आखाडे रद्द झाल्याने पहिलवानांना फटका

इंदापूर : टाळेबंदीमुळे गावोगावच्या यात्रा-जत्रांचा हंगाम रद्द झाला. या यात्रा-जत्रांमध्ये आवर्जून भरणारे कुस्त्यांचे आखाडे रद्द झाल्याचा मोठा फटका पहिलवानांना बसला आहे.

महाराष्ट्राच्या तांबडय़ा मातीची परंपरा जोपासण्यासाठी गावोगावचे यात्रा कमिटीतर्फे लोकवर्गणीतून मोठी रक्कम यात्रेतील कुस्त्यांच्या आखाडय़ावर खर्च केली जाते. शंभर रुपये इनामापासून एक लाख ते सव्वा लाखापर्यंत त्यांना रोख स्वरूपात इनाम दिले जाते. वर्षभर तालमीत सराव करून पहिलवान मंडळी राज्याच्या कानाकोपऱ्यातील कुस्त्यांच्या हंगामासाठी गावोगावच्या कुस्त्यांच्या आखाडय़ांना हजेरी लावत असतात. यातूनच मिळणाऱ्या इनामातून तालमीमध्ये होणारा वर्षभराचा खर्च काही प्रमाणात भागवला जातो. मात्र, टाळेबंदीमुळे राज्यभरातील गावोगावी यात्रेच्या निमित्ताने होणारे कुस्त्यांचे जंगी आखाडे रद्द करण्यात आले आहेत. पहिलवानांना त्याचा मोठा आर्थिक फटका बसला आहे. यात्रेपूर्वी १५ दिवस पंचकमिटी नामांकित पहिलवानांच्या कुस्त्या ठरवतात. कुस्त्यांमध्ये आजी-माजी महाराष्ट्र केसरी पहिलवान, उपमहाराष्ट्र केसरी त्याचबरोबर अनेक पुरस्कारांचे मानकरी ठरलेले पहिलवान त्याचबरोबर देशपातळीवर आणि राज्य पातळीवरच्या विविध स्पर्धातून खेळलेले मल्ल आवर्जून येतात. या मल्लांबरोबरच त्यांचे प्रशिक्षक आखाडय़ाला भेट देतात. या जुन्या पहिलवानांनाचा मानसन्मान करून मानधन देण्याची प्रथा अजूनही अनेक गावांनी पाळली आहे.

महाराष्ट्रातल्या तांबडय़ा मातीच्या परंपरेच्या इतिहासाची जपणूक करण्यासाठी आणि मल्लविद्येला प्रोत्साहन देण्यासाठी राज्यातील अनेक मल्लांनी मोठे योगदान दिले आहे. नामवंत मल्ल कुस्ती प्रशिक्षण केंद्राद्वारे प्रशिक्षक म्हणून मार्गदर्शन करीत आहेत. काही मल्लांनी  गावाच्या आणि तांबडय़ा मातीच्या ऋणाची उतराई करण्यासाठी स्वखर्चाने गावासाठी आखाडे बांधून दिले आहेत.

पळसदेव तालुका इंदापूर येथील महाराष्ट्र कामगार केसरी पहिलवान पिंटू काळे यांनी पळसदेव गावासाठी २५ लाख रुपये खर्च करून कुस्त्यांचा जंगी आखाडा बांधून लोकार्पण केला आहे. यात्रा-जत्रा रद्द झाल्यामुळे तमाशा कलावंत, मिठाईचे दुकान, नारळ, त्याचप्रमाणे पूजा साहित्याचे दुकानदार, यात्रेतील खेळण्यांची दुकाने, विविध गृहोपयोगी वस्तूंची दुकाने, सौंदर्यप्रसाधनांची दुकाने यांना फटका बसला आहे .