नागपूर : कधीकाळी मुंबई ज्याच्या नावाने थरथरत होती, त्या अंडरवर्ल्ड डॉन उर्फ ‘डॅडी’ या नावाने परिचित असलेल्या अरुण गवळीने कधीकाळी गांधीवादी विचार परिक्षेत अव्वल क्रमांक पटकावला होता. कुणाचाही विश्वास बसणार नाही, अशी कामगिरी त्याने केली. या परिक्षेत अरुण गवळीला ८० पैकी चक्क ७४ गुण मिळाले होते.
कुख्यात गुंड, डॉन अरुण गवळीची अखेर १८ वर्षानंतर जामिनावर सुटका झाली आणि आजच तो मुंबईला रवाना देखील झाला. सर्वोच्च न्यायालयाकडून अरुण गवळीला जामीन मंजूर झाला. बुधवारी नागपूरच्या मध्यवर्ती कारागृहातून त्याची सुटका झाली आणि तो मुंबईला रवाना देखील झाला.
याच नागपूर मध्यवर्ती कारागृहात अरुण गवळीने जन्मठेपेची शिक्षा भोगत असताना गांधीवादी विचारांची परीक्षा दिली. कारागृह व्यवस्थापनाकडून ही परीक्षा घेतली जाते. तुरुंग अधिकाऱ्यांनी घेतलेल्या या गांधीवादी विचारांच्या परीक्षेत ‘डॅडी’ अरुण गवळीने अव्वल क्रमांक पटकावला. गवळीला ८० पैकी ७४ गुण मिळाले. शिवसेनेच्या नगरसेवकाच्या हत्येप्रकरणी जन्मठेपेची शिक्षा झालेला अरुण गवळी नागपूर मध्यवर्ती कारागृहात शिक्षा भोगत होता.
मात्र, त्याने गांधीवादी विचारसरणीच्या परीक्षेत आश्चर्यकारकपणे अव्वल स्थान पटकावले. मुंबईचा ‘डॉन’ पासून असलेला अरुण गवळी नंतर राजकारणी बनला. स्वातंत्र्यदिनापूर्वी नागपूर मध्यवर्ती कारागृहाने घेतलेल्या परीक्षेला बसला होता. मनोरंजक म्हणजे गांधी टोपी देखील परिधान करणारा गवळीने नागपूर मध्यवर्ती कारागृहात जन्मठेपेची शिक्षा भोगली आहे. गवळीला ८० पैकी ७४ गुण मिळाले. ही परीक्षा १५९ बंदीवानांनी दिली होती.
ही परीक्षा घेताना बंदीवानांना अभ्यासक्रमाचे साहित्य जवळजवळ एक महिना आधी दिले जाते आणि ते स्वतः अभ्यास करण्याच्या पद्धतीचे पालन करतात. कैद्यांना गांधीजींच्या शिकवणी आणि जीवनाबद्दल जाणून घेण्यासाठी ही परीक्षा घेतली जाते. या एक तासाच्या परीक्षेत अनेक प्रश्न असतात. ज्यात उत्तरे तपशीलवार लिहावी लागतात. सोप्या स्वरुपापेक्षा अगदी वेगळी, ज्यामध्ये पर्याय निवडता येतात. या परीक्षेत इतर बंदीवानांसह अरुण गवळीला एक स्व-अभ्यास पुस्तक देण्यात आले आणि तुरुंगातील शिक्षकांनी त्याला शिकवले.
इतर कैदी एका सामान्य परीक्षा हॉलमध्ये परीक्षेला बसले असताना, उच्च सुरक्षा असलेल्या ‘अंडा सेल’मध्ये असलेल्या गवळीला त्याच्या खोलीतून बाहेर पडण्याची परवानगी नव्हती. ‘ओपन-बुक’ परीक्षेला इंग्रजी, हिंदी आणि मराठीमध्ये उपस्थित राहता येत होते आणि गवळीने मराठी निवडली. आणि आश्चर्य म्हणजे अरुण गवळी गांधी विचाराच्या परीक्षेत अव्वल आला.
