुन्नपणा आणि मुंग्या येणे (Paresthesia)
लिव्हरच्या आजारांमुळे जसे की हिपॅटायटीस C आणि मद्यपानामुळे होणारा लिव्हरचा आजार, मज्जासंस्थेच्या नसांना हानी पोहोचते. यामुळे पायात मुंग्या येणे किंवा सुन्नपणा जाणवू शकतो. विषारी पदार्थ नसांवर परिणाम करतात, ज्यामुळे न्युरोपॅथी होते.
स्पायडर अँजिओमा
अशा स्थितीत पायांवर छोट्या, उभ्या रेषांसारखे रक्तवाहिन्या दिसतात, ज्याला स्पायडर अँजिओमा म्हणतात. तीनपेक्षा जास्त दिसल्यास हे लिव्हरच्या आजाराचे लक्षण असू शकते. हे एस्ट्रोजनच्या पातळी वाढल्यामुळे तयार होतात, आणि खराब लिव्हर याचे योग्यरित्या चयापचय करू शकत नाही.
पायांवर लाल आणि तपकिरी पुरळ येणे
पायांवर लाल किंवा तपकिरी चमकदार पुरळ लिव्हरच्या खराब रक्ताभिसरणाचे लक्षण असू शकतात. लिव्हरच्या आजारात रक्ताभिसरण प्रभावित होते, जे त्वचेवर दिसून येते.
भेगा पडलेल्या टाचा
लिव्हरमध्ये समस्या झाल्यास शरीरात पोषणाची कमतरता होते, ज्यामुळे टाचांवर भेगा पडतात. व्हिटॅमिन B3 आणि ओमेगा-3 कमी असल्यामुळे हे साध्या उपचारांनी बरे होत नाहीत.
पाय आणि सांध्यामध्ये वेदना
सिरोसिस आणि फॅटी लिव्हर सारख्या स्थितींमध्ये शरीरात सूज येते आणि त्यामुळे पाय आणि सांध्यात वेदना होऊ शकतात. कधी कधी ही स्थिती न्युरोपॅथी आणि सुन्नपणासहही जोडलेली असते.