नागपूर : अहमदाबाद ते लंडन या विमानाला गुरूवारी अपघात झाला. अहमदाबाद विमानतळावरून उड्डाण घेतल्यानंतर काही मिनिटात हा अपघात झाला. आणि सुमारे २४२ प्रवासी ठार झाल्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
एअर इंडियाचे प्रवासी विमान टेकऑफवेळी अहमदाबादमधील मेघानीजवळ कोसळलेल्याची धक्कादायक घटना घडली. पण, बहुतांशवेळा विमाने हे टेकऑफ दरम्यानच कोसळतात. पण का? आणि यावेळी वैमानिकाची भूमिका किती महत्वाची असते? जाणून घेऊयात. टेकऑफ दरम्यान विमान जमिनीवरून जास्त वेग घेत असते. अशा वेळी पायलटला मर्यादित वेळेत अनेक महत्त्वाचे निर्णय घ्यावे लागतात. इंजिन, धावपट्टी, हवामान आणि विमानाच्या प्रणालींवर जास्तीत जास्त दबाव असतो. कोणतीही छोटीशी चूक किंवा चूक मोठ्या अपघातात बदलू शकते.
टेकऑफ दरम्यान विमान क्रॅश होण्याची महत्त्वाची कारणे
विमान धावपट्टीवर वेगाने धावू लागते. जर निर्धारित वेग गाठण्यापूर्वी काही समस्या उद्भवली तर टेकऑफ थांबवले जाते. पण एका विशिष्ट वेगानंतर टेकऑफ थांबवणे धोकादायक बनते. यानंतर, विमानाला टेकऑफ करावेच लागते.
दरम्यान, इंजिनमध्ये समस्या असल्यास, पक्षी आदळल्यास किंवा सिस्टममध्ये बिघाड झाल्यास, पायलटला काही सेकंदात निर्णय घ्यावा लागतो की टेकऑफ सुरू ठेवायचे की धावपट्टीवर विमानाला काही प्रकारे थांबवण्याचा प्रयत्न करायचा.
टेकऑफमध्ये पायलटची भूमिका फार महत्त्वाची असते, टेकऑफ दरम्यान, पायलटचे काम केवळ विमान उडवणे नाही तर प्रत्येक सेकंदाला प्रत्येक सिस्टीमच्या स्थितीवर लक्ष ठेवणे देखील असते.
टेकऑफ दरम्यान पायलटची भूमिका नक्की काय असते?
टेकऑफ नियोजन : हवामान अहवाल, धावपट्टीची स्थिती, वजन आणि इंधन पातळीचे मूल्यांकन करणे. रोटेट स्पीड आणि सुरक्षित टेकऑफ करण्याचा वेग निश्चित करणे. टेकऑफ दरम्यान काही चूक झाल्यास काय केले जाईल याची आपत्कालीन योजना बनवणे.
धावपट्टीवर लक्ष ठेवणे : स्पीड इंडिकेटर आणि थ्रॉटल पॉवर लेव्हल पाहणे. प्रत्येक इंजिनच्या RPM आणि तापमानाचे निरीक्षण करणे. पक्षी आदळणे, धावपट्टीचाअहमदाबाद अडथळा किंवा बाजूच्या विंडवर लक्ष ठेवणे.
टेकऑफ दरम्यान अपघात झाल्यास पायलटला अधिक जबाबदार का मानले जाते?
संपूर्ण टेकऑफ प्रक्रिया पायलटच्या नियंत्रणाखाली असते. प्रत्येक निर्णय काही सेकंदात घ्यावा लागतो. टेकऑफ दरम्यान ऑटो-पायलट नसतो, सर्व नियंत्रण मॅन्युअल असते. टेकऑफचे नियोजन आणि आपत्कालीन स्क्रिप्ट देखील पायलटच्या योजनेवर अवलंबून असते. म्हणूनच टेकऑफ दरम्यान अपघात झाल्यास, विमान वाहतूक तज्ञ प्रथम पायलटच्या निर्णयाची आणि प्रतिक्रियेची तपासणी करतात.
