मुंबई : गणेशोत्सव मंडळांनी मंडपासाठी खणलेल्या खड्ड्यांवरील वाढीव दंड आकारण्याचा निर्णय मुंबई महानगरपालिका प्रशासनाने अखेर मागे घेतलेला असला तरी मंडळांनी खड्डे विरहित मंडप उभारावे ही अट कायम ठेवण्यात आली आहे. त्यामुळे मुंबईतील गणेशोत्सव मंडळांना खड्डेविरहित मंडपांसाठी नवीन तंत्रज्ञान वापरावे लागणार आहे. रस्त्यावर खड्डे न खणता कसे मंडप बंधावे यासाठी महापालिकेच्या पायाभूत सुविधा विभागाने उपायही सुचवले आहेत. त्यात रेतीने भरलेल्या पिंपात खांब उभारण्याचीही सूचना देण्यात आली आहे.
रस्त्यावर खड्डे खणून त्यात बांबू रोवून त्यापासून मंडप घालण्याची पद्धत आता कालबाह्य ठरणार आहे. यावर्षीपासून मंडळांनी खड्डे विरहित मंडप उभारावे, अशी अट मुंबई महापालिकेने घातली आहे. मंडप घालण्यासाठी रस्त्यावर किंवा पदपथावर खड्डे खणल्यास प्रति खड्डा पंधरा हजार रुपये दंडही करण्याचा इशारा मुंबई महापालिकेने दिला होता.
मात्र राजकीय पक्षांनी विरोध केल्यानंतर उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी पालिका आयुक्त भूषण गगराणी यांना हा वाढीव दंड रद्द करण्याचे आदेश दिले. त्यामुळे आता पूर्वीप्रमाणेच प्रति खड्डा दोन हजार रुपये दंड आकारला जाणार आहे. मात्र दंडाची रक्कम कमी केली असली तरी मंडप खड्डेविरहितच उभारावे यावर मुंबई महापालिका प्रशासन ठाम आहे. तसेच उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनीही समाज माध्यमांवरून मंडळांना तशाच सूचना दिल्या आहेत.
पायाभूत सुविधा विभागाने सुचवले उपाय काय ?
मुंबई महापालिकेच्या पायाभूत सुविधा विभागाच्या उपायुक्तांनी याबाबत एक परिपत्रक काढले असून त्यात खड्डेविरहित मंडप कसे उभारावे याचे उपाय सुचवले आहेत. हे तंत्र सर्व मंडळांनी वापरावे असेही आवाहन करण्यात आले आहे. मात्र मुंबईतील गणेशमूर्ती उंच असल्यामुळे उंच मंडप उभारावे लागतात. त्यामुळे अशा ठिकाणी खड्डे विरहित मंडप उभे राहू शकतील का असा प्रश्न गणेशोत्सव मंडळांच्या पदाधिकाऱ्यांनी उपस्थित केला आहे. मुंबई काही मंडळे पूर्वीपासून या पद्धतीचे तंत्रज्ञान वापरत असले तरी ते महाग असल्यामुळे छोट्या मंडळांवरचा मंडपाचा खर्चही वाढण्याची शक्यता आहे.
काय आहे तंत्रज्ञान
१) स्टील प्लेट वर पोलादी बांबू वेल्डिंग करून त्याद्वारे सांगाडे उभे करून त्याच्या आधारे मंडप बांधावा. २) वाळू किंवा रेतीने भरलेल्या पिंपात उभे खांब रोवून त्याद्वारे आधार द्यावा. या पद्धतीतही पुरेसे स्थैर्य मिळते असे प्रशासनाचे म्हणणे आहे
३) एकमेकांना जोडता येईल असे (इंटरलॉकिंग) प्लास्टिक, किंवा कॉंक्रीटचे बेस वापरून त्यावर मंडप उभारावे.
४) स्टील किंवा लाकडी चौकटींना लाकडी पट्ट्यांनी आच्छादित करून तयार केलेल्या रचनांना स्वभारामुळे स्थैर्य प्राप्त होते. हे तंत्रज्ञानही प्रभावी असल्याचे प्रशासनाचे म्हणणे आहे. यामध्ये शेजारच्या कायमस्वरुपी आधारांमधूनही पार्श्व आधार घेता येईल, असेही प्रशासनाने म्हटले आहे.
