विश्लेषण : जगभर प्रेक्षकांच्या पसंतीस उतरलेल्या ‘अवतार २’ला अमेरिकेत मात्र करावा लागतोय ‘बॉयकॉट’चा सामना; नेमकं कारण काय?

‘अवतार २’मध्ये वसाहतवादी लोक आदिवासींच्या जमिनी आणि संसाधने कशा प्रकारे ताब्यात घेतात याचं चित्रीकरण करण्यात आलं आहे जे पहिल्या चित्रपटातसुद्धा होतं. शिवाय मूळ ग्रह म्हणजेच पृथ्वीवरील सांसाधने कमी होऊ लागल्याने मनुष्याने इतर ग्रहांवर जीवन शोधण्याचा प्रयत्न सुरू केला आणि त्यातूनच पँडोरासारख्या ग्रहावर या वासहतवाद्यांनी ताबा मिळवण्याचा प्रयत्न सुरू केला. तिथे वेगवेगळे वैज्ञानिक प्रयोग करून तिथल्या लोकांचे डीएनए आणि पृथ्वीवरील लोकांचे डीएनए एकत्र करून ‘अवतार प्रोजेक्ट’ या नावाला सुरुवात केली आहे. अशी या चित्रपटाची रूपरेषा आहे, एकूणच मानव आणि निसर्ग यांच्यात निर्माण होत चाललेली दरी आणि त्यातून मनुष्य वस्तीचा अस्ताकडे सुरू असलेला प्रवास ही गोष्ट या चित्रपटातून मांडली आहे.

आणखी वाचा : “माझ्यात प्रचंड माज…” तेजस्विनी पंडितचा मुलाखतीदरम्यान मोठा खुलासा

चित्रपटाचे दिग्दर्शक, जेम्स कॅमेरॉन यांच्यावर आरोप करण्यात आला आहे की त्यांनी या चित्रपटात मोठ्या प्रमाणावर गोऱ्या (श्वेतवर्णीय) कलाकारांना घेतलं आहे. याबरोबरच त्यांनी परवानगीशिवाय विविध देशातील संस्कृति आणि इतिहास यांचा वापर केला आहे. शिवाय या दोन्ही चित्रपटातून जेम्स कॅमेरून यांनी नेटिव्ह अमेरिकन्स म्हणजेच मूळ अमेरिकेचे रहिवासी यांचा अपमान केल्याचा दावादेखील बऱ्याच लोकांनी केला आहे. शिवाय ‘लकोटा सिओक्स’बाबत जेम्स कॅमेरून यांनी केलेलं एक वादग्रस्त वक्तव्यसुद्धा या सगळ्यासाठी कारणीभूत आहे असं म्हंटलं जात आहे.

यामुळे सध्या सोशल मीडियावर आणि खासकरून अमेरिकेत या चित्रपटाला कडाडून विरोध होताना दिसत आहे. ‘अवतार २’वर बहिष्कार घालण्याचे आवाहन करताना, एका ट्विटर युझरने लिहिले की, “अवतार द वे ऑफ वॉटर पाहू नका. अशा भयंकर आणि वर्णद्वेषी चित्रपटावर बहिष्कार घालण्यासाठी आत्ताच यूएस रहिवासी आणि जगभरातील इतर स्थानिक समूहांमध्ये सामील व्हा. आपल्या संस्कृतींचा वापर या गोऱ्या लोकांना खूश करण्यासाठी केला गेला आहे. आणखी निळे चेहरे नकोत!”

भारतात जरी या चित्रपटाला उत्तम प्रतिसाद मिळत असला तरी जगभरातूनही तेवढाच उत्तम प्रतिसाद मिळणं आवश्यक आहे. हा चित्रपटात आजवरचा सर्वात महागडा चित्रपट आहे. अर्थात या वादामुळे या चित्रपटाच्या कमाईवर तेवढा परिणाम होणार नाही, पण नक्कीच या चित्रपटाकडून जी अपेक्षा होती टी पूर्ण करण्यात नक्कीच अडचण येऊ शकते.