Chanakya on Son: आचार्य चाणक्य यांनी आपल्या नीतीत शासन, अर्थव्यवस्था, समाज आणि जीवनातील व्यवहारांचे नियम सोप्या भाषेत सांगितले आहेत. त्यांनी घर आणि राज्य चालवताना कूटनीती व नैतिकतेचे महत्त्व सांगितले आहे. चाणक्य मुलांचे चांगले-वाईट गुण यावरही सविस्तर बोलले आहे. त्यांचे मत आहे की एक चांगला मुलगा अनेक वाईट मुलांपेक्षा श्रेष्ठ असतो. कारण वाईट मुलगा संपूर्ण कुटुंबाची बदनामी करतो, तर एकटाच चांगला मुलगा घराण्याचे नाव उंचावतो. त्यामुळे चाणक्यांच्या मते काही मुले अशी असतात की जी आपल्या घराण्याचं नाव मातीत मिसळतात.
एक गुणी मुलगा का चांगला असतो?
चाणक्यांच्या मते, गुणी मुलगा आपल्या चांगल्या गुणांमुळे समाजात मान मिळवतो. जसा सुगंधी फुलांचा एकच वृक्ष संपूर्ण जंगलात सुवास पसरवतो, तसाच गुणी मुलगा संपूर्ण घराण्याचा मान वाढवतो. म्हणूनच अनेक गुण नसलेल्या मुलांपेक्षा एकच गुणी मुलगा बरा, जो कुटुंबाला सुख आणि मान देतो.
घराण्याच्या मानाचा नाश करणारा
चाणक्य सांगतात की जसा एक सुकलेला वृक्ष जळून संपूर्ण जंगल नष्ट करू शकतो, तसाच वाईट मुलगा आपल्या वाईट कर्मांनी संपूर्ण घराण्याचा मान घालवतो. म्हणून आई-वडिलांनी आपल्या मुलांना शिक्षण, संस्कार आणि शिस्त शिकवावी, जेणेकरून ते सुसंस्कारित होऊन घराण्याचे नाव उज्ज्वल करतील.
घराण्याचा चंद्र
आणखी एका उदाहरणात चाणक्य म्हणतात की जसा एकटाच चंद्र अंधार दूर करून रात्र सुंदर करतो, तसाच गुणी मुलगा आपल्या चांगल्या गुणांनी संपूर्ण घराण्याचा मान वाढवतो आणि त्याचा सगळ्यांना अभिमान वाटतो.
वाईट गुणांचा मुलगा असणे निरर्थक
चाणक्यांच्या मते, जर मुलगा आई-वडिलांना दुःख, चिंता आणि अपमान देत असेल, तर त्याच्या जन्माचा काहीच उपयोग नाही. घराण्याला आधार देणारा एकच गुणी मुलगा संपूर्ण कुटुंबासाठी भाग्यवान ठरतो.
मूर्ख आणि नास्तिक मुलाचा काही उपयोग नाही
आचार्य चाणक्य म्हणतात की जशी दूध न देणारी गाय निरुपयोगी असते, तसाच जो मुलगा न विद्वान आहे आणि न देवभक्त, तो कुटुंबासाठी निरर्थक असतो. असा मुलगा असणे किंवा नसणे सारखेच आहे. मूर्ख मुलगा आपल्या चुकीच्या कर्मांनी आई-वडिलांच्या आयुष्यात दुःख आणि त्रास भरतो.
