कुतूहल: जगातील खारफुटी वने

अमेरिकेतील फ्लोरिडातील सुमारे नऊ हजार चौरस किलोमीटर क्षेत्र आणि पूर्वोत्तर ब्राझीलमधील बाहियातील एकवीसशे चौरस किलोमीटर क्षेत्र श्वेत-श्याम खारफुटीसाठी प्रसिद्ध आहे. गल्फ ऑफ पनामा हे पनामा-कोलंबिया भागात असून तिथे दोन हजार ३३० चौरस किलोमीटर खारफुटीचे क्षेत्र आहे. ग्वाटेमालाजवळ बेलिझन कोस्ट मॅनग्रोव क्षेत्र असून ते दोन हजार ८५० चौरस किलोमीटर पसरले आहे. वेस्ट इंडीजच्या क्युबाजवळ ग्रेटर अॅट्टिलीस मॅन्ग्रोव्ह तीन हजार ५४० चौरस किलोमीटर क्षेत्रावर पसरले आहे. दहाव्या क्रमांकावरील खारफुटी वन एक्वेडोरच्या पॅसिफिक कोस्ट भागात असून त्याचे क्षेत्रफळ एक हजार चौरस किलोमीटर आहे आणि ते मुसाइन नदीच्या किनारी आहे. तिथे एव्हिसिनीया आणि हायझोफोरा या खारफुटी झाडांची वने आहेत.

आणखी वाचा

“कोण होणार मुख्यमंत्री?” शिंदे की फणडवीस? कोणाचा पक्ष मारणार बाजी? ज्योतिषतज्ज्ञांनी सांगितली भविष्यवाणी

Sharad Pawar : महायुती सरकारच्या शपथविधीला का नाही…

क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने १० सर्वात मोठय़ा कांदळवनांपैकी तीन भारतात आहेत. गोदावरी- कृष्णा नदीच्या त्रिभूज प्रदेशातील खारफुटी वनक्षेत्र सुमारे १९५ चौरस किलोमीटर असून इथे श्याम खारफुटी ब्रुगेरा आढळते. त्यानंतर अरबी समुद्रातील सिंधू नदीच्या त्रिभूज प्रदेशात इंडस डेल्टा अरेबियन सी वनक्षेत्र आहे. त्याचे क्षेत्रफळ बावीसशे चौरस किलोमीटर असून सिंधू नदीच्या पाण्यातून मोठय़ा प्रमाणात कीटकनाशके येत असल्याने त्या भागातील जैवविविधता धोक्यात आली आहे.

या शिवाय जगभर आणखी १० ठिकाणी छोटी खारफुटी वने आहेत. ही सारी वने वातावरणातील कार्बनची कोठारे असतात. ही वने पर्जन्यवनांपेक्षा चार पट कार्बन साठवतात व वातावरणातील कार्बनचा समतोल राखण्याचा प्रयत्न करतात.

-दीपिका कुलकर्णी