Nobel Winner Abhijit Banerjee: अमेरिकेतील नोबेल पुरस्कार विजेते अभिजीत बॅनर्जी आणि त्यांची पत्नी एस्थर डुफ्लो हे लवकरच स्वित्झर्लंडमधील झुरिच विद्यापीठात काम करण्यासाठी जाणार आहेत. झुरीच विद्यापीठात ते अर्थशास्त्रासाठी एक नवीन केंद्र स्थापन करणार असल्याचे विद्यापीठाने शुक्रवारी जाहीर केले. मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (MIT) या संस्थेत अनेक वर्षांपासून काम करणाऱ्या नोबेल विजेत्या जोडप्याने आता अमेरिकेतून बाहेर पडण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे आश्चर्य व्यक्त करण्यात येत असून यामागे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या एका निर्णयाचा हात असल्याचे बोलले जात आहे.
एएफपीच्या वृत्तानुसार, झुरिच विद्यापीठाने (UZH) दिलेल्या निवेदनात म्हटले की, पुढील वर्षी जुलैपासून नोबेल विजेते जोडपे त्यांच्या अर्थशास्त्र विद्याशाखेत सामील होती. जगातील दोन सर्वात प्रभावशाली अर्थशास्त्रज्ञ झुरीचमध्ये सामील होत आहेत, याचा आम्हाला आनंद आहे, असे विद्यापीठाचे अध्यक्ष मायकेल शेपमन यांनी सांगितले.
‘जागतिक गरिबी दूर करण्यासाठी प्रायोगिक दृष्टीकोन’ यासाठी अभिजीत बॅनर्जी आणि त्यांची पत्नी एस्थर डुफ्लो यांना मायकेल क्रेमर यांच्याबरोबर २०१९ साली अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार विभागून देण्यात आला होता. भारतीय नागरिकाला नोबेल मिळणारे अभिजीत बॅनर्जी शेवटचे व्यक्ती आहेत. त्यानंतर अद्याप कुणाही भारतीय नागरिकाला नोबेल मिळाला नाही.
अमेरिका सोडण्याचे संभाव्य कारण काय?
झुरीच विद्यापीठाने प्रसिद्ध केलेल्या निवेदनात नोबेल विजेते जोडपे अमेरिका सोडण्याच्या निर्णयापर्यंत का आले? याचे कारण दिलेले नाही. मात्र अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी संशोधन निधीतील केलेली कपात आणि विद्यापीठांच्या शैक्षणिक स्वातंत्र्यांवर केलेले हल्ले, यामुळे अमेरिकेची बौद्धिक संपदा देशाच्या बाहेर जाऊ शकते, असा इशारा देण्यात आला होता.
याचाच एक भाग म्हणून आता इतर देश अमेरिकेतील प्रज्ञावंतांना आपल्याकडे आकर्षित करण्याचा प्रयत्न करत आहेत
अमेरिका आणि फ्रेंच असे दुहेरी नागरिकत्व असलेल्या डुफ्लो यांनी मार्चमध्ये एका वृत्तपत्रात लिहिलेल्या लेखात अमेरिकेतील विज्ञान क्षेत्रावर होणाऱ्या राजकीय हल्ल्यांबाबत चिंता व्यक्त केली होती.
झुरीच विद्यापीठाने निवेदनात म्हटल्यानुसार डुफ्लो आणि त्यांचे पती अभिजीत बॅनर्जी यांना लेमन फाउंडेशनचा निधी मिळालेल्या झुरीच विद्यापीठात मान्यताप्राप्त प्राध्यापकपद दिले जाईल.
