मुक्काम पोस्ट वांगणी..! महानगरीय अंधारयात्रेचा विसावा

शहरी दगदगीपासून दूर स्वस्तात आणि सहज उपलब्ध होणारी घरे आणि गावकऱ्यांची सहकाऱ्याची भावना यामुळे मुंबई महानगर परिसरात नोकरी-व्यवसाय करणाऱ्या अनेक अंध कुटुंबियांनी वांगणी गावात आश्रय घेतला आहे. आता मुंबई-ठाण्यात घरांच्या किंमती वाढू लागल्याने कनिष्ठ मध्यमवर्गियांनीही दूरदृष्टीने वांगणीतील तुलनेने स्वस्त घरांचा पर्याय स्वीकारण्यास सुरूवात केली असल्याने या गावाचेही आता शहरात रूपांतर होऊ लागले असले तरी नियतीने आयुष्यात अंधार वाढून ठेवलेल्या दृष्टिहिनांनी २५ वर्षांपूर्वीच वांगणी गावात आसरा घेतला आहे. वांगणीतील प्रभाग क्रमांक सहा, वीर सावरकर नगरातील गजानन चौक परिसरात गावातील बहुतेक अंध कुटुंबे राहतात.
सध्या वांगणी गावात ठिकठिकाणी तब्बल २५० ते ३०० कुटुंबे राहतात. सुरूवातीच्या काळात रहायला आलेल्या या अंध बांधवांनी दिलेल्या माहितीनुसार त्यावेळी येथे दीड खोलीच्या घराचे साधारण २०० ते ४०० रूपये भाडे होते. आता साधारण हजार ते बाराशे रूपये भाडे भरावे लागते. पती, पत्नी आणि मुले असे साधारण त्रिकोणी अथवा चौकोनी कुटुंब. त्यातील पती-पत्नी नोकरी-व्यवसायानिमित्त घराबाहेर. काहीजण लोकल गाडीत तसेच मुंबईतील निरनिराळ्या उपनगरात मोक्याच्या ठिकाणी उभे राहून किरकोळ वस्तू विकतात. काहीजण घरीच खडू, डस्टर, मेणबत्ती. टॉवेल, बांबूपासून खुच्र्या बनविण्याचा उद्योग करतात. काहीजण वस्तीतल्या वाद्यवृंदात, भजनी मंडळात गायक, वादक म्हणून सहभागी होतात. इतर सर्वसाधारण व्यक्तींप्रमाणेच त्यांचा दिवसही सकाळी लवकर सुरू होतो. वस्तीतून गटागटाने निघून ते एकमेकांच्या आधाराने स्थानक गाठून विशिष्ट गाडी पकडतात. बाहेर पांढरी काठी असली तरी घरात त्यांची मुले हाच त्यांचा मुख्य आधार असतात. दाम्पत्य अंध असले तरी अनेकांच्या पुढच्या पिढीत हा अंधार संक्रमीत झालेला नाही. त्यातील काहीजण गावातील जिल्हा परिषदेच्या तसेच खासगी शाळेत जातात. काही कुटुंबांनी आपल्या मुलांना इंग्रजी माध्यमाच्या शाळेत टाकले आहे.