सौंदर्यभान : डॉ. शुभांगी महाजन shubhangi.h.mahajan@gmail.com मेसोथेरपी एक नॉनसर्जिकल तंत्र आहे, ज्यामध्ये त्वचा पुन्हा टवटवीत करण्यासाठी आणि जास्तीची चरबी काढून टाकण्यासाठी काही द्रव्ये इंजेक्शन्सद्वारे त्वचेच्या खालच्या थरात दिली जातात. यामुळे त्वचेचा खालचा थर उत्तेजित होऊन नवीन पेशी तयार होण्यास चालना मिळते. परिणामी त्वचेची पोत सुधारते, वृद्धत्वाची दृश्यमान चिन्हे कमी होण्यास मदत होते, बॉडी कॉन्टूरिंग आणि केसवाढीस चालना मिळते. उपयोग १) पोट, मांडी, नितंब, पाय, हात आणि चेहऱ्याची चरबी कमी करण्यासाठी. २) सेल्युलाइट कमी करण्यासाठी. त्वचेवरील सुरकुत्या आणि रेषा घालवण्यासाठी. ३) सैल त्वचा घट्ट करण्यासाठी. ४) त्वचेवरील काळे डाग कमी करण्यासाठी. ५) अॅलोपेशियाचा (केसगळतीचा) उपचार म्हणून प्रक्रिया मेसोथेरपीच्या प्रक्रियेत त्वचेच्या खालच्या थरामध्ये इंजेक्शनची मालिका देण्यासाठी खूप बारीक सुया वापरल्या जातात. यासाठी मेझोगनचा देखील वापर करतात. मेसोथेरपीमागील कल्पना अशी आहे की यामुळे खराब अभिसरण आणि जळजळ यासारख्या मूलभूत समस्यांचे निराकरण होते जे त्वचेचे नुकसान करतात. मेसोथेरपीमध्ये वापरण्यात येणाऱ्या द्रव्यात जीवनसत्त्वे, खनिजे, विकरे (एन्जाइम), हार्मोन्स, वनस्पतींचे अर्क, कोलेजेनेस आणि हायल्युरोनिक अॅसिड यांसारख्या औषधांचा वापर केला जातो. द्रव्यातील वरील घटकांची मात्रा ठरावीक नसते. डॉक्टर बरीच भिन्न निराकरणे वापरतात. प्रक्रियेपूर्वी आपण आपल्या अपेक्षांबद्दल डॉक्टरांशी व्यवस्थित चर्चा करावी. प्रक्रियेच्या एका आठवडय़ापूर्वी अॅस्पिरिन आणि इतर नॉनस्टेरॉइडल अॅन्टीइंफ्लेमेटरी औषधे घेणे टाळावे. प्रक्रियेदरम्यान प्रत्येक सत्रादरम्यान आपल्या त्वचेवर आपल्याला त्वचा सुन्न करणारे औषध लागू केले जाते. त्यानंतर आपल्याला एक विशेष लहान सुई वापरून अथवा मेझोगन वापरून इंजेक्शनची मालिका मिळते. आपल्या त्वचेवर १ ते ४ मिलिमीटपर्यंत वेगवेगळ्या खोलींमध्ये इंजेक्शन्स दिली जातात. आपले डॉक्टर आपल्या त्वचेच्या कानाकोपऱ्यांत सुई ठेवून इंजेक्शन देऊ शकतात. प्रत्येक इंजेक्शन फक्त आपल्या त्वचेत द्रावणांचा एक छोटा थेंब ठेवते. इच्छित परिणाम मिळविण्यासाठी आपल्याला जवळपास ३ ते १२ मेसोथेरपी सत्राची आवश्यकता असते. सुरुवातीला आपल्याला दर ७ ते १० दिवसांनी इंजेक्शन्स दिली जातात. जर आपली त्वचा सुधारण्यास सुरुवात झाली तर उपचार दर दोन आठवडय़ांतून एकदा किंवा महिन्यातून एकदा वाढविले जातात. प्रक्रियेनंतर मेसोथेरेपीच्या नंतर कोणत्याही सक्त नियमावलींचे पालन करावयाचे नाही, परंतु आपल्या डॉक्टरांनी दिलेल्या निर्देशांचे पालन नक्कीच करा. इंजेक्शन साइटवर कोणताही दबाव टाकू नका. प्रक्रिया किती प्रभावी आहे? मेसोथेरपी ही लायपोसक्शनइतकी आक्रमक प्रक्रिया नाही. यात कुठेही चीर दिला जात नाही. याची किंमत लायपोसक्शनपेक्षा खूपच कमी आहे. तथापि आपल्याला इच्छित निकाल मिळविण्यासाठी वर सांगितल्याप्रमाणे किमान १० ते १२ सत्रांची किंवा त्याहून अधिक उपचारांची आवश्यकता भासू शकते. केसांसाठी मेसोथेरपी मेसोथेरपी केवळ केस गळतीवरच नियंत्रण ठेवत नाही तर केसांच्या वाढीस उत्तेजन देते आणि सरळ केसांच्या फोलिकल्समध्ये पोषकद्रव्ये सोडते. औषध रक्ताभिसरण चांगले करते आणि केसांच्या रोमांना उत्तेजित करते. केसांच्या दाट वाढीस चालना देते. केसांसाठी वापरल्या जाणाऱ्या द्रव्यात मिनोऑक्सिडिल अथवा फिनास्टेराइड यांसारख्या औषधांचा वापर करता येतो.