बुकबातमी :  रशियाचा शेक्सपीअर!

‘अ शॉर्ट लाइफ ऑफ पुष्किन’ हे पुष्किनचे चँडलरकृत चरित्र पेंग्विनकडूनच नुकतेच प्रकाशित झाले आहे. केवळ ११२ पृष्ठांचे हे छोटेखानी पुस्तक. त्यातून चँडलरने पुष्किनच्या साहित्याचा आढावा घेतला आहेच, शिवाय त्याचा समाजशील जीवनप्रवासही अधोरेखित केला आहे. केवळ ३८ वर्षांचं आयुष्य लाभलेल्या पुष्किनने आधी नवअभिजातवादी व रोमँटिक वळणाचे साहित्य प्रसवले खरे, परंतु आयुष्याच्या शेवटास तो वास्तववादाकडे वळला होता. त्याचे हे वळण कसे झाले  व त्यामागील कारणांचा वेध चँडलरने या चरित्रातून घेतला आहे. सामाजिक सुधारणांकडे असलेला पुष्किनचा ओढा त्याच्या राजकीय कार्यकर्तेपणातून दिसून येतो. एकोणिसाव्या शतकाच्या तिसऱ्या दशकात ग्रीकांनी ऑटोमन साम्राज्याविरुद्ध दिलेल्या लढय़ाचा पुष्किनवर बराच प्रभाव पडला होता. त्या प्रभावातूनच तो राजकीय चळवळीत गुंतला होता. त्याबद्दलही हे चरित्र माहिती देते. एकूणच ‘रशियाचा शेक्सपीअर’ म्हणून ओळख असलेल्या पुष्किनचे हे चरित्र रशियन साहित्याच्या वाचकांसाठी पर्वणीच आहे.