विठ्ठल तिळवी

विश्वउत्पत्तीच्या वेळी कुठली रसायने अस्तित्वात होती हे समजू शकणार आहे. ईजीएस ७७ सारख्या दीर्घिका शोधण्याचे काम अवघड आहे, याचे कारण त्यांच्यापासून निघणारा प्रकाश हा हायड्रोजनच्या धुक्याने अडलेला असतो. पण काही वेळा हे हायड्रोजन-धुके याच दीर्घिकांतील उष्णतेमुळे कमी होते, त्यामुळेच ही दीर्घिका शोधण्यात यश आले. विशेष म्हणजे तिळवी यांचे काम एवढय़ापुरतेच मर्यादित नाही तर २०१७ मध्ये विश्वातील सर्वात जुन्या कृष्णविवराचा शोध घेणाऱ्या पथकातही ते सहभागी होते. तिळवी हे सध्या नासाच्या हबल दुर्बिणीच्या मदतीने कृष्णविवरांचा अभ्यास करणाऱ्या वैज्ञानिक समूहाचे प्रमुख आहेत. नासा २०२५ मध्ये वाइड फील्ड इन्फ्रारेड सव्‍‌र्हे टेलिस्कोप दुर्बीण सोडणार आहे, त्यातही त्यांचा सहभाग आहे. तिळवी हे सध्या अमेरिकेतील अ‍ॅरिझोना स्टेट युनिव्हर्सिटीतील स्कूल ऑफ अर्थ अ‍ॅण्ड स्पेस एक्स्प्लोरेशन या संस्थेत अभ्यागत संशोधक आहेत. ते मूळचे गोव्याचे असल्याने तेथील राज्य उच्च शिक्षण मंडळातही त्यांनी मोठी भूमिका पार पाडली आहे. गोवा विद्यापीठातून पदव्युत्तर पदवी घेऊन पुढील शिक्षण त्यांनी अमेरिकेतील मिशिगनमध्ये पूर्ण केले. टेक्सासच्या ए अ‍ॅण्ड एम विद्यापीठाच्या मिशेल इन्स्टिटय़ूट ऑफ फंडामेंटल फिजिक्स अ‍ॅण्ड अ‍ॅस्ट्रॉनॉमी या संस्थेत त्यांनी काम केले. तिळवी यांच्या ताज्या संशोधनातून विश्वाचे रहस्य उलगडण्यास मदत होणार आहे.

खगोल विज्ञानाबाबतची उत्सुकता केवळ हौशी स्वरूपात असून चालत नाही, त्यासाठी बरेच परिश्रम व चिकाटी लागते हेच त्यांनी गेल्या काही वर्षांत केलेल्या संशोधनातून दिसून येते. यातून तरुणांना संशोधनासाठी प्रेरणाही मिळू शकेल.